Διάσταση μεταξύ ασφαλιστικού ποσού και ασφαλιστικής αξίας στη χερσαία ασφάλιση ζημίας

Κομβικής σημασίας στο ασφαλιστικό δίκαιο είναι οι έννοιες του ασφαλιστικού ποσού και της ασφαλιστικής αξίας. Στην κατά την ασφαλιστική τεχνική ιδεατή μορφή ασφάλισης τα δύο αυτά μεγέθη συμπίπτουν, οπότε γίνεται λόγος για «πλήρη ασφάλιση». Αυτό όμως δεν συμβαίνει πάντα, για λόγους είτε υποκειμενικούς είτε αντικειμενικούς.
Σκοπός της ασφάλισης είναι η ικανοποίηση της ασφαλιστικής ανάγκης του λήπτη της ασφάλισης, για τον οποίο η ιδεατή ασφάλιση μπορεί να έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά κάθε φορά. Έπειτα, ο προσδιορισμός του ύψους της ασφαλιστικής αξίας, στον οποίο λογικά βασίζεται ο προσδιορισμός του ασφαλιστικού ποσού για να υπάρχει πλήρης ασφάλιση, πολλές φορές αποδεικνύεται ανακριβής λόγω πρακτικών δυσκολιών υπολογισμού του. Ενώ, τέλος, και η ίδια η ασφαλιστική αξία δεν είναι a priori ένα σταθερό μέγεθος, αλλά ενδέχεται να υπόκειται σε μεταβολές κατά τη διάρκεια της ασφαλιστικής κάλυψης.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει ήδη κατά την κατάρτιση της ασφαλιστικής σύμβασης ή να προκύπτει εκ των υστέρων διάσταση μεταξύ του ασφαλιστικού ποσού και της ασφαλιστικής αξίας, η οποία στην ασφαλιστική τεχνική εκφράζεται, αναλόγως της ιδιαίτερης μορφής της, με τους όρους «υπασφάλιση» και «υπερασφάλιση». Τα προβλήματα που γεννά μια τέτοια διάσταση δεν αφήνουν αδιάφορο το δίκαιο, καθώς σχετίζονται με την έκταση των εκατέρωθεν οφειλόμενων παροχών και, ως τέτοια, έχουν άμεση επίδραση στην ποιότητα της ασφαλιστικής προστασίας. Η παρούσα μονογραφία εξετάζει την προβληματική της διάστασης μεταξύ ασφαλιστικού ποσού και ασφαλιστικής αξίας ειδικώς στη χερσαία ασφάλιση.