Κράτος, πολιτική και κοινωνία στην ελληνική δραματουργία

Το παρόν βιβλίο διερευνά ένα κεφαλαιώδες ζήτημα της ελληνικής κοινωνίας, που αποκτά στην ελληνική δραματουργία μια ξεχωριστή θέση. Το πολιτικό σύστημα, και κατ’ επέκταση το κράτος, αφήνει τη σφραγίδα του στην κοινωνία επηρεάζοντάς την ποικιλοτρόπως. Αλλά και η ίδια η κοινωνία προσπαθεί να αναπτύξει τις δυνάμεις της μέσω των εκπροσώπων της, να επηρεάσει την κρατική μηχανή και ενίοτε να χειραφετηθεί. Η ενότητα της κοινωνίας κάθε άλλο παρά δεδομένη είναι και γι’ αυτό ποικίλες συγκρουσιακές καταστάσεις προκύπτουν στους κόλπους της είτε μεταξύ ομάδων είτε μεταξύ μεμονωμένων ανθρώπων και ομάδων ή μεταξύ ανθρώπων. Αυτή η διαδικασία αλληλοεπηρεασμού κράτους και κοινωνίας, με μεσολαβητικό παράγοντα το πολιτικό σύστημα, διαμορφώνει εν πολλοίς την εικόνα της σύγχρονης Ελλάδας. Στη σχέση αυτή σημαντικό ρόλο παίζουν κοινωνικοεπαγγελματικές κατηγορίες, όπως οι δημοσιογράφοι, οι οποίοι μπορούν να διαμορφώσουν καταστάσεις είτε προς τη θετική είτε προς την αρνητική κατεύθυνση. Οι πρωταγωνιστικές πολιτικές και πολιτειακές μορφές, όπως ο Όθων, ο Τρικούπης, ο Δηλιγιάννης και ο Βενιζέλος, παίζουν έναν ξεχωριστό ρόλο στη διαμόρφωση του πολιτικοκοινωνικού και εθνικού κλίματος και γι’ αυτό αξιοποιήθηκαν στη δραματουργία. Η σύγκρουση κράτους και μέρους της κοινωνίας είναι ορισμένες φορές αναπόφευκτη, φανερώνοντας τη δυναμική της κοινωνίας ή εκπροσώπων της, η οποία δεν ανέχεται την επιβολή και την αυταρχικότητα του κράτους. Οι θεατρικοί συγγραφείς περιγράφουν και αναλύουν τις καταστάσεις άλλοτε με κωμικό και σατιρικό τρόπο, άλλοτε με ιδιαίτερο, κριτικό και αναστοχαστικό τρόπο και άλλοτε με συνδυασμό τους, επιδεικνύοντας από την πλευρά τους κοινωνική μέριμνα και ευαισθησία, σε μια χώρα η οποία γνώρισε πολλές κοινωνικοπολιτικές και εθνικές αναταράξεις και πολέμους από το 1830 και ύστερα.