Διηγώντας ιστορίες, ιστορώντας διηγήσεις

Οι μελέτες του βιβλίου αυτού επιχειρούν να διατυπώσουν εκ νέου ορισμένες αρχές οι οποίες διέπουν τις σχέσεις του λογοτεχνικού λόγου και της ιστορικής ή κοινωνικής πραγματικότητας όπως αναπτύσσονται κατά τη συνεχή αλληλεπίδρασή τους σε ένα συνεχές κυμαινόμενο περιβάλλον. Μια πρώτη προσέγγιση επικεντρώνεται στη διαδικασία αλληλεξάρτησης που λειτουργεί διαμέσου λέξεων ή λεκτικών συνθέσεων οι οποίες επιφέρουν αξιοσημείωτες μεταβολές σε ένα κοινωνικό ή ιστορικό πλαίσιο ακόμα και όταν παρέχεται η αίσθηση ότι πρόκειται για ανώδυνες και αφανείς προσαρμογές. Πρόκειται για ένα είδος επιτελεστικής παρέμβασης της λογοτεχνίας ή του μυθοπλαστικού ιστού στην εξέλιξη των δεδομένων μιας συγκεκριμένης κατάστασης και τον μετασχηματισμό των επιθυμιών ή αντιδράσεων που δύναται να υποβάλει.

Η άλλη προοπτική η οποία προσεγγίζεται αφορά στη διακειμενική θεώρηση έργων και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που παρατηρούνται όταν η λογοτεχνία, η τέχνη γενικότερα, και η Ιστορία λειτουργούν παραπληρωματικά ή αντιθετικά σε σχέση μια μείζονα ιστορική προσωπικότητα. Το αποτέλεσμα είναι σε ορισμένες περιπτώσεις παράδοξο, δεδομένου ότι ανιχνεύονται απροσδόκητες μεταμορφώσεις όπου μια υποδεέστερη φαινομενικά διάσταση επικρατεί, επιβάλλοντας τους δικούς της κανόνες οργάνωσης των κοινωνικών ή ιστορικών δεδομένων.

Τα προς μελέτη έργα εκτείνονται σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και διακριτούς πολιτισμικούς ορίζοντες, από την ελληνική αρχαιότητα ως τη σύγχρονη εποχή, με βασικό προσανατολισμό τη νεοελληνική πραγματικότητα και αναφέρονται τόσο σε λογοτεχνικές και ιστορικές πηγές όσο και σε θεατρικές ή κινηματογραφικές προτάσεις ή εκδοχές. Κοινό και απώτερο προβληματισμό αυτών των προσεγγίσεων αποτελεί η ανίχνευση των ποικίλων σχέσεων της μυθοπλαστικής γραφής και της ιστορικής έκφρασης καθώς και η συμβολή στην ανάδειξη της διαπερατότητας των υποτιθέμενων ορίων τους.