Ιστορία της αιωνιότητας

Αν τα περισσότερα διηγήματα του Μπόρχες έχουν τη γεωμετρία του δοκιμίου, είναι βέβαιο πως όλα του τα δοκίμια διαβάζονται σαν διηγήματα. Γιατί ο δάσκαλος δεν κάνει διάλεξη: κουβεντιάζει με τους αναγνώστες του. Δεν αποφαίνεται: αναρρωτιέται. Κι η γοητεία των δοκιμίων αυτού του τόμου βρίσκεται, όχι μόνο στη μαγεία και στη σεμνότητα της διαλεκτικής του μεγάλου αργεντινού συγγραφέα, αλλά και στην ίδια τη θεματολογία τους. Εδώ συνυπάρχουν τα παράδοξα του ζήνωνα και οι δοξασίες των αιρετικών του Μεσαίωνα, οι θρύλοι των Βίκινγκς και τα νέγρικα μπλουζ, τα παραμύθια της Χαλιμάς και ο ιδεαλισμός του Σοπενχάουερ. Κι ακόμα, εδώ είναι η θρυλική «Πορεία προς τον Αλ-Μουτάσιμ», το πρώτο κι από τα πιο έξοχα δείγματα του είδους που ο Μπόρχες υπηρέτησε πιστά και με μια εκπληκτική και ολοένα ανανεούμενηευρηματικότητα: του φανταστικού δοκιμίου. Δεν είναι λίγοι, άλλωστε, αυτοί που θεωρούν τον Μπόρχες σαν τον πρωτομάστορα της Επιστημονικής Φαντασίας του Παρελθόντος.