Τι να σημαίνουν οι σημύδες;

Το τρίτο μυθιστόρημα του Μ.Μπουναρτζιδη είναι γεγονός. Μόλις κυκλοφόρησε το πήρα και το διάβασα αμέσως πάρα το σχετικό όγκο τούτη υψηλή μυθιστοριογραφική του τέχνη επιβεβαιώνεται απόλυτα και σ αυτό το έργο του. Δεν πρόκειται να αφηγηθώ ή να περιγράψω την υπόθεση πάρα μονό ακροθιγώς.
Τις αρετές του θα εξάρω που είναι πολλές και ξεχωριστές.
Η υπόθεση και οι ήρωες δεν κινούνται μόνο στον ελλαδικό χώρο μάλλον εδώ κινούνται ελάχιστα. Εν ετει 1945 όταν το τρίτο Ράιχ καταρρέει και οι σύμμαχοι το συνθλίβουν από παντού, μια ετερόκλιτη ομάδα ανθρώπων διασχίζει την κεντρική Ευρώπη από βόρεια προς νοτιά εν μέσω του επικρατούντος πια χάους. Η ομάδα θα αραιώσει βεβαία άσχημα σταδιακά για διαφόρους λογούς σχετικούς με τις τότε συνθήκες. Λιποτάκτες, επιζήσαντες των στρατοπέδων συγκέντρωσης, φυγάδες πρώην Νάζι, άνδρες και γυναίκες, Σλάβοι άλλα και Γερμανοί και Γάλλοι την αποτελούν που ή κάποιοι ξεκίνησαν μαζί ή συναπαντήθηκαν στη διαδρομή. Να φύγουν, να γυρίσουν στις πατρίδες τους, να βρουν τους συμμαχους,να γλιτωσουν το βέβαιο θάνατο που θα είχαν αν έμεναν, πολλές οι επιλογές του καθενός. ΚΑΙ ΕΔΩ ΘΑΥΜΑΖΕΙ ο αναγνώστης την αρίστη γνώση του Μ.Μπουναρτζιδη της ζωογεωγραφίας των χωρών που διασχίζει η ομάδα. Διαδρομες, μονοπατια, δρόμοι, ποτάμια, δάση και βουνά, πόλεις και χωρία, με χάρτες και πυξίδα ή από ένστικτο πολλές φορές. Και ταυτόχρονα τη γνώση των συγκεκριμένων δραματικών ιστορικών συνθηκών που εκτυλίσσονται, το χάος που ανέφερα πιο πάνω. ΠΟΣΗ ΣΚΛΗΡΗ ΜΕΛΕΤΗ χρειάστηκε από μέρους του συγγραφέα για τη γνώση του χώρου και των συνθηκών και την τοποθέτηση της ομάδας μέσα σ αυτούς-ες?? Κι όλα ολοζώντανα. Η κουρσάροι κινδυνολόγοι αντιθέσεις, οι εκπλήξεις, τα κρυμμένα μυστικά, το χθες και το σήμερα όταν όλα καταρρέουν.
Αλλά το βιβλίο δεν είναι μονό αφήγηση των περιπετειών όλων αυτών. Ειναι και οι συζητησεις ιστορικοφιλοσοφικου χαρακτήρα που γίνονται μεταξύ ορισμένων από αυτούς ή με άτομα που τους φιλοξενούν θέλοντας και μη. Η απανθρωπιά, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης - εξόντωσης άγνοια ηθελημένη ή μη από μέρους των Γερμανών πολιτών και των συμμάχων τους για όσα φοβερά διαδραματίζονταν, η απουσία του Λόου ρόλος της Εκκλησιάς, το Βατικανό, ο μελλοντικός κόσμος είναι χαρακτηριστικά αυτών των συζητήσεων. Φυσικά ορισμένες από αυτές έχουν πρωθύστερο χαρακτήρα. Δηλαδή ''δανείζονται'' στοιχειά από σχετικά μελλοντικές τέτοιες συζητήσεις άλλα αυτό ίσα ίσα τις καθίστα ακόμη πιο ενδιαφέρουσες.
Κάποια πρόσωπα ξεχωρίζουν μέσα στην ομάδα και φυσικά ο πρωταγωνιστής κεντρικός ήρωας, είναι ένας. Γύρω από το δικό του δράμα θα υφανθούν παράλληλα και σε σχέση μ αυτόν και τα των άλλων. Ούτε ο έρωτας λείπει γιατί θα ήταν αφύσικο. Αλλά κι αυτός καθορίζεται από τις τότε δραματικές συνθήκες. Και καθώς αυτοί πορεύονται, σταματούν, συνεχίζουν έρχονται κάθε λίγο ειδήσεις από τα μέτωπα του πολέμου και την κατάρρευση της Γερμανίας. Και μυθοπλασία και ιστορία ταυτόχρονα !!!!
Ούτε βεβαία οι εκπλήξεις λείπουν, απολύτως απαραίτητες γιατί πρόκειται για μυθιστόρημα κι όχι για Χρονικό ή ψευδοαπομνημονευματα. Είναι αρκετές άλλα η πιο δυνατή είναι στο τέλος. Όλες και ιδίως η τελευταία δίνονται με πολλή μαστοριά από το συγγραφέα. Και άδω πρέπει να πω ότι ο Μ.Μπουναρτζιδη συνδέει ορισμένα πρόσωπα του βιβλίου του με πρόσωπα των δυο προηγούμενων βιβλίων του. Τόσο όσο πρέπει βεβαία και που ταιριάζει απόλυτα χωρίς να δημιουργεί την αίσθηση του τεχνητού. Αυτό βεβαία θα το καταλάβει αμέσως όποιος έχει διαβάσει και τα δυο προηγούμενα άλλα κι όποιος δεν το έκανε δε θα μείνει με κενά και απορίες.
Γλώσσα δυνατή και αφηγηματικά και περιγραφικά. Γλώσσα δουλεμενη, γλώσσα υψηλού επιπέδου κι όχι ευκολίες και προχειρότητες για δήθεν ρεαλιστικές η νατουραλιστικές απεικονίσεις. Έχω βαρεθεί το γλωσσικό λαϊκισμό πολλών άλλων μυθιστορημάτων άλλων συγγραφέων.
Το δεύτερο συναρπαστικό βιβλίο του συγγραφέα (''Η περιπλάνηση ενός βιολιού'') πιστεύω εγώ προσωπικά ότι το πηρέ ως βάση πολύ γνωστός μυθιστοριογράφος για να γράψει κάτι ανάλογο. Θα γίνει το ίδιο και μ αυτό?? Όσο για το πρώτο του(''Προσευχή για τις καινούργιες πατρίδες''),ένα εξαιρετικό μυθιστορηματικό ''χρονικό'' των ταλαίπωρων των Ελλήνων της Θράκης, δυτικής και ανατολικής, και της Βουλγαρίας εκεί στις αρχές του 20 αι., δεν βρήκε ακόμη μάλλον το μιμητή του. Δεν είναι και εύκολο βεβαία. Θέλει αρίστη γνώση Ιστορίας, χωρογεωγραφιας, προσώπων και πραγμάτων.