Οι μνήμες της Μεσογείου

Δεκαπέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Φερνάν Μπροντέλ, του ιστορικού που συνέδεσε το όνομά του με τη Μεσόγειο, παρουσιάζεται τώρα ένα ανέκδοτο έργο που είχε συγγράψει το 1968 στα πλαίσια μιας εκδοτικής σειράς που ουδέποτε έμελλε να ολοκληρωθεί εξαιτίας του θανάτου του εκδότη και εμπνευστή της Αλμπέρ Σκιρά. Ο Μπροντέλ είχε κληθεί τότε να συμμετάσχει στην έκδοση μιας σειράς τόμων για το παρελθόν της Μεσογείου και να γράψει, εκτός από τους τόμους του δικού του τομέα ερευνών, δηλαδή του 16ου και του 17ου αιώνα, και τον πρώτο τόμο για την προϊστορία της Μεσογείου. Ο ιστορικός το είδε ως πρόκληση και επικέντρωσε την εξασκημένη ματιά του στο πεδίο της αρχαιότητας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα κεφάτο ιστορικό έργο για το ευρύ κοινό που τελικά δεν εκδόθηκε ποτέ όσο ζούσε ο Μπροντέλ, αφού μετά τη ματαίωση της σειράς ο ίδιος ασχολήθηκε με τη συνέχεια του βιβλίου του Υλικός πολιτισμός. Οικονομία και καπιταλισμός.

Το ζήτημα που ετέθη έκτοτε, και αφότου ο ιστορικός πέθανε το 1985, ήταν ποιος θα μπορούσε να αναλάβει την αναπροσαρμογή εκείνου του χειρογράφου ώστε να περιλάβει τις σπουδαίες ανακαλύψεις της αρχαιολογίας από το 1970 και μετά. Οι δύο γάλλοι πανεπιστημιακοί που τελικά ανέλαβαν την ευθύνη της έκδοσης, ο Ζαν Γκιλιέν, καθηγητής στο College de France, και ο Πιερ Ρουγιάρ, διευθυντής έρευνας στο CNRS, δεν θέλησαν να επέμβουν στο πρωτότυπο κείμενο του Μπροντέλ, το οποίο άφησαν αρραγές, αλλά πλαισίωσαν την έκδοση με σύντομες σημειώσεις, φανερά τοποθετημένες στο κάτω μέρος της σελίδας, με εικονογράφηση και με χάρτες συγκεντρωμένους στο τέλος του βιβλίου.
«ΤΟ ΒΗΜΑ»