Νέος Ερμής ο λόγιος 11

Εισαγωγικό Σημείωμα

Στο 11ο τεύχος του ν. Λόγιου Ερμή, ο Γκύντερ Άντερς, ο Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος και ο Φώτης Σχοινάς διερευνούν την ανθρωπολογική μετάλλαξη που έχει επιφέρει η «νέα εποχή», προπαντός τη βαθύτατη ρήξη ανάμεσα στις παλιότερες και τη νέα γενιά. Ο Άντερς επικεντρώνεται στη στροφή προς την «κατανάλωση λόγου», που υποκαθιστά την παλιά «ανταλλαγή λόγου», μέσα από την τερατώδη επέκταση των ΜΜΕ και η οποία οδηγεί στο φτώχεμα της γλώσσας, αλλά και των ανθρώπινων βιωμάτων. Ο Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλος αναφέρεται στην καθολική εκπτώχευση, τον «ακρωτηριασμό» της γλώσσας της νεότερης γενιάς στην Ελλάδα, ενώ ο Φώτης Σχοινάς στη μελέτη του, «Η πολιτισμική ασυνέχεια ανάμεσα στη νεώτερη και τις παλαιότερες γενιές», αναπτύσσει εκτενέστερα μια ανάλογη προβληματική. Το χάσμα των γενεών που ανέκαθεν υπήρχε, σήμερα έχει προσλάβει δραματικές διαστάσεις, έχοντας μετεξελιχθεί σε ψηφιακό χάσμα (digital divide), ιδιαίτερα στους σημερινούς εφήβους, δηλαδή τα παιδιά που γεννήθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μετά, και έχουν ανατραφεί μέσα στη λεγόμενη κουλτούρα του διαδικτύου, που αποξενώνει από το βιβλίο οποιουδήποτε είδους.
Ο ιστορικός Απόστολος Διαμαντής στο άρθρο του, «Έλληνες στην εποχή της λατινοκρατίας, Οι Έμποροι των Εθνών του Α. Παπαδιαμάντη ως ιστορική πηγή», αποπειράται να ερμηνεύσει συνοπτικά την ιδιαίτερη ιστορική ματιά του Παπαδιαμάντη για τις σχέσεις Ελλάδας και λατινικού κόσμου κατά τη μεσαιωνική περίοδο, με άξονα το εμπόριο και την κίνηση του χρήματος, δεδομένου ότι εκτός από κορυφαίος λογοτέχνης υπήρξε και ένας μεγάλος «ιστορητής».
Αν ο Ζαν Κλωντ Μισεά περιγράφει τον μετασχηματισμό της ευρωπαϊκής αριστεράς σε αναγκαίο συμπλήρωμα της φιλελεύθερης δεξιάς, ο Μισέλ Ονφρέ, στο πρόσφατο βιβλίο του, Το πάθος της κακίας: Σχετικά με έναν υποτιθέμενο θεϊκό μαρκήσιο, ένα μεγάλο μέρος του οποίου προδημοσιεύεται στον ν. Λ.Ε., προεκτείνει αυτή την κριτική στο πεδίο των ιδεών, με επίκεντρο τον μαρκήσιο ντε Σαντ και τη λατρεία του υπερρεαλισμού και της «εξηνταοκτάρικης» αριστεράς, γι’ αυτόν και τις ιδέες του. Ο Ονφρέ, μέσω της αποδόμησης του ντε Σαντ, προβαίνει σε μια αποδόμηση της ιδεολογίας και των πρακτικών της διανόησης του 20ού αιώνα, που κατασκεύασε τον μύθο του «θεϊκού μαρκησίου». Η διαλεκτικά αναγκαία αρνητικότητα του Μάη και η πάλη ενάντια στις ακρότητες του παρελθόντος δεν συνοδεύτηκε από κάποια πραγματική ελευθεριακή θετικότητα! «Μια ελεύθερη και δωρεάν χρήση της σεξουαλικότητας κατέληξε σε μια μηδενιστική χρήση της σάρκας – τα πάντα και οτιδήποτε. Ένας απίστευτος αριθμός διανοουμένων υπέγραψε,για παράδειγμα, μια έκκληση για τη νομιμοποίηση της παιδεραστίας, θεωρώντας ότι το τέλος μιας ενοχοποιημένης σεξουαλικότητας νομιμοποιούσε μια σεξουαλικότητα χωρίς ηθική».
Ο Βασίλης Στοϊλόπουλος σε μια εκτενή μελέτη εξετάζει τη «Ρωσοφοβία και ρωσοφιλία στη Γερμανία», δηλαδή «το γερμανικό “Russland-Komplex”, από το Τευτονικό Τάγμα μέχρι τη Μέρκελ». Στην παρούσα φάση, της κλιμάκωσης της κρίσης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας, η Γερμανία αποτελεί καταλυτικό παράγοντα, καθώς είναι η «Κεντρική Δύναμη», που σε μεγάλο βαθμό καθορίζει τις τύχες της Ευρώπης. «Το αν και σε ποιο βαθμό οι λαοί της Γηραιάς Ηπείρου θα βιώσουν και πάλι έναν Ψυχρό Πόλεμο δεν εξαρτάται μόνο από παραμέτρους που άπτονται της οικονομίας, των συμμαχιών, της διεθνούς διπλωματίας, κ.λπ., αλλά και από ένα ιδιάζον φαινόμενο, το γερμανικό “Russland-Komplex”: ένα σύμπλεγμα ρωσοφοβίας και ρωσοφιλίας, που εδώ και μερικούς αιώνες εμφανίζεται στη γερμανική κοινωνία».
Ο καθηγητής Οικονομικών του Χάρβαρντ Ράουι Άμπντελαλ (Rawi Abdelal), στη ρηξικέλευθη μελέτη του «Η συναίνεση των Παρισίων, Η Γαλλία και οι κανόνες του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος», καταδεικνύει πως, σε αντίθεση με την ευρέως διαδομένη αντίληψη πως οι ΗΠΑ έχουν θέσει τους κανόνες που ρυθμίζουν τον παγκοσμιοποιημένο χρηματοπιστωτικό κόσμο μας, ήταν οι Γάλλοι και μάλιστα οι σοσιαλιστές, από τον Μιτεράν και τον Ντελόρ μέχρι τον Καμντεσύ και τον Στρως-Καν, που προώθησαν την παγκοσμιοποίηση, στην προσπάθειά τους να την ελέγξουν! «…η Γαλλία πράγματι σφράγισε την παγκοσμιοποίηση, μπαίνοντας επικεφαλής στη διαμόρφωση και τη σύνταξη των κανόνων της… Ο τύπος της παγκοσμιοποίησης που φοβούνται οι Γάλλοι –ανεξέλεγκτη, αποσπασματική, χωρίς κανόνες– είναι ακριβώς εκείνη που προτιμούν οι Ηνωμένες Πολιτείες… Εξαιτίας της συντριπτικής κυριαρχίας των Ηνωμένων Πολιτειών στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έβλεπαν κάποιο λόγο να θεσπίσουν κανόνες που θα μπορούσαν μια μέρα να έρθουν σε αντίθεση με τα συμφέροντά τους… Η αμερικανική προσέγγιση της ad hoc παγκοσμιοποίησης είναι αντίθετη με τη γαλλική προσέγγιση της «διαχείρισης της παγκοσμιοποίησης», που ταιριάζει σε μια μέση δύναμη με παγκόσμιες φιλοδοξίες.