Ένα εκατομμύριο δολλάρια

Ένας αποτυχημένος αστυνομικός συγγραφέας σκηνοθετεί την απαγωγή του, με απρόβλεπτες συνέπειες. Μια δεκαεξάχρονη κοπέλα απάγεται, αλλά η πληρωμή των λύτρων δεν οδηγεί στην απελευθέρωσή της. Μια γοητευτική γυναίκα προσλαμβάνει έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ για να δολοφονήσει τον άντρα της. Η φίλη του κυβερνήτη μιας πολιτείας τον εκβιάζει με ερωτικές φωτογραφίες. Ένα μίσος παραμένει άσβηστο επί πενήντα χρόνια ώς τη στιγμή της εκδικήσεως.
Πέντε ιστορίες όπου το δίκαιο και η ηθική δεν θριαμβεύουν πάντα.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

ΚΡΙΤΙΚΗ



Τέσσερις και μία αστυνομικές ιστορίες, όπου το δίκαιο και η ηθική δεν θριαμβεύουν πάντα. Τέσσερις ιστορίες που εγγράφονται σε μη ελληνικό περιβάλλον, έχουν περιορισμένες πολιτικές αναφορές -εξαίρεση και στα δύο αποτελεί η πέμπτη ιστορία Η Γυναίκα με τα Μαύρα- με κλασική αστυνομική πλοκή και θεματολογία και απευθύνονται περισσότερο στους κλασικούς αναγνώστες του είδους.

Στο Ενα εκατομμύριο δολάρια, που δανείζει τον τίτλο του και στη συλλογή, ένας αποτυχημένος αστυνομικός συγγραφέας αποφασίζει να σκηνοθετήσει την απαγωγή του, καθώς η τρίτη του μυθιστορηματική προσπάθεια, με το ίδιο θέμα, κρίνεται από τον εκδότη του αποτυχημένη. Η ζωή λοιπόν καλείται να μιμηθεί την τέχνη, με την ελπίδα μήπως η μίμηση αποφέρει το προσδοκώμενο όφελος, δηλαδή χρήμα! Η μοιραία σύζυγος θα παίξει τον καταλυτικό της ρόλο, και η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, που μετατοπίζεται ανάλογα με το πρόσωπο που εξιστορεί το αντίστοιχο τμήμα της δράσης -σηματοδοτείται από τα μικρά ονόματα των προσώπων στα κεφάλαια- θα οδηγήσει την πλοκή σε απρόβλεπτες εξελίξεις.

Σε άμεση θεματολογική σύνδεση με την πρώτη είναι η δεύτερη ιστορία, με τον ενδεικτικό τίτλο Η απαγωγή δεν είναι παίξε γέλασε. Εδώ από τη σκηνοθετημένη απαγωγή του αστυνομικού συγγραφέα περνάμε στην απαγωγή της 16χρονης κόρης, Αμερικανού εκατομμυριούχου χρηματιστή, που κι αυτή θα αποδειχτεί σκηνοθετημένη, για λόγους όμως αφηγηματικής οικονομίας και ανάπτυξης της ιστορίας. Η πολιτική μπαίνει από το αναμενόμενο θεματολογικό παράθυρο της ιστορίας, καθώς ο πατέρας της νεαρής απαχθείσας είναι στέλεχος αλλά κυρίως χρηματοδότης του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Στα ευκόλως εννοούμενα, ότι δηλαδή οι έρευνες πρέπει να γίνουν με την απαραίτητη διακριτικότητα (μια και οι εμπλεκόμενοι διαθέτουν ισχυρά πολιτικά μέσα) πόσο μάλλον όταν η δράση έχει απρόβλεπτες τροπές και ένοχα μυστικά απειλούν την αποδεκτή τάξη και ηθική, ο συγγραφέας δεν θα επιμείνει ούτε αφηγηματικά ούτε κριτικά. Το ζητούμενο μοιάζει εδώ να είναι η κατασκευή μιας «δυνατής» αστυνομικής ιστορίας.

Κάτι που άλλωστε επιβεβαιώνεται και στις επόμενες δυο ιστορίες, με συνδετικό κρίκο τον ιδιωτικό ντετέκτιβ, ο οποίος δεν έχει τον παραμικρό ενδοιασμό να αποδειχτεί εξίσου ή περισσότερο φαύλος και αδίστακτος από τους θύτες ή τους αμφιβόλου νομιμότητας πελάτες του (Hitman). Πόσο μάλλον, όταν ο θάνατός τους μπορεί να εξασφαλίσει την πολυπόθητη δική του αναβάθμιση, που θα τον απαλλάξει από τα ετοιμόρροπα γραφεία, τις ευτελείς μικροδουλειές, το φάσμα της ανεργίας, και τη «θάλασσα» του ...Τζακ Ντάνιελς, και θα τον φέρει στα σαλόνια αλλά και τα απόκρυφα της εξουσίας, με εμπλεκόμενους υψηλά ιστάμενα πρόσωπα, πολιτικούς και δικαστικούς (Η φίλη του κυβερνήτη).

Τι επιβεβαιώνεται άλλη μια φορά; Το αυτονόητο ότι η διαφθορά της εξουσίας δεν έχει πάτο και ότι η έκβαση της ιστορίας δεν σημαίνει και απόδοση δικαιοσύνης. Οι «κακοί» δεν πάνε στη φυλακή, αλλά συνηθέστερα κυκλοφορούν ανάμεσά μας, αποτελώντας συχνά μη διακριτό κομμάτι του κοινωνικού ιστού και του πολιτικού πλέγματος.

Η Γυναίκα με τα μαύρα είναι η πέμπτη και διαφοροποιημένη ιστορία του βιβλίου, η μοναδική που διαδραματίζεται στην Ελλάδα. Τα κίνητρα της δυσεξήγητης δολοφονίας, χάνονται στο ταραγμένο πολιτικό παρελθόν της εποχής που ξεκινά με τη δικτατορία του Μεταξά... Τα πολιτικά πάθη και τα ανεξίτηλα σημάδια τους γίνονται το μυθοπλαστικό υλικό αλλά και το (αφηγηματικό) άλλοθι της προσωπικής εκδίκησης, σαν τα πρόσωπα να έχουν αποσπαστεί από την ιστορία. Θυμάται κανείς πως κάποτε η δράση άφηνε το προσωπικό στοιχείο στο σκοτάδι;



ΕΡΙΦΥΛΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 05/08/2005