Οι τελευταίοι αιώνες του Βυζαντίου 1261-1453

Τα τελευταία διακόσια χρόνια της χιλιόχρονης ιστορίας του Βυζαντίου παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον και δεν έχουν μελετηθεί ακόμη όσο θα τους άξιζε. Πρόκειται για τα χρόνια που η βυζαντινή αυτοκρατορία βρισκόταν σε κάμψη, όσον αφορά τη στρατιωτική και οικονομική της δύναμη, αλλά την ίδια περίοδο επιχειρήθηκε μια αναγέννηση, ασχέτως αν δεν κατορθώθηκε.
Με 15 εικόνες εκτός κειμένου, χάρτες και διαγράμματα.


Η βυζαντινή αυτοκρατορία, που διασπάστηκε και αποδυναμώθηκε εξαιτίας της τέταρτης σταυροφορίας, το 1204, δεν ανέκτησε ποτέ πια την αλλοτινή της έκταση, δύναμη και επιρροή. Αναβίωσε όταν οι εξόριστοι βυζαντινοί ξαναπήραν την πρώτη πόλη της αυτοκρατορίας τους, την Κωνσταντινούπολη, στα 1261. Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία της παλινορθωμένης αυτοκρατορίας, από το 1261 μέχρι και την οριστική της κατάκτηση από τους Οθωμανούς Τούρκους στα 1453. Περιγράφει τον πολυμέτωπο αγώνα για επιβίωση, εναντίον των χριστιανών της Δύσεως που επιθυμούσαν διακαώς να ξαναπάρουν το έπαθλο που ονομαζόταν Κωνσταντινούπολη. Εναντίον της συνεχιζόμενης κατοχής της Ελλάδος και των νησιών του Αιγαίου από τους Φράγκους, τους Γενουάτες και τους Βενετσιάνους αποίκους εναντίον της αυξανόμενης τουρκικής ισχύος στη Μικρά Ασία. Εναντίον της επεκτάσεως της σερβικής αυτοκρατορίας στα Βαλκάνια και εναντίον των αυτοκαταστροφικών διενέξεων ανάμεσα στις ίδιες κυρίαρχες οικογένειές της. Η δύναμή της αποκαλύφθηκε στην εντονότατη πολιτισμική και θρησκευτική αναγέννηση του δεκάτου τετάρτου αιώνα, αλλά μη ξεφεύγοντας από τη φύση της ως ενός ακόμη θεσμού υπέκυψε σε μια μακρόχρονη διαδικασία φθοράς, καθώς οι Τούρκοι κατέκλυσαν τις επαρχίες της στην Ασία και στην Ευρώπη και έφτασαν και σ’ αυτήν την ίδια την πρωτεύουσά της. Με την πρώτη έκδοσή του το 1972, το βιβλίο έχει αναθεωρηθεί εξ ολοκλήρου, διορθωθεί και εν μέρει ξαναγραφεί. Οι παραπομπές στις πηγές και η βιβλιογραφία έχουν εμπλουτιστεί, και συμπεριλαμβάνει πολύ πρόσφατες μελέτες, λαμβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα για την τελευταία αυτή περίοδο της βυζαντινής ιστορίας.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΠΡΟΛΟΓΟΣ
1. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ
2. Η ΕΞΟΡΙΣΤΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ

ΜΕΡΟΣ Ι: ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΣΥΣΤΑΘΕΙΣΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ: Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ ΤΟΥ Η' ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ, 1261-1282
3. ΤΟ ΤΙΜΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
4. Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΕΥΦΥΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΝΑΤΟΛΗΣ ΚΑΙ ΔΥΣΗΣ
5. ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΔΙΛΗΜΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ ΑΙΩΝΑ

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΩΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΗ. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ Β' ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ
6. Η ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
7. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΙΤΙΕΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ
8. Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΝΑ ΒΡΕΘΕΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
9. Η ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ

ΜΕΡΟΣ ΙΙΙ: Η ΘΑΝΑΣΙΜΗ ΑΣΘΕΝΕΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ. Η ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ ΕΜΦΥΛΙΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ, 1321-1354
10. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΟΧΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
11. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΥ ΤΟΥ Γ', 1328-1341
12. Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ, 1341-1347
13. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ ΣΤ' ΤΟΥ ΚΑΝΤΑΚΟΥΖΗΝΟΥ, 1347-1354

ΜΕΡΟΣ IV: ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΥΠΟΤΕΛΕΣ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ. ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ - 1354-1453
14. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ Ε' ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ, 1354-1391
15. Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΗΛ ΤΟΥ Β'. Η ΠΡΩΤΗ ΚΡΙΣΗ, 1391-1402
16. ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΝΑΛΑΜΠΕΣ, 1402-1425
17. Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΥ Η' ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 1425-1448
18. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο ΙΑ΄ ΚΑΙ ΜΩΑΜΕΘ (ΜΕΧΜΕΤ) Β'. Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, 1448-1453
19. ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΡΟΠΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ