ΖΗι

Πενήντα χρόνια μετά την παλινόστηση της «καραμανλικής» δημοκρατίας, αποφάσισα να δημοσιεύσω μερικά ποιήματα της τελευταίας εικοσαετίας και μερικά της πρώτης νεότητας, που αφορούν στο κοινωνικό γίγνεσθαι και σε μένα παράλληλα. Και ακριβώς πενήντα χρόνια μετά, τόλμησα να ακουμπήσω με στίχους την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Παρεμπιπτόντως, την παλινόστηση της «καραμανλικής» δημοκρατίας θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε και «παλινδρόμηση», τόσο που είχαμε βαρυστομαχιάσει εφτά ολόκληρα χρόνια με ό,τι χειρότερο μπορούσε να προκύψει σε έναν λαό με ιστορία και μνήμη. Θα το θεωρούσα ωστόσο άδικο, δεδομένου ότι, μολονότι ο γέρο-Καραμανλής, κάτω από το ψευτοδίλημμα «Καραμανλής ή τανκς», είχε σαρώσει με 52% παρακαλώ, και με μια ισχνή αντιπολίτευση, η περίοδος όμως αυτή, υπήρξε γόνιμη και γεμάτη σκληρούς αγώνες με πολλές νίκες και με ήττες φυσικά, αλλά και με εκατοντάδες χιλιάδες λαού στους δρόμους. Νομοσχέδια πάρθηκαν πίσω, αντικομμουνιστικοί νόμοι κατέρρευσαν, θεμελιώθηκε ο εργοστασιακός συνδικαλισμός. (Ας κάνουμε κάποια σύγκριση με το σήμερα.) Εν πάση περιπτώσει, να πω εδώ ότι μερικές φορές, πράγματα που αδυνατώ να εκφράσω με τη ζωγραφική ή τη χαρακτική, ή δεν έχω το χρόνο, τα ρίχνω στο χαρτί έτσι όπως αντανακλούν στην ψυχή μου. Ο τίτλος «Ζηι» έχει να κάνει με τη μεταθανάτια ζωή για την οποία είμαι βέβαιος: οι άνθρωποί μας ζουν μετά το θάνατό τους τόσο, όσο τους θυμόμαστε. Σ’ αυτούς λοιπόν τους ανθρώπους, τους αθάνατους, είναι αφιερωμένοι αυτοί οι στίχοι και προπαντός σε κείνους που «πέσανε θύματα σε άνιση μάχη και αγώνα, ψωμί, λευτεριά και τιμή του λαού γυρεύοντας βρήκανε μνήμα». Στους «αρίφνητους» νεκρούς του Πολυτεχνείου Σ’ όλα τα θύματα της αστυνομίας και του παρακράτους των μεταπολιτευτικών χρόνων Στους αμέτρητους ταξιδευτές και επαναπροωθούμενους, που «αναπαύτηκαν» δια της βίας στου Αιγαίου τα μαύρα νερά Στους καθημερινούς νεκρούς της δουλειάς και του μόχθου, θύματα της αδιαφορίας, της απληστίας και της ασυδοσίας των αφεντικών ΣΤΟΥΣ ΘΑΝΑΤΩ ΘΑΝΑΤΟΝ ΠΑΤΗΣΑΝΤΑΣ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΜΑΣ. Τα θύματα αστυνομίας και παρακράτους από τη μεταπολίτευση και εδώ, δεν είναι και λίγα: Αλέκος Παναγούλης, Σιδέρης Ισιδωρόπουλος, Νίκος Μαυροειδής, Σωτηρία Βασιλακοπούλου, Βασίλης Τσιρώνης, Ιάκωβος Κουμής, Σταματίνα Κανελλοπούλου, Μιχάλης Καλτεζάς, Χρήστος Τσουτσουβής, Νίκος Τεμπονέρας, Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, Σαχζάτ Λουκμάν, Παύλος Φύσσας, Βασίλης Μάγγος, Ζακ Κωστόπουλος, Νίκος Σαμπάνης (Τσιγγάνος), Κώστας Φραγκούλης (Τσιγγάνος), Χρήστος Μιχαλόπουλος (Τσιγγάνος), Κώστας Μανιουδάκης και… και… Θα ζουν για πάντα στις καρδιές μας. Γρηγόρης Νιόλης