Από τις διεθνείς σχέσεις στη διεθνή πολιτική

Όταν ο Σαίξπηρ στον Ιούλιο Καίσαρα τόνιζε πόσο μεταβάλλε­ται το σκηνικό του κόσμου μέσα στο χρόνο, ασφαλώς δεν αναφερόταν στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων και της διεθνούς πολιτικής, αλλά σε κάτι πολύ ευρύτερο. Όμως, οι σκέψεις του ποιητή αγγίζουν τον καθένα που ασχολείται με τα διεθνή δρώμενα. Οι περισσότεροι αναλυτές προσεγγίζουν τις Διεθνείς Σχέσεις ως ένα σύνολο δεσμών, σχέσεων και επαφών, που εγκαθιδρύονται μεταξύ των κρατών και αφορούν την εξωτερική πολιτική τους. Η προσέγγιση αυτή λαμβάνει υπόψη της, τις διαφορετικές μορφές και διαστάσεις που μπορούν να πάρουν αυτές οι σχέσεις (συγκρούσεις και συνεργασίες σε πολιτικό, οικονομικό, στρατηγικό, πολιτιστικό επίπεδο).

Οι διεθνείς σχέσεις έχουν ως αντικείμενο την επιστημονική μελέτη των δομών και των λειτουργιών του συνόλου των υποκειμένων (κρατών, διεθνών οργανισμών, πολυεθνικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ κτλ.) του διεθνούς συστήματος. Μελετούν τη διεθνή κοινωνία διαμέσου των πολιτικών, στρατηγικών, οικονομικών αλλά και των κοινωνικών και πολιτισμικών όψεών της. Οι Διεθνείς Σχέσεις, οι οποίες επιδιώκουν να αναλύσουν τα φαινόμενα εξουσίας μέσα στο διεθνές σύστημα, προσφεύγουν και σε άλλους επιστημονικούς κλάδους όπως το διεθνές δίκαιο, η ιστορία, η οικονομική επιστήμη ή η κοινωνιολογία. Επιδέχονται δε μια σειρά από διαφορετικές προσεγγίσεις.

Αν και το επίκεντρο του ακαδημαϊκού πεδίου των Διεθνών Σχέσεων, ήταν για μια μεγάλη χρονική περίοδο η μελέτη των διακρατικών σχέσεων, με την πάροδο του χρόνου, το επίκεντρο της προσοχής των αναλυτών μετατοπίστηκε σημαντικά, μέσα από τις αποκαλούμενες "μεγάλες συζητήσεις". Έτσι προέκυψαν αμέτρητες διαμάχες, στις οποίες κάθε προσπάθεια προσδιορισμού των ορίων του ερευνητικούς πεδίου συμπλέκεται με ακανθώδεις και αδιέξοδες πολλές φορές επιστημολογικές συζητήσεις.

Με την παρούσα μελέτη, ο Σωτήρης Ντάλης επιχειρεί μια εισαγωγή στις διεθνείς σχέσεις και στη διεθνή πολιτική, αξιοποιώντας τη συμβολή τριών κορυφαίων διεθνολόγων, του Ζόζεφ Νάι, του Στάνλεϊ Χόφμαν και του Μαριό Τελό.