Ο άνθρωπος απ'το Παντόλσκ

Όταν διάβασα τον Άνθρωπο απ' το Παντόλσκ δεν είχα ιδέα τι είναι το Παντόλσκ. Αλλά ένιωσα σαν να είμαι κι ενώ από εκεί. Ναι, η Αθήνα δεν έχει καμία σχέση με το Παντόλσκ -μια αδιάφορη πόλη στην περιφέρεια της Μόσχας-, αλλά κάπως ο καπιταλισμός, κάπως η παγκοσμιοποίηση έχουν κάνει τη ζωή στα μεγάλα αστικά κέντρα του δυτικού κόσμου να έχουν παρόμοια αίσθηση. Κι όπως ο ήρωας του έργου φαντάζεται μια ιδανική ζωή στο μακρινό Άμστερνταμ, έτσι νομίζω ολόκληρες γενιές φαντάζονται μια καλύτερη ζωή κάπου αλλού. Έχει "κάτι" αυτή η αβέβαιη και ρευστή ζωή στις μεγαλουπόλεις, κάτι κοινό. Σαν να υπάρχει ένα συλλογικό ψυχικό κούρδισμα σε κάποια μινόρε μελωδία.
Ένας τέτοιος αντι-ήρωας είναι και ο Άνθρωπος απ' το Παντόλσκ. Και σε μια ακόμη γκρίζα μέρα του, οδηγείται σε ένα συνηθισμένο αστυνομικό τμήμα χωρίς να έχει κάνει τίποτα. Κι εκεί έρχεται αντιμέτωπος με μια εκκεντρική διαδικασία, κάτι σαν ανάκριση, κάτι σαν συνεδρία σε ψυχολόγο, κάτι σαν άσκηση βελτίωσης της προσοχής. Μια νέας μορφής αναμόρφωση, που στόχο έχει την ψυχολογική ανάκαμψη των πολιτών. Να αγαπήσουν ξανά τη ζωή τους. Μια προσπάθεια των οργάνων καταστολής να καταναγκάσουν, μέσω της ψυχολογικής βίας, τον πολίτη σε ευτυχία. Μια καταναγκαστική ευτυχία.
Ένα έργο γραμμένο το 2016, τρομακτικά προφητικό νια τη Ρωσία τού σήμερα, που πιάνει το νήμα από εκεί που το άφησε ο Κάφκα και ο Όργουελ και το φέρνει μέσα στις σύγχρονες καπιταλιστικές εξουσίες, χρησιμοποιώντας την ικανότητά τους να αφομοιώνουν ό,τι αγνό εμφανίζεται -από ανατρεπτικά κινήματα μέχρι τις φιλοσοφίες και τις πρακτικές του "ευ ζην"- και να το χειρίζονται προς όφελός τους κατά βούληση. Ένα αστυνομικό θρίλερ παραλόγου, με κωμικά στοιχεία για να γελάσουμε με τον τρόμο που μας περιβάλλει, μπας και μπορέσουμε να τον ξορκίσουμε. Ειδάλλως, όπως ο κεντρικός ήρωας του έργου, σύντομα κι εμείς θα απαρνηθούμε τη λογική και θα αρχίσουμε να φωνάζουμε με πάθος όπως αυτός:
"Μ' ΑΡΕΣΕΙ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ" (Γιώργος Κουτλής)