Η ασυνείδητη εικόνα του σώματος

Δεν πρέπει κανείς να συγχέει την εικόνα του σώματος με το σωματικό σχήμα. Το σωματικό σχήμα εξειδικεύει το άτομο ως εκπρόσωπο του είδους: κατ' αρχάς είναι το ίδιο για όλους. Η εικόνα του σώματος είναι προσωπική στον καθένα: συνδέεται με το υποκείμενο και με την ιστορία του. Υπόβαθρο του ναρκισσισμού, είναι κατ' εξοχήν ασυνείδητη. Είναι η συμβολική ενσάρκωση του επιθυμούντος υποκειμένου. Στη βάση αυτής της έννοιας, και στηριζόμενη κάθε στιγμή στην ψυχαναλυτική εμπειρία, η Φρανσουάζ Ντολτό προχωρεί στην επεξεργασία της εικόνας του σώματος, από φάση σε φάση, δείχνοντας ότι το κάθε περαιτέρω βήμα γίνεται πάντα με έναν ευνουχισμό. Αυτό την οδηγεί επίσης στο να περιγράψει την παθολογία της εικόνας του σώματος, η οποία, κάθε φορά, οφείλεται σε μια αποτυχία της συμβολοποίησης: δηλαδή μια ανεπάρκεια του λόγου που απευθύνεται στο παιδί και μια απουσία της απαγόρευσης. Διότι αυτό ακριβώς είναι το παράδοξο που διδάσκει η επεξεργασία της Φρανσουάζ Ντολτό: το Εγώ έχει ως υπόβαθρο την εικόνα του σώματος, αλλά η ίδια η εικόνα του σώματος δεν εκπονείται παρά με μια σειρά ευνουχισμών, για τους οποίους δεν πρέπει να διστάσει κανείς να πει ότι είναι συμβολογόνοι. Αυτό είναι το κλειδί του "εξανθρωπισμού".