Γεωστρατηγική και σύγχρονος κόσμος

Η εργασία αυτή πραγματεύεται τη διπολική σχέση γεωστρατηγικής και σύγχρονου κόσμου. Στον πρώτο πόλο της βρίσκεται πάγια η αντίδραση και στον δεύτερο η κοινωνική πρόοδος, με τη Ρωσία και γενικότερα το σλαβικό κόσμο στον πυρήνα της ήδη απ' τον 19ο αιώνα, και κυρίως από το 1917 κι έπειτα. Η προοδευτικότητα αυτή έχει να κάνει τόσο με τις αντικειμενικές εφεδρείες κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης της Ρωσίας, όσο και με τις ιδεολογικό-πολιτικές προτιμήσεις της μετά το 1917. Η σχέση αυτή διατρέχει απ' το 1917 τον 20ό αιώνα με την ποιοτικά νέα μορφή, τη βασική αντίθεση της Σύγχρονης Εποχής, ενώ μετά τις αλλαγές του 1989 η ίδια έγινε σχέση ΝΑΤΟ-Ρωσίας. Στο πλαίσιό της, η γεωστρατηγική, ως 'Ηφαιστος, χαλκεύει τα δεσμά προκειμένου να δέσει το σύγχρονο κόσμο, τον Προμηθέα, στον Καύκασο, δίνοντας στο μύθο υπόσταση όχι απλά συμβολική. Πυρήνας της είναι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ με τις αναθεωρήσεις της το 1947, το 1972 και στις αρχές των δεκαετιών 1980 και 1990, με αντίστοιχα δόγματα την ανάσχεση, τη συγκυριαρχία, την επανατοποθέτηση του κύρους των ΗΠΑ στον κόσμο-ΝΤΠ, τη νέα γεωστρατηγική για την Ευρασία.[...]



Με τη γεωστρατηγική στον σύγχρονο κόσμο ως σχέση διπολική ασχολείται ο κ. Π. Ντούσκος στο τελευταίο βιβλίο του Γεωστρατηγική και σύγχρονος κόσμος. Ο συγγραφέας, επίκουρος καθηγητής της Οικονομικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, πρώην πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, υποψήφιος βουλευτής και ευρωβουλευτής του ΚΚΕ και πρώην μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ ­από το οποίο διεγράφη πρόσφατα χωρίς αυτό, για ανεξήγητους λόγους, να δημοσιοποιηθεί­, είναι πολυγραφότατος. Το βιβλίο του Γεωστρατηγική και σύγχρονος κόσμος, με προδιαγραφές ακαδημαϊκές, δηλαδή μεθοδολογία, πηγές, παραπομπές και ευρετήριο, είναι το 11ο κατά σειρά ανάλογων μελετών του. Το βιβλίο περιλαμβάνει μελέτες του συγγραφέα που είδαν το φως της δημοσιότητας σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ενώ μεγάλο μέρος του αποτελεί πρόσφατη πρωτότυπη εργασία.


Με το σύνολο αυτών των συνεκτικά αρθρωμένων εργασιών ο συγγραφέας επιχειρεί να ερμηνεύσει με τη δική του πολιτικοοικονομική μαρξιστική αντίληψη το παγκόσμιο γίγνεσθαι στο μεταίχμιο των δύο χιλιετιών. Θεωρεί ότι στον πυρήνα του παγκόσμιου γίγνεσθαι βρίσκεται συγκυριακά το υπερεθνικό μονοπώλιο με τις δύο θεμελιακές του ιδιότητες: τον μονοπωλιακό έλεγχο και το μονοπωλιακό κέρδος. Με αφετηρία τη σκέψη ότι αυτή η κατάσταση είναι συγκυριακή, ο συγγραφέας θεωρεί νομοτελειακά δεδομένη τη μετάβαση σε μιας άλλης μορφής πολιτικοοικονομική διάρθρωση της κοινωνίας σε παγκόσμιο επίπεδο.


Είναι αναμφίβολο ότι δεν θα είναι λίγοι εκείνοι που θα διαφωνήσουν με τις απόψεις που διατυπώνει ο κ. Π. Ντούσκος. Γιατί δεν μπορεί να γίνει εύκολα αποδεκτό πως στην αναζήτηση και στην ερμηνεία της διπολικής σχέσης γεωστρατηγικής και σύγχρονου κόσμου βρίσκονται, από τη μία μεριά, η αντίδραση που εκφράζεται από τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ και, από την άλλη, η κοινωνική πρόοδος με εκφραστές τη Ρωσία και τις σλαβικές χώρες.


Παρά τις εντάσεις και τις όποιες αντιρρήσεις ή διαφωνίες διατυπωθούν για τις θέσεις και τις απόψεις του κ. Π. Ντούσκου, αξίζει μια επιμελής ανάγνωση του βιβλίου, διότι πέραν των άλλων αναφέρεται στα σύγχρονα πολιτικά, οικονομικά και θρησκευτικά ζητήματα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, με αξιόλογες παρατηρήσεις, κρίσεις και σχολιασμούς που θα αποτελέσουν αφετηρία για συζήτηση.

Ι. Κ. ΣΙΩΜΟΠΟΥΛΟΣ, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 25-02-2001