Ο Ένοπλος Προφήτης

Ο Ένοπλος Προφήτης, πέρα από την εξιστόρηση των 32 πρώτων χρόνων της ζωής του Τρότσκι, της προσωπικής πολιτικής του διαμόρφωσης και διαδρομής, παρουσιάζει την εξέλιξη του επαναστατικού κινήματος στη Ρωσίας κατά την προεπαναστατική περίοδο, κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων του 1905, του 1917 και του εμφυλίου πολέμου. Την πάλη των δύο φραξιών του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, των Μπολσεβίκων και των Μενσεβίκων, την αλληλεπίδρασή τους, τις διαδοχικές συγκρούσεις και προσεγγίσεις τους, μέχρι την οριστική και αμετάκλητη ρήξη τους.

Φωτίζει παράλληλα την εξέλιξη των πολιτικών και προσωπικών σχέσεων του Τρότσκι με τον Λένιν, μέσα από τις πολύχρονες έριδες και τους ανταγωνισμούς των εμιγκρέδικων κύκλων, μέχρι την τελική, οριστική τους συμφιλίωση με την ταύτιση των πολιτικών τους θέσεων, την κρίσιμη άνοιξη του 1917. Μια εξιστόρηση που αναλύει το σύμπλεγμα των σχέσεών τους, σε συνάρτηση με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες, τις υποχωρήσεις και τις ανόδους, του επαναστατικού κινήματος. Μια εξιστόρηση χρήσιμη για την κατανόηση του σημερινού κατακερματισμού των επαναστατικών οργανώσεων, αλλά και την αξιολόγηση των άγονων, σεχταριστικών και συχνά προσωπικών ανταγωνισμών, μέσα σε μια γενικότερη ιστορική προοπτική.

Μας μεταφέρει στην ατμόσφαιρα του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, στην περίοδο της πρώτης γιγάντιας ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης της σύγχρονης εποχής και μας γνωρίζει τις θέσεις και τις στρατηγικές των επαναστατικών οργανώσεων, αλλά και των μεμονωμένων αγωνιστών, μπροστά στην πρωτοφανή μαζική αλληλοσφαγή των εργατικών τάξεων της Ευρώπης. Ένα απολύτως επίκαιρο και πολύτιμο μάθημα για το σημερινό επαναστατικό κίνημα, που βρίσκεται αντιμέτωπο με μια επιδεινούμενη, πολυσύνθετη καπιταλιστική κρίση, οξυνόμενους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, με τη γιγάντωση των εξοπλισμών και τις διαρκώς κλιμακούμενες πολεμικές συγκρούσεις.

Περιγράφεται η διαδικασία της γέννησης της θεωρίας της Διαρκούς Επανάστασης, από την αρχική της θεωρητική σύλληψη, από «μια σύμπραξη διανοουμένων» εμιγκρέδων στη Γερμανία κατά τις παραμονές της επανάστασης του 1905, μέχρι την ολοκληρωμένη διατύπωσή της από τον Τρότσκι, όταν περισσότερο ώριμος, μετά από τη συγκλονιστική επαναστατική εμπειρία του πρώτου Σοβιέτ της Πετρούπολης, βρέθηκε προφυλακισμένος για εννέα μήνες σε ένα κελί του Φρουρίου Πετροπαβλόσκ, περιμένοντας τη δίκη.

Αποκαθιστά τον πραγματικό ρόλο του Τρότσκι κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση και τον εμφύλιο πόλεμο. Έναν ρόλο που ο ίδιος ο Τρότσκι, όπως παρατηρεί ο Ντόυτσερ, υποβάθμισε συστηματικά στα δικά του κείμενα, προσπαθώντας να αποφύγει την υποβάθμιση ή την επισκίαση του ρόλου του Λένιν. Αυτόν τον πραγματικό ρόλο του Τρότσκι, ο σταλινισμός, κινητοποιώντας επί τρεις δεκαετίες μια ολόκληρη στρατιά επιστρατευμένων γραφιάδων και ιστορικών, συσκότισε, διαστρέβλωσε και συκοφάντησε.

Η ιστορική αφήγηση του Ντόυτσερ συνοδεύεται από μια τεράστια σε όγκο και αρτιότητα τεκμηρίωση, που βασίζεται σε ένα αντίστοιχα τεράστιο έργο έρευνας στα αρχεία, στη σχετική βιβλιογραφία, στις εφημερίδες και στα περιοδικά της εποχής. Αυτή η τεκμηρίωση επέτρεψε ώστε η ιστορική αφήγηση του Ντόυτσερ όχι μόνο να μην αμφισβητηθεί σοβαρά ή να ξεπεραστεί κατά τις επόμενες δεκαετίες, αλλά, αντίθετα, να μπορούμε σήμερα να ισχυριστούμε ότι αυτή επιβεβαιώνεται διαρκώς από όλες τις πηγές, τις μαρτυρίες και τα αρχεία που έχουν έρθει, και εξακολουθούν ακόμη να έρχονται, στο φως της δημοσιότητας.