Έξοδος

Σημείωμα σκηνοθέτιδας

Η ομάδα ΑΝΙΜΑ, συνεχίζοντας τη θεατρική έρευνά της πάνω στην ανάδειξη της γυναικείας οπτικής και στην άρθρωση ενός ισότιμου γυναικείου λόγου, μετά την παράσταση "Ιούλιος Καίσαρας: Scripta Femina", δούλεψε πάνω σε μια νέα ιδέα, η οποία σχετίζεται με τη συμβολή της γυναίκας στις διάφορες ένοπλες συγκρούσεις της Ιστορίας.
Η Ιστορία μοιάζει να έχει αδικήσει τις Ελληνίδες -ειδικά εκείνες που έδρασαν το 1821 και που στάθηκαν γενναία δίπλα στους γενναίους άντρες- και να μην τις έχει συμπεριλάβει στις σελίδες της. Ό,τι πρώτα στοιχεία υπάρχουν, είναι αποδελτιωμένα από ξένους φιλέλληνες. Τα πράγματα γίνονται λίγο καλύτερα με τη συμμετοχή των γυναικών στην Εθνική Αντίσταση 1940-1945. Ο αγώνας του ελληνικού λαού, γυναικών και ανδρών, κατά του φασισμού και για μια επαναστατική αλλαγή της κοινωνίας, βρήκε τις γυναίκες σε αρκετές περιπτώσεις να ηγούνται των απελευθερωτικών προσπαθειών και έτσι οι πράξεις τους έγιναν περισσότερο γνωστές.
Η αλήθεια είναι πάντως ότι η παράσταση φέρνει στην επιφάνεια ένα υλικό σχετικά άγνωστο με πολύ ενδιαφέρον. Έτσι το κείμενο της παράστασης συντίθεται από αφηγηματικά κείμενα-μονολόγους γνωστών ηρωίδων του 1821, αλλά και αληθινές μαρτυρίες γυναικών που έδρασαν την περίοδο από τον Πόλεμο του 1940, τον Εμφύλιο αλλά και μέχρι σήμερα. Στο σήμερα ερχόμαστε με την τελευταία ζωντανή μαρτυρία της 98χρονης Κατίνας Σηφακάκη.
Η παράσταση διαπραγματεύεται το ερώτημα: Εγώ θα έβαζα σε κίνδυνο την ζωή μου για κάτι μεγαλύτερο και ανώτερο από το ατομικό; Και αν ναι, σε ποια περίπτωση;
Οι ηθοποιοί λοιπόν που αφηγούνται τους ρόλους καλούνται να αναδείξουν τις αντιφάσεις, τους δισταγμούς, τις αποφάσεις, αλλά και τις πράξεις εντέλει αυτών των γυναικών κατά τη διάρκεια της νεοελληνικής ιστορίας, φωτίζοντας αξίες και ήθη ξεχασμένα στη σημερινή εποχή.
Η ιδέα της σκηνοθεσίας: Με αφετηρία το περιβάλλον μιας πειραγμένης εθνικής εορτής, κάτι μεταξύ 25ης Μαρτίου και 28ης Οκτωβρίου, την οποία οι ηθοποιοί προετοιμάζουν, χρησιμοποιώντας υλικά από εθνικούς εορτασμούς, όπως ποιήματα, εικόνες, τραγούδια, απαγγελίες, στεφάνια, παρελάσεις και άλλα, αποδομείται και επαναδομείται η ιδέα του εθνικού. Στόχος της παράστασης είναι να ξαναδιαβάσουμε με καινούριο τρόπο το 1821 και το 1940, ώστε τα κείμενα αυτά να αποκτήσουν σάρκα και οστά και να φέρουν πραγματικά επίκαιρα διλήμματα. Έτσι, η Μπουμπουλίνα συναντά τη Λέλα Καραγιάννη, η Μόσχω Τζαβέλα την Ηλέκτρα Αποστόλου, η Μαντώ, μέσω των επιστολών της, τις Γαλλίδες και τις Αγγλίδες, οι Σουλιώτισσες τις Ηπειρώτισσες και πολλές ακόμα επώνυμες και ανώνυμες συναντιούνται σε αυτήν την παράξενη γιορτή, για να απαντήσουν στο ερώτημα:
"Τι είναι η πατρίδα μας;"
Ακόμα και αν η γυναικεία φύση εμπεριέχει την ανιδιοτελή αίσθηση του καθήκοντος και της προσφοράς, χωρίς την προσδοκία της αναγνώρισης, ωστόσο ως παράδειγμα ατομικής ή συλλογικής συμπεριφοράς, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη δράση αυτών των γυναικών, για να ορίσουμε καλύτερα, στη δύσκολη συγκυρία που βρισκόμαστε, το αξιακό υπόβαθρο της συλλογικής μας αυτογνωσίας και για να το χρησιμοποιήσουμε ως πυξίδα της ιστορικής μας πορείας προς το μέλλον.

Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη