Η τεχνική παιδεία στην Ελλάδα και ο αγώνας των υπομηχανικών

«Η μελέτη αυτή γράφτηκε στα μέσα του ‘75 από μια ομάδα σπουδαστών με κύριο σκοπό να αναλύσει και να εξηγήσει τους τοτινούς αγώνες των Υπομηχανικών ενάντια στην προσπάθεια της φασιστικής δικτατορίας για υποβιβασμό των σχολών τους. Κατόπιν πολυγραφήθηκε και κυκλοφόρησε, κύρια στο εξωτερικό, σε ένα περιορισμένο αριθμό αντιτύπων και με αρχικό τίτλο: «Ο Αγώνας των Υπομηχανικών και η Τεχνική Παιδεία στην Ελλάδα».
Σήμερα (τρία σχεδόν χρόνια μετά την πρώτη της έκδοση), που το κίνημα των Υπομηχανικών έχει πια σβήσει, που ο κοινοβουλευτισμός αποτελειώνει το έργο της φασιστικής δικτατορίας, η μελέτη αυτή ή για να ακριβολογούμε η μπροσούρα αυτή, έχει χάσει τη σπουδαιότητα που ‘χε όταν πρωτοβγήκε.
Τα αρνητικά της στοιχεία που τότε ήταν δευτερεύοντα όχι καθοριστικά σε σχέση με τα θετικά της, τώρα βαρύνουν πολύ περισσότερο. Οι ελλείψεις της που τότε -ίσως- πέρναγαν απαρατήρητες σήμερα την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη.
Όμως -παρ’ όλα αυτά- η σημερινή από κοινού με την «Ομάδα Σπουδαστών» έκδοση της, δε θεωρήθηκε περιττή κι αυτό κύρια για τρεις λόγους: Α) Γιατί πιστεύουμε ότι καμιά άρτια προσπάθεια δεν οικοδομείται μονομιάς, αλλά υστέρα από μιαν ιδιαίτερα επίπονη και συστηματική συλλογική διαδικασία. Β) Γιατί η μελέτη αυτή είναι, από τις πρώτες πού κάνουν έστω και μιαν ατελή προσπάθεια να αναλύσουν το διπλό σύστημα εκπαίδευσης σαν αναγκαίο συστατικό στοιχείο του σύγχρονου κρατικομονοπωλιακού κράτους. Γ) Γιατί η μελέτη αυτή αποτελεί μέρος μιας κοινής προσπάθειας για το ξεσκέπασμα και χτύπημα της «αναπτυξιακής» - μεταρρυθμιστικής αντίληψης και γραμμής που σήμερα επικρατεί στο χώρο της εκπαίδευσης γενικά και της τεχνικής παιδείας ειδικότερα.
Για ενημέρωση των αναγνωστών, δηλώνουμε ότι και για τη μελέτη αυτή ακολουθήθηκε η συγκεκριμένη διαδικασία, όπως αυτή έχει διεξοδικότερα αναλυθεί στα προηγούμενα βιβλία μας και το φυλλάδιο που έχουμε εκδόσει.
Δηλαδή από την πλευρά της Εκδ. Ομάδας «Εργασία» ύστερα από το διάβασμα και τη συζήτηση της μελέτης ασκήθηκε γραπτή και προφορική κριτική στην «Ομάδα Σπουδαστών» με σκοπό τη διεύρυνση του προβληματισμού και των δύο πλευρών και με απώτερο στόχο την παρουσίαση μιας μελέτης που θα ήταν περισσότερο αναλυτική και τεκμηριωμένη από την ήδη υπάρχουσα.
Δυστυχώς ο διάλογος που ανοίχτηκε δεν πήρε την πλατύτητα που εμείς νομίζαμε ότι έπρεπε να πάρει με αποτέλεσμα η διαδικασία αυτή να οδηγήσει περισσότερο σε μια τριτεύουσας σημασίας «τεχνική» βελτίωση του αρχικού κειμένου, παρά σε μιαν ουσιαστική αναδιάρθρωση του.
Γι’ αυτό και κρίθηκε τελικά αναγκαίο από την Ε.Ο.Ε: Πρώτο: Να ασκήσει μια πιο ολοκληρωμένη κριτική στο όλο βιβλίο με τη μορφή ενός παραρτήματος στο τέλος της μελέτης και Δεύτερο: Να επιταχύνει τη διαδικασία ολοκλήρωσης ενός βιβλίου πάνω στο ίδιο θέμα και με τίτλο «Στοιχεία για την Τεχνική Παιδεία και την Κατάσταση των Τεχνικών στην Ελλάδα Σήμερα». Έτσι πιστεύουμε ότι θα υπάρξει μια γονιμότερη διαδικασία πλατύτερου προβληματισμού, που εφ’ όσον θα βοηθηθεί, κριτικαριστεί και συζητηθεί απ’ όλους όσους έχουν μια παραπλήσια αντίληψη για το πρόβλημα, θα βοηθήσει στο να οδηγηθούμε σε μιαν επιστημονική και ολοκληρωμένη τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα της Τεχνικής Παιδείας στην σύγχρονη καπιταλιστική Ελλάδα.»

ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ «ΕΡΓΑΣΙΑ»

Αθήνα, Γενάρης ‘76