Τα ανθεστήρια - Η οικογένεια Τοτ

Έμμονη ιδέα του Ορκένι (1912-1979) είναι η ελευθερία. «Πόση ελευθερία έχει ο άνθρωπος» ρωτάει διαρκώς –και με τρόπους που αλλάζουν μαεστρικά από το ένα του έργο στο άλλο. Αν αναλογιστούμε την πρόσφατη ιστορία της Κεντρικής Ευρώπης, θα δούμε πως ο Ορκένι είχε πάμπολλες ευκαιρίες να εξετάσει το θέμα σε βάθος. Μόλις άρχισε να αποκτά κάποιο όνομα, ξέσπασε ο πόλεμος. Βρέθηκε στο στρατό, κι έπειτα σε σοβιετικό στρατόπεδο αιχμαλώτων πολέμου. Στο διάστημα που μεσολάβησε από τον επαναπατρισμό του ώς την επιβολή των σταλινικών κανόνων στην ουγγρική λογοτεχνία, κατάφερε να δημοσιεύσει μερικά βιβλία όπου περιγράφει τις εμπειρίες του από τον πόλεμο. Σώπασε έπειτα για κάμποσα χρόνια. Ώς τη χρονιά που δημοσιεύτηκε «Η οικογένεια Τοτ», το 1964, είχε εξασφαλίσει αρκετή ελευθερία ώστε να μιλήσει για την ελευθερία.
Στη νουβέλα αυτή. Ένας τρελός ταγματάρχης που βρίσκεται σε αναρρωτική άδεια, τρομοκρατεί τον πυροσβέστη του χωριού και την οικογένειά του, αναγκάζοντάς τους να διπλώνουν κουτιά σε αμέτρητες ολονυχτίες. Το έργο γράφτηκε αρχικά ως σενάριο. Μέσα από τα παράλογα γεγονότα που ξετυλίγονται με σχιζοφρενικό ρυθμό, ο Ορκένι αποτυπώνει και σατιρίζει την Ουγγαρία του 1940.
«Τα ανθεστήρια» (1977) είναι το τελευταίο έργο του Ορκένι, μεταφρασμένο σε πάμπολλες γλώσσες. Με μια αδυσώπητη ειρωνία, ο συγγραφέας ερευνά την αμηχανία του ανθρώπου μπροστά στο θάνατο, αλλά και το «ψώνιο» που μπορεί να τον κάνει πρωταγωνιστή στα τελευταία του –και, τέλος, την οφθαλμοπορνεία των σύγχρονων μέσων ενημέρωσης.