Στοιχεία Ψυχιατρικής Σημειολογίας

Το σώμα γνώσεων που ταυτοποιεί την Ψυχιατρική ως ιατρική ειδικότητα είναι αναμφισβήτητα η Ψυχοπαθολογία, δηλαδή η συνολική κλινική έκφραση των ψυχικών δαταραχών. Η γνώση της Ψυχοπαθολογίας αποτελεί και τη βασική υποδομή της ψυχιατρικής εκπαίδευσης. Χωρίς αυτή τη γνώση, η ενασχόληση με την Ψυχιατρική, ακόμα κει σε θεωρητικό επίπεδο, πολύ δε μάλλον στο κλινικό-πρακτικό, είτε εξαντλείται σε ασήμαντη αποψεολογία είτε εκφυλίζεται σε ασύντακτο και χωρίς στόχο επεμβατικό ακτιβισμό. Η Ψυχοπαθολογία δεν είναι ταυτόσημη με την Ψυχιατρική Νοσολογία, αποτελεί όμως τον ουσιαστικό πυρήνα της, αφού σε αυτή στηρίζεται η ψυχιατρική διάγνωση, που με τη σειρά της στηρίζει το θεραπευτικό σχεδιασμό. Αν όμως η Ψυχοπαθολογία αποτελεί τον κορμό της Ψυχιατρική Νοσολογίας, οι δομικοί λίθοι της είναι τα συμπτώματα, το σύνολο δηλαδή όλων εκείνων των βιωματικών , νοητικών και συμπεριφορικών στοιχείων που αναφέρονται, αναπαρίστανται ή εξάγονται μέσα από τη διαδικασία της ψυχιατρικής συνέντευξης. Η αναγνώριση αυτών των πρωταρχικών στοιχειων, ο ορισμός και η διάκρισή τους, η σύνταξή τους με ομοειδή στοιχεία και η ενσωμάτωσή τους με τη λογκή της συνάφειας σε ευρύτερα εννοιλογικά πλαίσια- τη συνδρομική ή νοσολογική κατηγοριοοποίηση-καθορίζουν τόσο την εγκυρότητα της διάγνωσης όσο και την αποτελεσματικότητα της θεραπείας που θα ακολουθηθεί. Ο αγαπητός μου συνεργάτης Παναγιώτης Ουλής από χρόνια τώρα συνδυάζει λαμπρή κλινική και ερευνητική σταδιοδρομία με συστηματική μελέτη της Ψυχοοπαθολογίας, καλύπτοντας τόσο τα σημειολογικά συστατικά όσο και τους επιστημολογικούς προβληματισμούς που την περιβάλλουν εμβαθύνει δηλαδή στο αντικείμενό του με επαγωγική και απαγωγική μεθοδολογία σκέψης. Στο πλαίσιο της τελευταίας εντάσσεται και το ανά χείρας πόνημα που πραγματεύεται τους δομικούς λίθους της Ψυχοπαθολογίας, τα σημεία και τα συμπτώματα. Η περιγραφή σημείων και συμπτωματων στην Ψυχιατρική Νοσολογία αποτελεί, κατά κανόνα, το εισαγωγικό μέρος των εγχειριδίων Ψυχιατρικής, ενώ δεν είναι λίγες και οι διεθνείς μονογραφίες που αναφέρονται αποκλειστικά στην Ψυχιατρική Σημειολογία. Υπό την έννοια αυτή, το έργο του Παναγιώτη Ουλή συνιστά πρωτοτυπία. Όμως κάθε ψυχίατρος, όπως και κάθε άλλος ειδικός στον τομέα της ψυχικής υγείας, θα διαπιστώσει ότι η μονογραφία αυτή εκτείνεται πέρα από την παράθεση των ήδη γνωστών. Δεν περιορίζεται στη βελτίωση του ελληνικού γλωσσαρίου ψυχιατρικών όρων, αλλά συμβάλλει σημαντικά στην εννοιολογική αποσαφήνισή τους, καθώς και στη σημασιολογική θέση τους στο πλέγμα των σύγχρονων αντιλήψεων για τη φύση και το κλινικό προφίλ των ψυχικών διαταραχών. Με άλλα λόγια, ο Π. Ουλής στο περιεκτικό του έργο δεν αναπαράγει τα γενικά και τα καθιερωμένα, αλλά τα ανατοποθετεί κα τα ανασκευάζει υπό το φως των σύγχρονων εξελίξεων στον τομέα της ψυχιατρικής διάγνωσης και, ακόμη, υπό το φως της δικής του κριτικής επιστημολογικής θεώρησης. Είμαι βέβαιος ότι με το ανά χειρας έργο του ο Π. Ουλής θα συμβάλει σημαντικά στην προαγωγή της εκπαίδευσης στο χώρο της ελληνικής Ψυχιατρικής. Είμαι επίσης βέβαιος ότι αυτό αποτελεί την απαρχή μακράς και γόνιμης συγγραφικής σταδιοδρομίας. Κ. Στεφανής, Καθηγητής Ψυχιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών.




Περιεχόμενα:



Εισαγωγή. 1 Διαταραχές του παρουσιαστικού και της έκφρασης. 2 Διαταραχές ικανοποίησης βιολογικών αναγκών και ενορμήσεων. 3 Διαταραχές της συνείδησης. 4 Διαταραχές προσανατολισμού. 5 Διαταραχές συγκέντρωσης, προσοχής και νοητικής σύλληψης. 6 Διαταραχές της μνήμης. 7 Διαταραχές του συναισθήματος και των συγκινήσεων. 8 Διαταραχές συνείδησης του εαυτού. 9 Διαταραχές της ψυχοκινητικότητας. 10 Διαταραχές της σκέψης και της ομιλίας. 11 Διαταραχές της αντίληψης. Βιβλιογραφία. Παράρτημα. Γλωσσάριο βασικών εννοιών Ψυχιατρικής Σημειολογίας