Ερωτευμένος Αϊνστάιν ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

[...] Πρόκειται για το χρονικό μιας αιώνιας νιότης αλλιώτικης από τις άλλες, με σκηνικό την τεχνολογική επανάσταση και τα μεγάλα ερωτήματα για τη γέννηση και την εξέλιξη του κόσμου.
Ο Αϊνστάιν ρίχνει ένα βλέμμα τόσο στο κβαντικό χάος όσο και στο χάος της ανθρώπινης καρδιάς: είναι ένας άνθρωπος ερωτευμένος με τη φυσική αλλά και με μια γυναίκα, τη μαθηματικό Μιλέβα Μάριτς.
Η Μιλέβα, φύση μελαγχολική και ανήσυχη, σκοτεινή και ανταγωνιστική, έγινε η πρώτη σύζυγος του Άλμπερτ Αϊνστάιν. Μέσα από τον έρωτα και το γάμο, ο μεγάλος φυσικός ωρίμασε, κουράστηκε, διέπρεψε και μετέφερε τα μικρά γεγονότα της καθημερινής ζωής στη σφαίρα του άπειρου διαστήματος. [...]

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Η εικόνα που έχει ο πολύς κόσμος για τον Αλμπερτ Αϊνστάιν (1879-1955) είναι αυτή του καλοσυνάτου, αναμαλλιασμένου, κάπως λευκομάλλη, βαθυστόχαστου γέρου που βλέπουμε σε αφίσες, διαφημίσεις και σελίδες βιβλίων. Πολλοί γνωρίζουν ότι ήταν εβραϊκής καταγωγής, ότι υπήρξε ο πατέρας της Θεωρίας της Σχετικότητας και ίσως ότι πήρε κάποτε (το 1921) το βραβείο Νόμπελ. Επίσης πολλοί θα έχουν ακούσει ότι μόλις ο Χίτλερ πήρε την εξουσία στη Γερμανία, ο Αϊνστάιν εγκατέλειψε την ακαδημαϊκή του καριέρα καταφεύγοντας στην Αμερική.

Με το βιβλίο του ο Ντένις Οβερμπαϊ επιχειρεί να γνωρίσει στον κόσμο έναν Αϊνστάιν λίγο διαφορετικό: έναν Αϊνστάιν στις φλέβες του οποίου κυλούσε αίμα. Φιλοδόξησε να σκιαγραφήσει «το πορτρέτο του φυσικού ως νεαρού καβγατζή», αλλά και να δώσει όλα τα στοιχεία που θα συνέθεταν το πρόσωπο ενός νεαρού «ερωτιάρη, λιποτάκτη, κορτάκια, εραστή, απατεώνα, καλλιτέχνη, απείθαρχου γιου, φριχτού ποιητή» κ.λπ. «η κοπέλα του οποίου (η μετέπεια σύζυγός του) ήταν φεμινίστρια και μαθηματικός».

Μία ακόμη βιογραφία; «Για να είμαστε ακριβείς (γράφει ο Οβερμπαϊ), αυτό το βιβλίο δεν είναι μια βιογραφία του Αϊνστάιν -υπάρχουν ήδη πάρα πολλές στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Αντ' αυτού, στόχος μου ήταν να ζωντανέψω το νεαρό Αϊνστάιν, να ρίξω φως στο νεαρό άντρα που πραγματοποίησε τους άθλους για τους οποίους τιμάμε τον ώριμο επιστήμονα, το είδωλο». Και για να το κάνει αυτό του χρειάστηκαν εφτά χρόνια. Να διαβάσει εκατοντάδες δημοσιευμένα και αδημοσίευτα γράμματα. Ο Αϊνστάιν ήταν ένας παθιασμένος επιστολογράφος. Και μέσα από αυτά τα γράμματα βγαίνει το πορτρέτο που ο ίδιος άφησε να φανεί, όταν έγραψε σε φίλο του πως «το πάνω μέρος σκέφτεται και προγραμματίζει, αλλά το κάτω αποφασίζει για τη μοίρα μας». Κοινοτοπία, θα πείτε, αφού υπάρχει και η λαϊκή έκφραση «το κάτω κεφάλι τρώει το επάνω». Εδώ, όμως, έχουμε να κάνουμε με την παραδοχή ενός ανθρώπου-επιστημονικού θρύλου ότι κι αυτός «ζούσε στη γη και είχε στομάχι και καρδιά». Και έτσι δικαιώνεται ο βιογράφος του όταν γράφει πως «καμία ανάλυση για τον Αϊνστάιν δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί πλήρης αν δεν εξερευνούσε όχι μόνο την ιερή, αλλά και την κοσμική πλευρά της ζωής του».

Στο επίκεντρο του ογκώδους, αλλά συναρπαστικού αυτού βιβλίου βρίσκεται η σχέση του Αλμπερτ Αϊνστάιν με τη Μιλέβα Μάριτς. Η ιστορία του «Τζόνι» και της «Ντόλι», όπως αποκαλούσαν τρυφερά ο ένας τον άλλον σε κείνα τα χρόνια της ανέχειας, της έντονης πανεπιστημιακής και ερευνητικής ζωής, τα χρόνια της απόρριψης. Βέβαια, ο Οβερμπαϊ, δεν παραλείπει στιγμή να μας υπενθυμίζει ότι «σ' όλη του τη ζωή ο Αλμπερτ Αϊνστάιν δημιουργούσε προβλήματα στις γυναίκες».



ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 29/11/2002