Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

“Ο Βαλαωρίτης είναι ο κατευθείαν κληρονόμος του Ομήρου. Κανείς περισσότερο από εκείνον επικός καθεαυτό, τόσο από το βαθύ του αίσθημα, όσο από τη δύναμη της εικόνας και από το υπέροχο προτέρημά του να τα εμψυχώνει τα πράγματα”.
“Mercure de France”, 16/11/1908


για το βιβλίο

Το βιβλίο τούτο ο συγγραφέας του Κωστής Παλαμάς το θεώρησε ως ελάχιστο φόρο εκ μέρους του με την ευκαιρία του συμπληρωμού εκατό χρόνων από τη γέννηση του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη - εμπνευσμένου διδάσκαλου της νέας ελληνικής ποιητικής τέχνης και πρόδρομου του ξανανθισμού της, αλλά και ποιητή που κρατεί στο φλογερό του τραγούδι και μας θυμίζει πάντα την αρματολική της ωραιότητα, τη Μεγάλη Ιδέα που δόθηκε του Έθνους μας να θρέψει και μέσα σε όλα του τα παθήματα, και μέσα σε όλες τις εναντιότητες, πάντα πρόσφορο και κίνητρο ζωής και προκοπής όσο κι αν καταφρονετικά κοιτάζεται κάποιες φορές. Ο Βαλαωρίτης, λυρικός που εύκολα πέφτει και ξεπέφτει, ελεγειακός που μπερδεύεται μέσα σε παράπονα και μοιρολόγια, είναι ο πρώτος αγνός, και σε πολλά ασύγκριτος, επικός που δοξάζει τη νέα λογοτεχνία μας. Ηθογράφος του αρρενωπού και λεβέντικου, ζωγράφος του σκληρού και του τρομαχτικού, μαζί εμπνευσμένος και μελετημένος ραψωδός της εθνικής ιστορίας και της ελληνικής φύσης, όσο κι αν τα προτερήματα του τεχνίτη δε φτάνουν κάποτε να υπηρετήσουν στην εντέλεια τη φαντασία του ποιητή. Κι έτσι η ποίηση του Βαλαωρίτη είναι μαζί και γέφυρα που μας περνά από τον στίχο στον πεζό λόγο τον καλλιτεχνικό, από το ιστορικό ποίημα στο επικό διήγημα και που μας κάνει να στοχαστούμε πως υπάρχει και στης νέας μας δημιουργικής φιλολογίας το περπάτημα, ένας ρυθμός, μια παράδοση, κάτι σαν εξέλιξη, κάτι σα μεταμόρφωση, πως με όλα του τα εμπόδια ο δρόμος αυτός είναι υποκείμενο της μελέτης του ιστορικού κάθε εποχής. Γι' αυτούς τους λόγους αποφασίστηκε η επανέκδοση του βιβλίου, στο οποίο διατηρήθηκε όμως η ιδιαίτερη γλώσσα του ποιητή συγγραφέα Κωστή Παλαμά. Κι αυτό για να παραμείνει ο τρόπος που ο Παλαμάς μιλάει για τον υμνωδό της Μεγάλης Ιδέας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη.