Δώδεκα δοκίμια για τον Άνθρωπο, την Τέχνη και την Αρχιτεκτονική

Ο Φινλανδός αρχιτέκτονας και στοχαστής Γιούχανι Πάλλασμαα έχει καθιερωθεί ως μία από τις σημαίνουσες μορφές στο πεδίο της αρχιτεκτονικής πράξης και θεωρίας. Τα Δώδεκα δοκίμια για τον Άνθρωπο, την Τέχνη και την Αρχιτεκτονική είναι μια συλλογή αντιπροσωπευτικών κειμένων του που καλύπτουν ένα χρονικό φάσμα τεσσάρων δεκαετιών και στα οποία αποτυπώνονται οι βασικοί άξονες της σκέψης του: ο Πάλλασμαα γίνεται εισηγητής μιας φαινομενολογίας της αρχιτεκτονικής, ως ένα «κοίταγμα» της αρχιτεκτονικής μέσα από τη συνείδηση που τη βιώνει, ως μέθοδος που αναζητά την εσωτερική γλώσσα του κτιρίου. Πρεσβεύει μια αρχιτεκτονική που ο άνθρωπος τη βιώνει με όλες του τις αισθήσεις, και όχι μόνο με την όρασή του· στην εθιστική και ηγεμονική λειτουργία τού ματιού αντιτάσσει μια ευρύτερη σωματική διάσταση, σύμφωνα με την οποία ακόμα και το βλέμμα αγγίζει, θωπεύει, αγκαλιάζει, συλλαμβάνει.

Ο Πάλλασμαα στηλιτεύει τις κυρίαρχες τάσεις της σύγχρονης αρχιτεκτονικής —την εμπορευματοποίηση των κτιρίων, το εμμονικό κυνήγι της πρωτοτυπίας και της πρωτοπορίας, την ηγεμονία της αγοραίας εικόνας— τονίζοντας την αναγκαιότητα του βιωματικού διαλόγου με την παράδοση, της αναζήτησης υπαρξιακού βάθους και πνευματικότητας, της διάδρασης με το περιβάλλον, και εξαίροντας έννοιες όπως η μνήμη, η ενσυναίσθηση, η αλληλεγγύη, η χωρικότητα και η τοπικότητα, η δομή, η συγκίνηση και η εμπειρία.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Η εύθραυστη φαινομενολογία του Γιούχανι Πάλλασμαα
της Αναστασίας-Σάσας Λαδά

Για τον Γιούχανι Πάλλασμαα
του Κωνσταντίνου Ξανθόπουλου

1. ΟΙ ΔΥΟ ΓΛΩΣΣΕΣ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Στοιχεία μιας βιο-πολιτισμικής προσέγγισης στην αρχιτεκτονική (1980)

2. Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ
Η φαινομενολογία της αρχιτεκτονικής (1985)

3. ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ
Προς μια αρχιτεκτονική της σιωπής (1990)

4. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ, ΟΙΚΕΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΠΙΤΙ
Σημειώσεις πάνω στη φαινομενολογία του σπιτιού (1994)

5. ΧΩΡΟΣ, ΤΟΠΟΣ, ΜΝΗΜΗ ΚΑΙ ΦΑΝΤΑΣΙΑ
Η χρονική διάσταση του υπαρξιακού χώρου (2007)

6. Η ΑΥΡΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ
Αρχιτεκτονική, τέχνη και ιερότητα της ύπαρξης (2012)

7. ΜΙΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ
Χώροι αγωνίας και υποταγής (2007)

8. ΕΓΚΩΜΙΟ ΤΗΣ ΑΣΑΦΕΙΑΣ
Συγκεχυμένη αντίληψη και αβέβαιη σκέψη (2010)

9. ΠΡΟΣ ΕΝΑ ΒΙΟΦΙΛΙΚΟ ΜΕΛΛΟΝ
Πολιτισμός, κάλλος και ανθρώπινη φύση (2012)

10. ΤΟ ΑΓΓΙΓΜΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ
Υλικότητα και απτικότητα του φωτός (2012)

11. ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΝΟΥ
Γραφίδα, χέρι, μάτι και εγκέφαλος (2014)

12. Η ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΩΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
Το υπαρξιακό νόημα στην αρχιτεκτονική (2018)

Ευρετήριο