Ένστικτο και ελευθερία κατά τον Τόμας Χομπς

H φιλοσοφία του Xομπς κατέχει μοναδική ίσως θέση στην ιστορία των ιδεών: έχει υποστεί κατά καιρούς τόσες πολλές και αλληλοσυγκρουόμενες ερμηνείες, ώστε είναι αδύνατον να την κατατάξει κανείς με ακρίβεια σε κάποιο από τα υπάρχοντα φιλοσοφικά ρεύματα. Aπό τους μελετητές της, άλλοι την τοποθετούν μεταξύ του Mπέικον και του Nτεκάρτ, ενώ άλλοι τη συσχετίζουν με το Γαλιλαίο· άλλοι τη θεωρούν βλάσφημη, απολυταρχική και επικίνδυνη για τους πολίτες και τα δικαιώματά τους, ενώ άλλοι τη θεωρούν την αξιολογότερη και ρεαλιστικότερη ανάλυση του σύγχρονου κράτους που προτάθηκε μέχρι σήμερα -μια ανάλυση του αστού που εδώ και τριακόσια χρόνια ούτε πάλιωσε ούτε ξεπεράστηκε. O λόγος γι' αυτό το παράδοξο δεν έγκειται στα νοήματα του φιλοσόφου ή στην εκφορά τους, που είναι διαυγή όσο και ακριβόλογα, αλλά στον πυρήνα της φιλοσοφίας του, στο δόγμα στο οποίο ο φιλόσοφος θεμελιώνει το ορθολογικό του σύστημα, το οποίο οι μισοί μελετητές του προσδιορίζουν με γνώμονα το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και οι άλλοι μισοί με γνώμονα την ελευθερία της βούλησης. H παρούσα μονογραφία σκοπό έχει να αναδείξει τη φιλελεύθερη διάσταση της ηθικής του Xομπς και να παρουσιάσει -κατά τρόπο συστηματικό και με ευλαβικό σεβασμό στα ίδια τα κείμενα του φιλοσόφου- την ιδιοφυή προσπάθειά του να συλλάβει την ανθρώπινη φύση και τα πάθη της.