Κώδικας Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων

Η παγκόσμια οικονομική κρίση, που έπληξε και τα δημόσια οικονομικά της Χώρας μας την τελευταία δεκαετία, κατέδειξε αφενός τις εγγενείς αδυναμίες του μηχανισμού είσπραξης εν γένει των εσόδων του κράτους, αφετέρου αποτέλεσε την αφετηρία για την ενίσχυση του μηχανισμού αυτού με την τροποποίηση, μεταξύ άλλων, της διαδικασίας της διοικητικής εκτέλεσης με την εισαγωγή νέων μεθόδων και πρακτικών είσπραξης των δημοσίων εσόδων.

Γενικότερα, νομοθετικές παρεμβάσεις υπήρξαν στα ζητήματα α) της ρύθμισης των οφειλομένων προς το Δημόσιο χρεών, β) της διευκόλυνσης καταβολής των ληξιπρόθεσμων χρεών, γ) της κατάταξης του Δημοσίου στην περίπτωση πτώχευσης του οφειλέτη, αλλά και δ) στην εισαγωγή των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών κινητών και ακινήτων και για χρέη προς το Δημόσιο.

Το ΝΔ 356/1974 υπό τον τίτλο «Κώδικας Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (ΚΕΔΕ), τέθηκε σε ισχύ από 1.7.1974 (ΦΕΚ Α΄ 90), αντικαθιστώντας τους Ν 4845/1930, Ν 4858/1930 και Ν 230/1931, όπως αυτοί είχαν κωδικοποιηθεί σε ενιαίο κείμενο με το ΠΔ της 24/27.8.1931, υπό τον τίτλο «Νόμος περί Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων» (ΝΕΔΕ).

Σαράντα τέσσερα (44) χρόνια μετά την εφαρμογή του, το κείμενο του ΚΕΔΕ έχει τροποποιηθεί συμπληρωθεί, αντικατασταθεί ή αναδιατυπωθεί, μέσω διαφόρων νόμων, τριάντα μία (31) φορές. Μόνο, κατά την περίοδο των ετών 2010-2018, ο νομοθέτης παρενέβη με είκοσι (20) διαφορετικά νομοθετήματα.

Από το σύνολο των νομοθετικών μεταβολών στον ΚΕΔΕ, αποδεικνύεται ότι ο ΚΕΔΕ αντέχει στο χρόνο, αφού παραμένει το βασικό νομοθέτημα της διοικητικής εκτέλεσης, προκειμένου το Δημόσιο αλλά και οι ΟΤΑ και τα ΝΠΔΔ, βασιζόμενα στις διατάξεις του, να κινούν τη διαδικασία της εκτέλεσης και να εισπράττουν «αναγκαστικώς» τα έσοδά τους. Έγκαιρα και αποτελεσματικά είναι το ζητούμενο.

Ο όλο και αυξανόμενος ρυθμός επιβαλλόμενων κατασχέσεων κυρίως σε τραπεζικούς λογαριασμούς και ακίνητα, οδηγεί στην αύξηση του αριθμού ασκούμενων ανακοπών κατά των κατασχέσεων. Περαιτέρω, η επιλογή διενέργειας ηλεκτρονικών πλειστηριασμών και για τα χρέη προς το Δημόσιο, ενδέχεται να εγείρει ζητήματα αναγόμενα κυρίως στη δημοσιότητα των πλειστηριασμών και στην δυνατότητα συμμετοχής περισσότερων υπερθεματιστών.

Περαιτέρω, το Δημόσιο με τον Ν 4174/2013 (ΚΦΔ) έχει δημιουργήσει το δικό του πλέγμα διατάξεων εκτέλεσης, με την παράλληλη χρήση των διατάξεων του ΚΕΔΕ. Δεν αποκλείεται ωστόσο στο μέλλον ο ΚΕΔΕ να αποτελέσει μέρος ενός ενιαίου σώματος δημοσιονομικών-φορολογικών διατάξεων, το οποίο θα αφορούσε στη διαδικασία προσδιορισμού βεβαίωσης και είσπραξης των δημοσίων εσόδων, με δικονομική βάση τις διατάξεις του ΚΔΔ.

Οι ανωτέρω συνθήκες και το συνεχώς μεταβαλλόμενο νομοθετικό πλαίσιο της διαδικασίας της δημόσιας εκτέλεσης κατέστησαν αναγκαία την ύπαρξη του παρόντος έργου, το οποίο επεξεργάζεται τα θέματα της διοικητικής εκτέλεσης. Το έργο χωρίζεται σε δύο μέρη. Το Α’ μέρος περιλαμβάνει την ανάλυση των διατάξεων του ΚΕΔΕ, εντός των οποίων περιλαμβάνονται και οι σχετικές με την εκτέλεση διατάξεις του ΚΦΔ (Ν 4174/2013) και το Β’ μέρος την ανάλυση των διατάξεων του ΚΔΔ.

Σκοπός του έργου είναι η παρουσίαση α) των διατάξεων του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων (ΚΕΔΕ άρθρα 1-95) και των διατάξεων του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας (ΚΔΔ) που αφορούν στην ανακοπή (άρθρα 216-230), ευσύνοπτα και κατανοητά υπό τη μορφή διαγράμματος, με σύντομη ερμηνεία της κάθε διάταξης και β) της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Διοικητικών Δικαστηρίων, -η αναζήτηση της οποίας δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση.

Με το παρόν έργο, παρέχεται ένα χρήσιμο εργαλείο στο οποίο συγκεντρώνονται όλες οι χρήσιμες πληροφορίες για τους μελετητές, τους εφαρμοστές του δικαίου και τους δικηγόρους της πράξης.