Η δίκη λογοδοσίας και ομάδας αντικειμένων

Η αξίωση λογοδοσίας, όπως και η αξίωση πληροφοριών/καταλόγου για την ομάδα αντικειμένων είναι κρίσιμη για την ικανοποίηση της κύριας αξίωσης, λόγω του πληροφοριακού ελλείμματος του δικαιούχου της τελευταίας. Εξ αυτού του λόγου, ο νομοθέτης του Αστικού Κώδικα στις γενικές διατάξεις του Ενοχικού Δικαίου (ΑΚ 303, 304), αλλά και σε πλήθος ειδικών διατάξεων του ιδιωτικού δικαίου ρυθμίζει ειδικώς τις αξιώσεις αυτές. Όμοια και στο αστικό δικονομικό δίκαιο η δίκη λογοδοσίας και ομάδας αντικειμένων εμφανίζει έντονες ιδιομορφίες, ώστε να ρυθμίζεται με ειδικές διατάξεις στον ΚΠολΔ (άρθρα 473 – 477 ΚΠολΔ), που έχουν συχνή εφαρμογή στη δικαστηριακή πρακτική.

Με την παρούσα μονογραφία επιχειρείται η ερμηνευτική προσέγγιση της δίκης λογοδοσίας/ομάδας αντικειμένων (άρθρα 473 – 477 ΚΠολΔ). Προς τούτο, επιχειρείται η ιστορική – συγκριτική επισκόπηση της δίκης λογοδοσίας. Ακολούθως, επισκοπούνται και ερμηνεύονται οι γενικές και ειδικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα που επιβάλλουν τη λογοδοσία/κατάλογο αντικειμένων σε διαφορές ενοχικού, εμπράγματου, οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου, οι ειδικές διατάξεις που επιβάλλουν τη λογοδοσία/κατάλογο αντικειμένων σε διαφορές εμπορικού και ναυτικού δικαίου και στο πλαίσιο της αναγκαστικής εκτέλεσης, καθώς και οι αμυντικοί ισχυρισμοί που είναι δυνατό να προβληθούν από τον δοσίλογο/υπόχρεο σε παροχή πληροφοριών. Στη συνέχεια, επιχειρείται η ερμηνευτική προσέγγιση της δίκης λογοδοσίας ως προς τα βασικά της χαρακτηριστικά (αρμοδιότητα, πεδίο εφαρμογής, μορφή δικαστικής προστασίας, νομιμοποίηση – συμμετοχή τρίτων, ορισμένο και σώρευση αιτημάτων, διαδικασία κατά στάδια, απόφαση, ένδικα μέσα).


Περιεχόμενα

Πρόλογος

XVΣυντομογραφίες

Α’ Μέρος

Εισαγωγή

1Ι. Εισαγωγή - Υπερνομοθετικά θεμέλια

5ΙΙ. Ιστορική επισκόπηση

5α) Η ρύθμιση της ΠολΔ

8β) Οι εργασίες των Επιτροπών Σύνταξης του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας

10ΙΙΙ. Συγκριτική επισκόπηση

10α) Γερμανία

12β) Αυστρία

14γ) Ελβετία

15δ) Γαλλία

16ε) Ιταλία

17στ) ΗΠΑ

18ζ) Αγγλία

Β’ Μέρος

Ουσιαστικό δίκαιο

19ΙV. Επισκόπηση του ουσιαστικού δικαίου της λογοδοσίας

191) Η υποχρέωση λογοδοσίας κατά τη γενική διάταξη της 303 ΑΚ

19α) Νομική φύση - χαρακτηριστικά αξίωσης

33β) Προϋποθέσεις λογοδοσίας

402) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις ενοχικού δικαίου

40α) Σύμβαση έργου (685 ΑΚ - Λογοδοσία εργολάβου έναντι εργοδότη)

41β) Σύμβαση εντολής (718 ΑΚ - Λογοδοσία εντολοδόχου έναντι εντολέα/εργαζόμενου έναντι εργοδότη/διαχειριστή πολυκατοικίας έναντι συνιδιοκτητών)

45γ) Διοίκηση αλλοτρίων (λογοδοσία διοικητή έναντι κυρίου της υπόθεσης)

463) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις εμπράγματου δικαίου

46Λογοδοσία του ενεχυρούχου δανειστή έναντι του κυρίου του πράγματος

484) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις οικογενειακού δικαίου

48α) Λογοδοσία των γονέων ή του γονέα επί παύσης γονικής μέριμνας ή επί παύσης διοίκησης ή επί παύσης της άσκησης γονικής μέριμνας ή της διοίκησης της περιουσίας του τέκνου (1539 ΑΚ)

50β) Λογοδοσία του επίτροπου για την περιουσία του επιτροπευόμενου έναντι του εποπτικού συμβουλίου (άρθρα 1626, 1652 ΑΚ)

53γ) Λογοδοσία του δικαστικού συμπαραστάτη για την περιουσία του συμπαραστατούμενου (άρθρα 1682, 1652 ΑΚ)

53δ) Λογοδοσία μεταξύ συζύγων

545) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις κληρονομικού δικαίου

54α) Λογοδοσία του κληρονόμου με απογραφή έναντι των δανειστών της κληρονομιάς και του εκκαθαριστή (άρθρο 1907 ΑΚ)

54β) Λογοδοσία του εκκαθαριστή της κληρονομιάς (άρθρο 1918 ΑΚ)

56γ) Λογοδοσία του βεβαρημένου κληρονόμου με κληρονομικό καταπίστευμα (1941 ΑΚ)

57δ) Λογοδοσία του εκτελεστή διαθήκης έναντι των κληρονόμων (2023 ΑΚ)

586) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις αναγκαστικής εκτέλεσης

58α) Λογοδοσία του μεσεγγυούχου

59β) Λογοδοσία του διαχειριστή ειδικού περιουσιακού στοιχείου

60γ) Λογοδοσία του διαχειριστή επί αναγκαστικής διαχείρισης

627) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις εμπορικού δικαίου

62α) Λογοδοσία διαχειριστή εταίρου έναντι άλλων εταίρων επί αστικής ή προσωπικής εταιρίας και επί αφανούς εταιρίας-κοινοπραξίας (754 ΑΚ)

67β) Λογοδοσία επί κεφαλαιουχικών εταιριών

688) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις ναυτικού δικαίου

719) Η υποχρέωση λογοδοσίας σε υποθέσεις πτωχευτικού δικαίου

73V. Επισκόπηση του ουσιαστικού δικαίου της ομάδας αντικειμένων

73α) Νομική φύση- Χαρακτηριστικά αξίωσης

74β) Περιεχόμενο αξίωσης

76γ) Προϋποθέσεις

76i) Η ομάδα αντικειμένων

77ii) Υποχρέωση απόδοσης ομάδας αντικειμένων ή πληροφοριών

78iii) Συμβατική υποχρέωση απόδοσης ομάδας αντικειμένων ή πληροφοριών γι’ αυτή

781) Μεταβίβαση ολόκληρης περιουσίας

792) Αγρομίσθωση

793) Εντολή - Διοίκηση Αλλοτρίων

804) Επικαρπία

80iv) Υποχρέωση για απόδοση ομάδας αντικειμένων ή πληροφοριών γι’ αυτή άμεσα από το νόμο

811) Νομέας κληρονομιάς έναντι του αληθινού κληρονόμου

822) Κληρονόμος έναντι του καταπιστευματοδόχου και κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς/εκτελεστής διαθήκης έναντι κληρονόμου/εκκαθαριστή κληρονομιάς

833) Γονέας έναντι του ανηλίκου

834) Επίτροπος έναντι του ανηλίκου

855) Δικαστικός συμπαραστάτης

85v) Υποχρέωση για απόδοση ομάδας αντικειμένων ή πληροφοριών γι’ αυτή που απορρέει έμμεσα από το νόμο

851) Συμμετοχή στα αποκτήματα (1400 ΑΚ)

872) Εκκαθαριστής κληρονομιάς

88δ) Η διάκριση της υποχρέωσης σε λογοδοσία από την υποχρέωση για απόδοση ομάδας αντικειμένων

Γ’ Μέρος

Δικονομικό μέρος

89VI. Η νομοθετική ρύθμιση της δίκης λογοδοσίας

891) Ο χαρακτήρας των άρθρων 473-477 ΚΠολΔ ως ειδική διαδικασία. Η εφαρμοζόμενη διαδικασία

932) Αρμοδιότητα - Διεθνής δικαιοδοσία

93α) Καθ’ ύλην αρμοδιότητα

97β) Κατά τόπον αρμοδιότητα

99γ) Διεθνής δικαιοδοσία

102δ) Διαιτησία

1033) Το πεδίο εφαρμογής των διατάξεων 473 επ. ΚΠολΔ και η ratio αυτών

103α) Πεδίο εφαρμογής

105β) Ratio

1064) Η δικαστική προστασία στη δίκη λογοδοσίας

106α) Η δίκη λογοδοσίας ως μορφή προληπτικής δικαστικής προστασίας

108β) Η άσκηση της αγωγής για το κατάλοιπο με παρεμπίπτουσα αγωγή

1125) Έννομο συμφέρον

1166) Νομιμοποίηση - Συμμετοχή τρίτων στη δίκη λογοδοσίας

1237) Το ορισμένο της αγωγής

123α) Αοριστία του αιτήματος

125β) Αοριστία ως προς την ιστορική βάση της αγωγής.

1288) Σώρευση αξιώσεων/νομίμων βάσεων - Άσκηση αξίωσης από λογοδοσία/ομάδα αντικειμένων με ανταγωγή

1319) Άσκηση της αξίωσης από λογοδοσία/ομάδα αντικειμένων κατ’ ένσταση

13210) Η απόφαση για το αίτημα λογοδοσίας/καταλόγου ομάδας αντικειμένων (πρώτο στάδιο δίκης - άρθρο 474 ΚΠολΔ)

14211) Η δικονομική ωριμότητα της απόφασης που διατάσσει λογοδοσία

14812) Η απόφαση για το πιθανολογούμενο έλλειμμα

16113) Η απόφαση για το κατάλοιπο που συνομολογείται

16414) Η κατάθεση του λογαριασμού (ενδιάμεσο στάδιο - άρθρο 475 § 1 ΚΠολΔ)

17015) Η μετά την κατάθεση του λογαριασμού συζήτηση (δεύτερο στάδιο δίκης - άρθρο 475 § 2 ΚΠολΔ)

17816) Έξοδα δίκης

178α) Δικαστικό Ένσημο

179β) Επιδίκαση δικαστικών εξόδων

18117) Ένδικα Μέσα

181α) Έφεση

189β) Αναίρεση

Δ’ Μέρος

Συμπεράσματα μελέτης

191α) Συμπεράσματα μελέτης

195β) Αξιολόγηση της ρύθμισης των άρθρων 473-477 ΚΠολΔ/de lege ferenda

Βιβλιογραφία

197Α’ Ελληνική

208Β’ Ξενόγλωσση

211