Δεσμά αίματος ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Το ανακαινισμένο διαμέρισμα της Μαργαρίτας προμηνύει μια νέα αρχή.
Ο πατέρας της είναι νεκρός, μαζί του και η εικόνα της άγνωστης σ' εκείνη μητέρα της.
Το παρελθόν δίνει τη θέση του σε ένα λευκό, κομψό παρόν, όπως η ίδια φαντάζεται πως πρέπει να είναι η ζωή.
Κι όμως θα αναζητήσει στη Βόρεια Ελλάδα τον απρόσιτο πρώην εραστή της, για να κλείσει ένα λογαριασμό που θεωρεί ότι υπάρχει ακόμη ανοιχτός ανάμεσά τους.

Τα Δεσμά του Αίματος είναι η ιστορία μιας βασανιστικής σχέσης που συνεχίζεται πέρα από το θάνατο κι ενός σκληρού έρωτα που ορίζεται από τους νόμους της μοίρας και του πεπρωμένου.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Μια ιστορία ερωτικής περιπλάνησης, που γεννιέται και φουντώνει στην Αθήνα, κορυφώνεται μεταξύ Λάρισας, Κοζάνης και Πτολεμαΐδας και οδηγείται στη δραματική της κατάληξη και πάλι στην Αθήνα, αφηγείται στην πρώτη πεζογραφική της προσπάθεια η Μαρία Πάουελ. Η συγγραφέας αποφεύγει να δώσει έναν ειδολογικό χαρακτηρισμό για τη δουλειά της, εξ όλης, όμως, της οικονομίας του κειμένου (διάρκεια του παροντικού χρόνου της δράσης, διαπλοκή των προσώπων, ταχύτητα των εξελίξεων) προκύπτει, με αρκετή σαφήνεια νομίζω, μια προσεκτικά οργανωμένη και με σωστά υπολογισμένους ρυθμούς νουβέλα. Πρωταγωνιστική μορφή του βιβλίου, η Μαργαρίτα, μια νεαρής ηλικίας αεροσυνοδός, που έχει ζητήσει να πετάει μόνο σε εσωτερικές πτήσεις, έτσι ώστε να βρίσκεται όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο κοντά στον ανήμπορο πατέρα της. Η Μαργαρίτα δεν διστάζει να αλλάζει κάθε τόσο εραστές, δοκιμάζοντας επί ματαίω να ανακαλύψει μιαν ουσιαστική επαφή και σχέση. Κι όταν πεθαίνει ο πατέρας της, και αρχίζει αναπόφευκτα η παρατεταμένη διαδικασία του πένθους, στο νου της έρχεται να ξαναζήσει ένας πολύπαθος όσο και καταθλιπτικός δεσμός. Δεσμός με έναν άντρα από την περιφέρεια, με τον οποίο η Μαργαρίτα έχει κυλιστεί επί χρόνια σε διάφορα κρεβάτια αθηναϊκών ξενοδοχείων και ο οποίος με αργό αλλά βασανιστικά σταθερό τρόπο την έχει βάλει σ' έναν κύκλο αποπλάνησης και διαστροφής.



Σημαδιακός δεσμός



Δεσμός σημαδιακός που έχει κάψει σώμα και ψυχή. Η Μαργαρίτα έχει συνηθίσει να μην κατονομάζει τους εραστές της (προτιμά να τους κωδικοποιεί με ένα αρχικό γράμμα), δυσκολεύεται να δημιουργήσει φιλικές σχέσεις με τις συναδέλφους της και ζει πικρά τη μοναξιά της, χωρίς να μπορεί να βγάλει ούτε λεπτό από το μυαλό της το νεκρό πατέρα της. Κι όταν τα πράγματα σφίγγουν πέρα από τα όρια (πόσο είναι δυνατόν να αντέξει κανείς να πετάει μονότονα μεταξύ Ηρακλείου και Αθήνας, χωρίς καμία άλλη παρηγοριά στη ζωή του;), αποφασίζει να ψάξει στον τόπο του τον άνθρωπο ο οποίος την έχει καθορίσει. Από αυτό το σημείο και πέρα, η περιπλάνηση στην Αθήνα προς άγραν ερωτικών συντρόφων μετατρέπεται σε περιπλάνηση στη Λάρισα και στην Κωπαΐδα με σκοπό μιαν ύστατη απόπειρα για δικαίωση. Η Μαργαρίτα αναζητεί τον παλαιό της εραστή με την πίστη ότι θα είναι σε θέση να της προσφέρει την αναγνώριση την οποία της αρνήθηκε σκληρά σε όλη τη διάρκεια της σχέσης τους. Οταν, όμως, τον ανακαλύπτει τελικά, τα πάντα για τον ίδιο έχουν τελειώσει: ξεδοντιασμένος οικονομικά και κοινωνικά, προώρως γερασμένος και απόβλητος από το επαγγελματικό και το οικογενειακό του περιβάλλον, την ακολουθεί άβουλος ώς την Αθήνα, όπου και θα βρει φριχτό θάνατο μέσα στο σπίτι της.

Το αφήγημα της Πάουελ συνδυάζει κάποια στοιχεία από το μυθιστόρημα δρόμου με μιαν ατμόσφαιρα βγαλμένη απ' ευθείας από το ψυχολογικό θρίλερ. Η πιο ενδιαφέρουσα, πιστεύω, παράμετρος του βιβλίου είναι το πρόσωπο της Μαργαρίτας, το οποίο φανερώνει σιγά σιγά (χωρίς τον παραμικρό βιαστικό ή αδέξιο χειρισμό) τα χαρακτηριστικά του στον αναγνώστη. Το οξύτατο αίσθημα του κενού που καταλαμβάνει τη Μαργαρίτα μετά την απώλεια του πατέρα της, οι απεγνωσμένες ενέργειές της προκειμένου να αναστήσει το χρεοκοπημένο δεσμό της, ο αγώνας που κάνει για να ανεβεί ξανά στην επιφάνεια ύστερα από τη δολοφονία του σκοτεινού εραστή της, όπως και ο τρόπος με τον οποίο νιώθει το σώμα της και τις ανάγκες του προκύπτουν εντελώς φυσικά και αβίαστα, ζωντανεύοντας μιαν ηρωίδα που βιώνει βουβά, αλλά με πλήρη ένταση τις αντιξοότητες των επιλογών της. Προσεκτικά έχει σκιτσάρει η Πάουελ και τα δευτερεύοντα αφηγηματικά της πρόσωπα, που φωτίζουν υποβλητικά τις παράπλευρες διαστάσεις της προσωπικότητας της Μαργαρίτας και τοποθετούνται χωρίς προβλήματα στα δρώμενα, προωθώντας με εύλογο τρόπο την πλοκή.



Η κίνηση στο χώρο



Η άλλη παράμετρος που ενδιαφέρει στα «Δεσμά αίματος» είναι η ανάπτυξη της δράσης στο χώρο. Η Μαργαρίτα κινείται σ' έναν διπλό άξονα. Στο πρώτο επίπεδό του, παρακολουθούμε τα πληκτικά και στενόχωρα (με την εξαίρεση της απλόχερης θέας του ουρανού) αεροπορικά της ταξίδια: ένα συνεχές μπρος-πίσω ανάμεσα σε δύο προορισμούς, οι οποίοι δεν αποτελούν παρά δύο μαύρες, τυφλές κουκκίδες στο χάρτη. Η Μαργαρίτα δεν στέκεται ποτέ πουθενά: δεν έχει χρόνο να γνωρίσει και να μάθει τον τόπο προς τον οποίο πετάει και όταν επιστρέφει στην Αθήνα, δεν προλαβαίνει, πνιγμένη στα ποικιλώνυμα ζόρια της, να ρίξει ούτε μια ματιά σε ό,τι συμβαίνει ή δεν συμβαίνει τριγύρω της. Στο δεύτερο επίπεδο του άξονα, η Μαργαρίτα ταξιδεύει πραγματικά. Και ψάχνοντας την τύχη της σ' έναν ως εξ ορισμού νικημένο και χαμένο έρωτα, μπαίνει όλο και βαθύτερα στο τοπίο το οποίο παρατηρεί: κάθε συναισθηματική της μεταβολή (κάθε νέα προσέγγιση προς τον άνθρωπο τον οποίο θέλει πάση θυσία να κερδίσει) προβάλλεται σ' έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο περίγυρο, για να πάρει εκεί σάρκα και οστά και να αποκτήσει επιτέλους μιαν αληθινή (ας είναι και εξαιρετικά οδυνηρή) ταυτότητα.

Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε κι ένα αρκετά κλειστοφοβικό κλίμα, το οποίο προκύπτει όποτε η δράση διοχετεύεται σε εσωτερικούς χώρους, εντείνοντας την αναμονή για την τελική έκβαση του μύθου, τότε χωρίς αμφιβολία βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πολύ φροντισμένο και σύγχρονο βιβλίο, που εικονογραφεί πλαστικά τις σκληρές όσο και βαριά αδιέξοδες σχέσεις της εποχής μας.



ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 27/02/2004