Όταν τελειώνουν οι καιροί

Το Όταν τελειώνουν οι καιροί σχεδιάστηκε ως μυθιστορηματική τριλογία τριών αυτόνομων βιβλίων, γρήγορα όμως μετεξελίχτηκε σε ένα ενιαίο ογκώδες μυθιστόρημα-τοιχογραφία (μια saga). Ο ίδιος ο συγγραφέας με την προμετωπίδα του βιβλίου αλλά και με τους τίτλους των τριών επιμέρους μερών (Paradiso, Inferno, Purgatorio) παραπέμπει στην Κωμωδία του Ντάντε Αλιγκέρι. Στην προκείμενη περίπτωση, όμως, η σειρά ανατρέπεται: ο Παράδεισος έρχεται πρώτος, και αναφέρεται σε μια μαγική παιδική ηλικία όπου ακόμη και ο θάνατος είναι αισθησιακή εμπειρία, η Κόλαση ακολουθεί ως ενηλικίωση που επισφραγίζεται με το φόνο ουσιαστικά, με τη δολοφονία της παιδικής ηλικίας, και το Καθαρτήριο είναι η προσπάθεια να αναμετρηθεί και να κριθεί η ζωή ενόψει του θανάτου, ως μεταφυσική αναζήτηση που παραμένει συνειδητά ανθρώπινη.


Κριτικές

Ο Μάνος Κοντολέων σημειώνει μεταξύ άλλων για το βιβλίο αυτό:


Ένα πολυεπίπεδο αφηγηματικό επίτευγμα με περισσότερους από 60 χαρακτήρες, μια τοιχογραφία-σάγκα που καλύπτει ολόκληρο τον 20ό αιώνα. Το κεντρικό πρόσωπο, ο Νίκος Ζήσης, ανδρώνεται στο τέλος του 20ού αιώνα ενώ παράλληλα παρακολουθούμε την ιστορία των προγόνων του τα τελευταία εκατό χρόνια. Το βιβλίο διατρέχεται από δύο κεντρικούς άξονες: ένα παλιό καταραμένο κρασί που φέρνει θάνατο σε όποιον το πίνει και έναν παιδικό έρωτα του πρωταγωνιστή (Νίκου) με μια Τσιγγανοπούλα (Ρηνιώ). Η άγρια ενηλικίωση του Νίκου, η άνοδός του στο κοινωνικό στερέωμα και η συναισθηματική του αλλοτρίωση περιγράφονται με νατουραλιστική αβρότητα. Ο γάμος του, η επαγγελματική του επιτυχία, η στρωμένη του ζωή, γνωρίζουν μια έντονη δοκιμασία όταν του δίνεται η ευκαιρία ως πλούσιος επιχειρηματίας πια να «παίξει» με τη ζωή της κόρης της Ρηνιώς, της Θοδώρας, που θέλει να ξεφύγει από την προδιαγεγραμμένη μοίρα της. Ο έρωτας, το σεξ, ο φόνος και ο θάνατος μπλέκονται αξεδιάλυτα και σηματοδοτούν την αντίστροφη πορεία του Νίκου προς την προσωπική λύτρωση. Αφήγηση στιβαρή, γλώσσα καλοδουλεμένη, χαρακτήρες ολοζώντανοι που στις καλύτερες τους στιγμές θυμίζουν Καραγάτση, σύνδεση με την ιστορική πραγματικότητα εξαιρετική με υποδομές βάθους προς όλες τις κατευθύνσεις. Συμπερασματικά: ένα απολαυστικό μυθιστόρημα χαρακτήρων αλλά και ένα από τα πιο σημαντικά βιβλία των νεότερων Ελλήνων συγγραφέων.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου