Η λύπη των άλλων

Πρώτα η λύπη, αυτή προηγείται και έπονται οι άλλοι, δίβουλοι, πότε υποκείμενα και πότε αντικείμενά της, οι άνθρωποι που έτσι κι αλλιώς πληθαίνουν μόνο ως σκιές στον κόσμο του Κ. Γ. Παπαγεωργίου. Μια λύπη όμως που δεν κάνει διακρίσεις εμβίων και μη, που ριζώνει στα πράγματα και στις λέξεις, στο μελάνι που δρα και στο χαρτί που σωπαίνει - όπως υπογραμμίζει ο ποιητής σε έναν από τους αφορισμούς του. Στην τελευταία του συλλογή, ο Κ.Γ. Παπαγεωργίου έχει επιτύχει σε ύψιστο βαθμό το στόχο που έθετε από τα πρώτα του ποιήματα, το 1966: να δημιουργήσει έναν ενδιάμεσο κόσμο, ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, τον ύπνο και την εγρήγορση, τον πόνο και την απόλαυση, τη ζωή και το θάνατο. Να πειραματιστεί με τις λέξεις που τον συγκρατούν και τον διαλύουν ανά πάσα στιγμή, που τον εκθέτουν στις δυνάμεις της εντροπίας κυρίως, αλλά και της ενθαλπίας, με έναν παράδοξο τρόπο είναι αλήθεια: μέσα από τις διαρκείς μεταμορφώσεις των υλικών, που δοκιμάζουν τις αντοχές της αναπαράστασής τους, μέσα από εικόνες-σύντομα δράματα που απεικονίζουν τρυφερά το αποτρόπαιο, το άσπρο που τρέφει το λευκό, αγκαλιάζει το μαύρο σε μια κίνηση παραδοχής της συνεξάρτησης, της επώδυνης διαλεκτικής του λόγου και του κόσμου.

Οικεία τα σημεία αναφοράς. Ο ύπνος κι ο άνθρωπος ως ναυαγός στη μέρα, που μπορεί να είναι μπαλκόνι, και στην πραγματικότητα. Το νερό, η σταλαγματιά που μετράει το φως και το σκοτάδι, και η λίμνη, το βύθισμα μες σ’ ό,τι υγρό είναι ή μοιάζει. Η παρουσία-απουσία σε όλες τις εκφάνσεις της, η λάμψη του πόνου και το μούδιασμα της έκπληξης μπροστά στη διαρκή μεταστοιχείωση των πάντων: ο χώρος γίνεται χρόνος, ο χρόνος αντικείμενο, το εντός εκτός, οι μουσικές θεριστάδες σαν το θάνατο. Τα χρώματα άηχα ηχούν, καθώς γίνονται φωτιές και πληγές και ο πυρετός καταλαγιάζει σαν τρυφερό πουλί. Καταλύτες οι λέξεις αυτές, βασανισμένες και πάντα άλκιμες, εμβαπτισμένες σε διαλύματα κρυφά για να αντέχουν να σχεδιάζουν «των σπλάχνων τα τοπία» τα ανείδωτα, τις γοερές συναιρέσεις του εδώ και του εκεί, τη φύση που απλώνεται σαν τις ρίζες του Βαν Γκόγκ και αναδέχεται τη συνέχειά της, το σώμα, που όπως αυτή μονίμως είναι και δεν είναι.

Στην τελευταία συλλογή του Κ. Γ. Παπαγεωργίου, οι λέξεις και τα πράγματα, ο κόσμος και ο άνθρωπος συναιρούνται σε αδιάλυτα σχήματα και μορφές που δύσκολα διασπώνται. Η συμπαγής υλικότητά τους, της φαντασίας γέννημα, κατεργασμένη στα λατομεία του λόγου και της σκέψης, γεννά με τη σειρά της την αναλαμπή μιας απαρηγόρητης ποίησης, που στη σκοτεινότητά της, εντέλει, παρηγορεί. Τους άλλους και τη λύπη τους.