Ανθολογία αιγυπτιώτικης λογοτεχνίας και κριτικής, Β' τόμος

Στην παρούσα δίτομη Ανθολογία περιλαμβάνονται έμμετρα και πεζά κείμενα ελλήνων συγγραφέων που γεννήθηκαν και έζησαν στην Αίγυπτο μόνιμα ή για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αλλά και συγγραφέων που εγκαταστάθηκαν εκεί πρόσκαιρα ή και για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, από τα μέσα του 19ου αιώνα ώς την εποχή μας. Τα κείμενα αντιπροσωπεύουν ένα ευρύ φάσμα γλωσσικών επιλογών, από τον αρχαϊσμό ώς τον ριζοσπαστικό δημοτικισμό και τη χρήση νεοελληνικών ιδιωμάτων μέσα σε μια μακρά περίοδο, καθώς και αρκετά μεγάλη ειδολογική ποικιλία (ποιήματα, διηγήματα, αποσπάσματα από μυθιστορήματα ή και θεατρικά έργα, μαρτυρίες, βιωματικά και άλλα αφηγήματα και δείγματα λογοτεχνικής κριτικής).

Είναι γνωστό ότι οι ακμαίες ελληνικές παροικίες, της Αλεξάνδρειας ιδίως, αλλά και του Καΐρου και άλλων μικρότερων πόλεων, ανέδειξαν έναν κορυφαίο ποιητή, τον Κ. Π. Καβάφη, καθώς και σημαντικούς πεζογράφους, όπως τον Στρατή Τσίρκα, ακόμη και ενδιαφέροντες λογοτεχνικούς κριτικούς και στοχαστές, όπως τον Δημητρό Ζαχαριάδη ή τον Τίμο Μαλάνο. Ωστόσο, στους δύο τελευταίους αιώνες (κυρίως στα χρόνια του Καβάφη μέχρι τη μεγάλη «έξοδο» των Ελλήνων από την Αίγυπτο κατά την περίοδο του Νάσερ κ.ε.) είναι πάμπολλοι οι λόγιοι, λογοτέχνες, εκδότες και άλλοι άνθρωποι των γραμμάτων που έζησαν και δημιούργησαν στη γη του Νείλου, από τους οποίους οι περισσότεροι είναι πολύ λίγο γνωστοί ή σχεδόν άγνωστοι και ξεχασμένοι. Η Ανθολογία δίνει μια μοναδική ευκαιρία: η παραμελημένη γραμματειακή παραγωγή των Αιγυπτιωτών να απασχολήσει πιο συστηματικά τη σύγχρονη έρευνα, για να αναδειχθούν ευκρινέστερα οι ιδιαιτερότητες, η πολυσύνθετη εικόνα της και η συμβολή της στην πανελλήνια λογοτεχνία.

Ακόμη κι αν περιοριστούμε στον Καβάφη, θα μπορούσαν, ανάμεσα σ’ άλλα, να σταθμιστούν πληρέστερα η σχέση του με τον αλεξανδρινό περίγυρο, η στάση της αιγυπτιώτικης κριτικής απέναντι στην πρόκληση της καβαφικής ποίησης και η αξιοποίηση του καβαφικού παραδείγματος από νεότερους αιγυπτιώτες λογοτέχνες. Επίσης, να διερευνηθεί καλύτερα η στάση των Αιγυπτιωτών απέναντι στον κόσμο και τον πολιτισμό της Αιγύπτου, ώστε να διορθωθεί ένας μύθος που έχει επικρατήσει εδώ και χρόνια, ότι δηλαδή οι Αιγυπτιώτες δεν άντλησαν εμπνεύσεις από τον αιγυπτιακό χώρο ή ότι αδιαφόρησαν απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό, τα ήθη και τα προβλήματα των γηγενών (π.χ. των φελάχων). Μόνον έτσι θα γίνει κατανοητή η θέση του Καβάφη στα αιγυπτιώτικα γράμματα και παράλληλα θα φωτιστούν πτυχές της αιγυπτιώτικης λογοτεχνίας.
Η Ανθολογία συμπληρώνεται με ένα επιτασσόμενο στον δεύτερο τόμο της ογκώδες αλλά επιλεκτικό Γλωσσάρι, που περιλαμβάνει και όσα κύρια ονόματα κρίθηκε πως έπρεπε να προσδιοριστούν ή/και να ερμηνευθούν.