Η εξουσία των ανεξάρτητων αρχών

Στην παρούσα μονογραφία εξετάζεται ο θεσμός των ανεξαρτήτων αρχών, αναλυομένων των σταδίων της κατοχύρωσής του στην ελληνική έννομη τάξη και αναδεικνυομένης της έναντι άλλων δικαιοταξιών συγκριτικής ιδιαιτερότητας της συνταγματικής αναβίβασής του. Εξετάζονται τα βασικά ζητήματα που ήγειραν οι ανεξάρτητες αρχές ήδη από το στάδιο της νομοθετικής καθιέρωσής τους. Ερευνάται η συμβατότητά του θεσμού με τη δημοκρατική αρχή και το κοινοβουλευτικό σύστημα, όπως εκφράζονται στο πρότυπο της ιεραρχικής σχέσης που διέπει τη διοικητική οργάνωση. Ανατέμνεται το ακανθώδες και έμφορο εννόμων συνεπειών ζήτημα της ένταξης των ανεξάρτητων αρχών στο τρίπτυχο της κρατικής εξουσίας μέσα από τη δόμηση ενός μεθοδολογικού προτύπου τυποποίησης των ιδρυομένων κρατικών οργάνων βάσει της αρχής της διάκρισης των εξουσιών σε συνδυασμό με τις λοιπές θεμελιώδεις οργανωτικές αρχές.
Στην παρούσα μονογραφία υποστηρίζεται ότι η συνταγματική κατοχύρωση ορισμένων μόνον ανεξάρτητων αρχών διαφοροποιεί ουσιωδώς αυτές έναντι των ανεξάρτητων αρχών του κοινού δικαίου ως προς την ένταξή τους στο σύστημα οργάνωσης της κρατικής εξουσίας και, συνακόλουθα, την εφαρμογή αρχών και κανόνων του διοικητικού δικαίου. Η επιλεκτική συνταγματική κατοχύρωση φωτίζεται δια της σκοπούμενης εύρεσης του συνεκτικού ιστού που διέπει την αναθεωρητική επιλογή της συνταγματικής αναβίβασης ορισμένων ανεξάρτητων αρχών και δια του συσχετισμού των ανεξάρτητων αρχών με την πολιτική εξουσία εντός της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Από τη μελέτη του θεσμού εντός αυτού του πλαισίου κατανόησης προκύπτουν σημαντικές έννομες συνέπειες για τη σχέση των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών με την πολιτική εξουσία, την τυποποίησή τους βάσει της αρχής της διακρίσεως των εξουσιών, την κανονιστική αρμοδιότητά τους, τη θεμελίωση των πράξεών τους. Επίσης, οι ιδιαιτερότητες των συνταγματικά κατοχυρωμένων ανεξάρτητων αρχών παρέχουν μια ευκαιρία επανεξέτασης της συνταγματικής οριοθέτησης του πεδίου των κρατικών πράξεων που υπάγονται στον ακυρωτικό δικαστικό έλεγχο.
Εν τέλει ο θεσμός των ανεξάρτητων αρχών παρέχει ένα πρόσφορο κάτοπτρο για την υπό ορισμένη οπτική γωνία επιστροφή της έρευνάς μας στα θεμελιώδη του όλου δημοσίου δικαίου: την έννοια της πολιτικής εξουσίας, τη δημοκρατική αρχή, την αντιπροσωπευτική αρχή, το κοινοβουλευτικό σύστημα, τη διάκριση των εξουσιών, τη σχέση μεταξύ παραγωγής και εφαρμογής του δικαίου, την ιεραρχική οργάνωση της Διοίκησης, τη διακριτική ευχέρεια των διοικητικών αρχών, την κανονιστική αρμοδιότητα μη νομοθετικών οργάνων, τη θεμελίωση των πράξεων άσκησης κρατικής εξουσίας και τον δικαστικό έλεγχο αυτών.