Εσύ, γλυκιά μου εξουσία

Μπορεί σήμερα ένα συρρικνωμένο ελληνικό χωριό, εγκαταλειμμένο δεκαετίες στην τύχη του, ν' αναστηθεί και να ξαναπιάσει ρυθμούς ζωής;
Μπορεί από σπόντα. Αν ας πούμε εμπνεύσει ξαφνικά την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία το βγάζει απ' την ανυπαρξία και την αφάνειά του, κάνοντάς το αιχμή του δόρατος στην προεκλογική εκστρατεία της.
Μπορεί ο απελπισμένος πρόεδρος ενός κόμματος που καίγεται να κυβερνήσει ύστερα από τόσα χρόνια στην αντιπολίτευση να εμπιστευθεί το μέλλον της ταλαιπωρημένης παράταξής του σε δύο βουλευτές του που είναι θανάσιμοι αντίπαλοι και οι επιδιώξεις των οποίων απέχουν όσο το δημιουργικό όραμα από τη δολοπλοκία και την ίντριγκα; Μπορεί, για ν' αναπνεύσει επιτέλους άρωμα γλυκιάς εξουσίας...
Μπορεί μια ποθητή γυναίκα που αισθάνεται προδομένη να φτάσει να εκδικηθεί τον εραστή της αποκαλύπτοντας ιδιαίτερης σημασίας πολιτικά σκάνδαλα και συνωμοσίες που απειλούν να διαλύσουν ένα κόμμα εξουσίας και ν' ανατρέψουν το πολιτικό σκηνικό; Αν μπορεί λέει!
Μπορεί η ιστορία αυτού του βιβλίου να συμβεί στην πραγματικότητα; Δεν μπορεί. Γιατί η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία της συγγραφέως...




ΚΡΙΤΙΚΗ



SΕΧ KAI ΡΟLΙΤΙCS ME ΟΛIΓH AΠΟ DRUGS ΣE EΠIKAIPΟ ΠPΟEKΛΟΓIKΟ NTEKΟP ΠΟY IΣΟPPΟΠEI METAΞY ΓKΛAMΟYPIAΣ KAI BΟYKΟΛIKΟY ΠAPAΔEIΣΟY. ΣTΟ TPITΟ THΣ MYΘIΣTΟPHMA, H «KYPIA 240.000 ANTITYΠA» PIXNEI ENA KYNIKΟ BΛEMMA ΣE MIA ΠPAΓMATIKΟTHTA TΟΣΟ AΛHΘINH KAI TΟΣΟ ΨEYTIKH, ΟΣΟ EKEINH ΠΟY ANAΔYETAI AΠΟ TA THΛEΠAPAΘYPA KAI TΟN ΣKANΔAΛΟΘHPIKΟ TYΠΟ.



H Μάιρα Παπαθανασοπούλου έχει το χιούμορ να επαναλάβει τον τίτλο του μπεστ σέλερ της «Ο Ιούδας φιλούσε υπέροχα» (Πατάκης 1998, 42 εκδόσεις, μτφ. σε 12 γλώσσες), στο πρωτοσέλιδο λαϊκής εφημερίδας που συκοφαντεί τον ήρωά της - έναν πολιτικό αγνών προθέσεων. Ίσως να κλείνει έτσι το μάτι σ' αυτούς που την αμφισβητούν, κατηγορώντας την ότι δεν κάνει «ποιοτική» λογοτεχνία. Όμως το χιούμορ της 37χρονης συγγραφέως σταματά εκεί. Και αντικαθίσταται από μια κυνική ματιά στα παρασκήνια των πολιτικών μας πραγμάτων, τα οποία εμφανίζονται να μην ξεπερνούν τον ορίζοντα του ποδόγυρου και της μικροπολιτικής.

Φιλόδοξοι δελφίνοι ταπεινής καταγωγής με διαμέρισμα στο Κολωνάκι, έμποροι ναρκωτικών που ξεπλένουν τα χρήματά τους ενισχύοντας κόμματα και υποψηφίους, γυναίκες «πρώην μοντέλα και νυν φουρνέλα» που «έχουν τιμή αλλά όχι αξία», άνδρες «που κρύβουν στο παντελόνι τους ένα τούρμπο-τζετ», παπάδες-μάγκες και πρωτόγονοι-αγνοί χωρικοί που βγαίνουν από τη νάρκη τους και γίνονται παραγωγικοί, αξιοπρεπείς πολιτικοί αρχηγοί που παγιδεύονται από τους συνεργάτες τους, βουλευτές που θυσιάζουν το πολιτικό κόστος στις αξίες τους, love-story μεταξύ ετερώνυμων και πολύς εκλαϊκευμένος Μακιαβέλι. Όλοι και όλα εναλλάσσονται με γρήγορο ρυθμό στις σελίδες τού «Εσύ, γλυκιά μου εξουσία», έτσι ώστε ο αναγνώστης θα αναγνωρίσει πολλές καταστάσεις που υποψιάζεται από τους πηχυαίους τίτλους και τις τηλεοπτικές μάχες, αλλά τελικά, αντί να κινητοποιηθεί, θα βυθιστεί αναπαυτικότερα στην απολιτική πολυθρόνα του.

Σ' αυτό το τρίτο της μυθιστόρημα, η M. Παπαθανασοπούλου βγαίνει από τις κρεβατοκάμαρες των ερωτικών τριγώνων και μπαίνει στην κουζίνα της Αξιωματικής αντιπολίτευσης. Του «Κόμματος της Ανάπτυξης» που έχει χάσει την εξουσία σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις και που προκειμένου να ανατρέψει το κλίμα υπέρ του, κάνει άνοιγμα στην περιφέρεια διαλέγοντας ως αιχμή του δόρατος ένα εγκαταλελειμμένο χωριό της Πελοποννήσου, το οποίο θα αναστήσει. Για να πετύχει, ο πρόεδρος του κόμματος, που είναι απόγονος του Μιχαήλ Παλαιολόγου (!), επιστρατεύει τον χαϊδεμένο πλέιμποϊ και άχρηστο ως βουλευτή, βαφτισιμιό του, ο οποίος θα δει την όλη υπόθεση ως στοίχημα προσωπικό για την ανάκτηση της αξιοπρέπειάς του. Φυσικά ο δρόμος του θα είναι γεμάτος αγκάθια και τρικλοποδιές από απατημένους ανταγωνιστές του και εκδικητικές ερωμένες, όμως κάποιες καλές νεράιδες - γυναίκες όχι σεξοβόμβες αλλά έξυπνες και σεμνές - θα τον σώσουν.



Ψιλοτάκουνες γόβες, φυσικά



Στο τέλος, όλα θα αλλάξουν μένοντας τα ίδια. H περιφέρεια θα πάρει πάνω της, ο πλέιμποϊ θα νοικοκυρευτεί, αλλά τα πολιτικά παιχνίδια για την εξουσία και οι ευκαιριακές συμμαχίες θα συνεχιστούν. H Μάιρα Παπαθανασοπούλου δεν απομυθοποιεί, δεν διακωμωδεί ούτε σατιρίζει αυτήν την κατάσταση. Αντίθετα, μέσα από έναν δήθεν προβληματισμό που συνοψίζεται στο «η πολιτική είναι πιο επικίνδυνη από τον πόλεμο» επιβεβαιώνει στον αναγνώστη αυτά που εκείνος (νομίζει πως) ξέρει: ότι καλά θα κάνει να κοιτάξει πρώτα την αυλή του, το συμφέρον του, και να αφήσει τους άλλους να κουρεύονται με τα ανεφάρμοστα συλλογικά οράματά τους και τα μεγαλόπνοα κοινωνικά έργα τους.

Αυτός είναι ένας βασικός κανόνας της εμπορικής λογοτεχνίας: οφείλει να κολακεύει το κοινό. H συγγραφέας όμως χρησιμοποιεί και όλα τα άλλα κλισέ της, διανθισμένα με κιτσάτες ατάκες στη θέση των ευφυολογημάτων του «Ιούδα...». Οι γκόμενες σε «σπρώχνουν ψευτοθυμωμένα, βγάζουν τις ψηλοτάκουνες γόβες τους και κατευθύνονται προς το τραπεζάκι από το Μαρόκο που εκτελεί χρέη μπαρ». Οι άνδρες πάσχουν «από συναισθηματικό δαλτονισμό» και η έκφρασή τους «γίνεται σκληρή σα δαμασκηνός χάλυβας», όταν δεν «φιλοδωρούν» μία γυναίκα με το βλέμμα τους. Οι παπάδες είναι Παπαφλέσσες, οι δάσκαλοι δουλεύουν ιεραποστολικά, οι καλοί πολιτικοί ονειρεύονται να ενεργήσουν «ως απλοί πολίτες» όταν «εφημερεύει στο κόμμα τους η γκαντεμιά», οι έμποροι ναρκωτικών έχουν «αποκρουστική όψη» και βρίσκουν τον θάνατο από πληρωμένους «αλλοδαπούς», τα μικρά κόμματα σωπαίνουν με ανταλλάγματα, η περιφέρεια είναι δύσπιστη αλλά με μικροπαροχές την τουμπάρεις. Περίφημα!

Το θετικό είναι ότι η Μάιρα Παπαθανασοπούλου διαθέτει τη σοβαρότητα και την εξυπνάδα να μην το παίζει... Φίλιπ Ροθ, να μην εξαργυρώνει την εξουσία του συζύγου της που είναι στέλεχος μεγάλου ιδιωτικού καναλιού, να μην επαναλαμβάνεται θεματολογικά, να έχει επαρκή αφηγηματική τεχνική και να «κρατά» τον αναγνώστη μέχρι τέλους. Έστω κι αν τον αποπροσανατολίζει με τις «μπαναλιτέ» της ή ακριβώς γι' αυτό.



ΜΙΚΕΛΑ ΧΑΡΤΟΥΛΑΡΗ

ΤΑ ΝΕΑ, 14-02-2004