Ηράνθεμα

Η ανθρώπινη ύπαρξη, ως νους (στοχασμοί, σκέψεις, ιδέες) ως ψυχή (συναισθήματα) και ως ύλη (σώμα), ο χρόνος, η ζωή και ο θάνατος αποτελούν γι’ άλλη μια φορά την κύρια πηγή έμπνευσης του ποιητή και το βασικό θεματικό μοτίβο των συνθέσεών του.
Το εξώφυλλο κοσμεί έργο του Δημήτρη Ταλαγάνη

Η ανθρώπινη ύπαρξη, ως νους (στοχασμοί, σκέψεις, ιδέες) ως ψυχή (συναισθήματα) και ως ύλη (σώμα), ο χρόνος, η ζωή και ο θάνατος αποτελούν γι’ άλλη μια φορά την κύρια πηγή έμπνευσης του ποιητή και το βασικό θεματικό μοτίβο των συνθέσεών του. Ο βαθιά στοχαστικός, ο άμετρα συναισθηματικός και συνάμα ο προικισμένος με το ξεχωριστό χάρισμα της «τέχνης τού λόγου» Γιάννης Παπαθεοδώρου καταφέρνει, όπως πάντα, να διεισδύσει στα μύχια τόσο του νου όσο και της ψυχής και, με τον απαράμιλλης αξίας ποιητικό του χρωστήρα, να ζωγραφίσει με χρώματα ανεξίτηλα στίχους που πραγματικά συναρπάζουν, συγκινούν και πλουταίνουν τον αναγνώστη.

Ένας ποιητής με την ευαισθησία τού Γιάννη Παπαθεοδώρου δεν θα μπορούσε παρά να εμπνευσθεί και να καταγράψει το ζοφερό τοπίο τής σύγχρονης πραγματικότητας. Σχετικά είναι τα εξαιρετικά ποιήματα: Μέρες του 2017, Μέρες Μαρτίου 2020, Μέρες Απριλίου 2020. Μία εκπληκτική σκιαγράφηση της εικόνας των καιρών μας μέσα σε ελάχιστους στίχους: …μονόδρομο ταξίδι η μοναξιά… / …Η προσμονή σε καταστολή / και τα κακά μηνύματα σε πανδημία… / …Πάλλεται η καρδιά / μετράει τις αρρυθμίες της ελπίδας…

Όπως και στα προηγούμενα ποιητικά του έργα, έτσι και στα Ηράνθεμα, ο στοχαστής – ποιητής Γιάννης Παπαθεοδώρου εκφράζεται ενίοτε με λόγο αποφθεγματικό, όπως π.χ.: …Η μνήμη μόνο κρατά ανεξίτηλες στιγμές, / τα χρώματα και τις εικόνες σε πείσμα του χρόνου (από το ποίημα «Βαραίνουν τα πράγματα»). …Η τόλμη ελευθερώνει δύναμη!... (από το ποίημα «Άνοιξε»). Αξιοσημείωτος είναι και ο παραινετικός χαρακτήρας στη γραφή τού ποιητή, όπως π.χ.: …όσα κι αν έζησες / ποτέ μη λησμονήσεις… / Κι αν κουραστείς / ποτέ να μη δειλιάσεις… (από το ποίημα «Όποιο ταξίδι κι αν κάνεις»).

Από τον πρόλογο της Γιόλας Αργυροπούλου-Παπαδοπούλου

Σ’ αρχαίο θέατρο

η Ύβρις και η Νέμεσις.

πρωταγωνιστές μιας τραγωδίας,

στη σκηνή.

Στο προσκήνιο ανοίγουν οι Πύλες

να φανούν οι Υποκριτές

κι ο Χορός στην Ορχήστρα βουβός.

Μαύρες οι σκιές στις Παρόδους,

αγγελιαφόροι κακών μηνυμάτων.

-Πάντα το κακό

με αντικλείδι παραβιάζει την πόρτα-.

Τα θεατρικά λόγια ξεχασμένα.

Το δράμα αρχίζει,

ο από μηχανής Θεός απουσιάζει,

οι χαρώνειες κλίμακες

ανοίγουν τις πόρτες τους

και το τέλος «δι’ ελέου και φόβου»

θα φέρει την κάθαρση.

Κριτικές για το έργο του:

Το πιο δυνατό στοιχείο στην ποίηση του Γιάννη Παπαθεοδώρου είναι η ακριβολογία. Κάθε λέξη μοιάζει να έχει ξεφύγει από τη φθορά της μες την κοινοτοπία και ανανεωμένη- αυτό που πάντα προορίζεται- να εκφράζει: τη σκέψη και το πάθος. Το ανανεωμένο αυτό «λεξιλόγιο» καλείται να εκφράσει δύσκολες ως και φιλοσοφικές σκέψεις χωρίς όμως ούτε από μακριά να πλησιάζει την επιστημονική γλώσσα.

Αντίθετα, γρήγορα ανακαλύπτουμε ότι είμαστε στον χώρο της ύπαρξης, της υπαρξιακής αγωνίας...

Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ

(για την ποιητική συλλογή «Νυκτανθή»)

Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου υπήρξε εκλεκτός εκπαιδευτικός που κατέκτησε όλους τους βαθμούς της ιεραρχίας. Φιλόλογος με ευαισθησία στο λόγο και, κυρίως, στη μεγάλη ποιητική παράδοση του

τόπου, από τον Ομηρο ως τον Ρίτσο και από τον Αισχύλο ως τον Ρώτα στο ποιητικό θέατρο.

Διαπίστωσε πως η μεγάλη ποίηση δε διακρίνεται τόσο για την πρωτοτυπία του θέματος, αλλά για τον τρόπο σύνθεσης των μορφών και των χαρακτήρων, με τη διαλεκτική στο θέατρο ηθών και

διανοιών.

Από την «Μήδεια» του Ευριπίδη έως την «Μήδεια» του Ανούϊγ και από κει στην «Μήδεια» του Μποστ και την «Μήδεια» του Παζολίνι υπάρχει ένας ομφάλιος λώρος κοινός, αλλά τα έμβρυα, και

αργότερα τα τέκνα, που θα γεννηθούν διαφέρουν, όπως, συχνά, διαφέρουν και τα δίδυμα αδέλφια.

Ο Γιάννης Παπαθεοδώρου έγραψε μια, πράγματι, έξοχη εκδοχή του μύθου της Μήδειας, «Μήδεια εν Ηλυσίοις», ακολουθώντας τον δόκιμο μορφολογικό κανόνα της αρχαίας τραγικής φόρμας:

επεισόδια, χορικά, κομμοί, αγγελικές ρήσεις.

Κώστας Γεωργουσόπουλος

(για το θεατρικό έργο «Μήδεια ?ν ?λυσίοις»)