Η λαική μούσα για τη μάχη και την πυρπόληση της οξύνειας

Στην παρούσα συλλογή πρόκειται για δημιουργήματα της λαϊκής, αυθόρμητης τέχνης σχετικά με ένα συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός, την Μάχη της Οξύνειας το 1943. Συμπεριλαμβάνονται ποιήματα/στιχουργήματα (κυρίως ελεύθεροι στίχοι χωρίς μέτρο και συγκεκριμένον αριθμό συλλαβών), πίνακες ζωγραφικής, σκίτσα, φωτογραφίες, δυο άσματα κι ένα πεζογράφημα. Τα περισσότερα είναι αδημοσίευτα. Γράφηκαν είτε τότε αμέσως μετά το γεγονός είτε πολύ μεταγενέστερα.
Τα άτομα που γράφουν ή καλλιτεχνούν ό,τιδήποτε σχετικό σε αυτήν την συλλογή, αντλούν την έμπνευσή τους από την νίκη των ενωμένων Ελλήνων επί του Ιταλού φασίστα κατακτητή στη Μάχη της Οξύνειας (Μερίτσας) στις 11-12 Φεβρουαρίου 1943. Με τον ιδιαίτερο τρόπο έκφρασής του, ο καθένας εγκωμιάζει την νικηφόρα μάχη, τον ηρωισμό των Χασιωτών, την αυτοθυσία των μαχητών, τον θάνατο κάποιων πολεμιστών, περιγράφει τις αριθμητικά μη συγκρίσιμες στρατιωτικές δυνάμεις Ιταλών και Ελλήνων, τις αντίξοες καιρικές συνθήκες κατά την μάχη, τον διακαή πόθο για την Ελευθερία της πατρίδας, την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο ή καυτηριάζει, αποτυπώνει την σκληρότητα των κατακτητών με την λεηλασία τροφίμων, την καταστροφική πυρπόληση της Οξύνειας και την επακόλουθη οδύνη και δίνη των Οξυνειωτών. Κάποια κείμενα διακρίνονται για τον αφηγηματικό ιστορικό χαρακτήρα τους -πλησιάζοντας την παραλογή-, αλλά και για τον σαφέστατο αυτοσχεδιασμό τους, σαν να θέλουν οι συντάκτες τους να μιμηθούν τους λαϊκούς βάρδους της επανάστασης του 1821. Σημειώνονται και θρησκευτικές αναφορές, π.χ. στον πολιούχο-προστάτη της Οξύνειας, τον Αη-Γιώργη. [...]