Εθνικό Κτηματολόγιο - Νομολογιακά Δρώμενα

Η νομολογία ως παράγων διάπλασης του θετικού δικαίου, φωτίζει πτυχές τις κοινωνικής ζωής τις οποίες ο νομοθέτης αδυνατεί, εκ των πραγμάτων, να διαβλέψει και κατ’ επέκταση να ρυθμίσει. Αδιάψευστος μάρτυρας το νεοπαγές κτηματολογικό νομοθέτημα (ν. 2664/1998), όπου παρατηρήθηκε η τάση, λύσεις που διατυπώθηκαν νομολογιακώς να κατοχυρώνονται νομοθετικά, χάριν ασφάλειας των συναλλαγών. Συλλήβδην, το κτηματολογικό δίκαιο, στην 25 ετή και πλέον διαδρομή του, ζωοδοτείται από τον κτηματολογικό νομοθέτη και τη νομολογία, που ευρίσκονται σε μια διαρκή αλληλεπίδραση.

Προκειμένου, ακριβώς, να συνεπικουρήσουμε το έργο του έλληνα νομοθέτη, του ερμηνευτή και του εφαρμοστή, αναδεικνύοντας τις λύσεις που έχει προωθήσει η νομολογία ιδίως επί σειράς κτηματολογικών ζητημάτων, στον ανά χείρας τόμο παρατίθενται περισσότερες από 240 –ως επί το πλείστον– αδημοσίευτες αποφάσεις δικαστηρίων της χώρας (από Μονομελή Πρωτοδικεία μέχρι τον Άρειο Πάγο). Επιχειρείται, με άλλα λόγια, η επισκόπηση και αποτίμηση της ένδικης και εξωδικαστικής προστασίας των εμπράγματων δικαιωμάτων σε καθεστώς λειτουργούντος κτηματολογίου, υπό το φως της ελληνικής νομολογίας· ώστε μεταξύ εκατοντάδων, επιλέχθηκαν όσες αποφάσεις ξεχωρίζουν, αφενός δια της πρωτοτυπίας των ζητημάτων που αντιμετωπίζουν, αφετέρου δια των λύσεων που προωθούν. Το ανωτέρω πλούσιο νομολογιακό υλικό σταχυολογείται σε θεματικές ενότητες για τη διευκόλυνση του αναγνώστη, προκειμένου να εντοπίζει τις λύσεις που ήδη προώθησε η νομολογία στα σημαντικότερα ζητήματα που ανέκυψαν· με την επίγνωση, πάντως, της απλώς ερμηνευτικής -μη δεσμευτικής- αξίας της νομολογίας στην ελληνική έννομη τάξη, η οποία μόνον αμελητέα δεν μπορεί να θεωρηθεί -ιδίως όταν παγιώνεται- ενόψει της απαίτησης για ασφάλεια δικαίου.

Ειδικότερα, η συλλογή αρθρώνεται σε δέκα κεφάλαια, εκ των οποίων: τα δύο πρώτα (κεφάλαια) αναφέρονται σε ζητήματα παραδεκτού και βασίμου των ένδικων βοηθημάτων διόρθωσης ανακριβών πρώτων κτηματολογικών εγγραφών, κατ’ άρθρ. 6 §§ 2, 3 ΕθνΚτημ· το τρίτο επικεντρώνεται στην εξωδικαστική διαδικασία διόρθωσης σφαλμάτων, κατ’ άρθρ. 6 § 4 ΕθνΚτημ· το τέταρτο κεφάλαιο διατρέχει τις νομολογιακές εφαρμογές διόρθωσης πρόδηλων σφαλμάτων, τόσο εξωδικαστικώς κατ’ άρθρο 18 § 1 ΕθνΚτημ, όσο και δικαστικώς κατ’ άρθρ. 6 8 ΕθνΚτημ· το πέμπτο μέρος εγκαινιάζει τα ζητήματα από την έγερση ενοχικών αξιώσεων (ΕθνΚτημ 7 § 2) από τους πραγματικούς δικαιούχους, μετά την οριστικοποίηση ανακριβών κτηματολογικών εγγραφών, που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον της ελληνικής νομολογίας τουλάχιστον την επόμενη 30 ετία· το έκτο μέρος είναι αφιερωμένο σε ζητήματα αποκατάστασης ανακρίβειας μεταγενέστερων εγγραφών, κατ’ άρθρ. 13 ΕθνΚτημ, που στο διάβα του χρόνου θα αποτελέσουν το κύριο πεδίο εφαρμογής της κτηματολογικής νομοθεσίας· το έβδομο, όγδοο και ένατο κεφάλαια αναφέρονται σε ζητήματα αντιρρήσεων κατά αρνήσεων προϊσταμένων κτηματολογικών γραφείων, κατ’ άρθρ. 16 § 5, 18 § 2 και 19 § 2 ΕθνΚτημ· τέλος, το δέκατο και τελευταίο μέρος σε ζητήματα συρροής ενδίκων βοηθημάτων διόρθωσης ανακριβούς εγγραφής και αγωγών του κοινού δικαίου.

To παρόν έργο εντάσσεται συστηματικά στη νέα σειρά δημοσιευμάτων της Επιθεώρησης Ακινήτων, αυτή των Συλλογών νομολογίας της ΕπΑκ, ώστε ο παρόν τόμος ακολουθεί χρονικά τον αντίστοιχο με θέμα το δίκαιο ακινήτων στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, υπό την επιμέλεια του καθηγητή της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. Γεωργίου Διαμαντόπουλου.