Περί του κεφαλαίου του Κάρολου Μαρξ

Ο Κ. Μαρξ παρατηρεί ότι ένα εμπόρευμα δύναται να ανταλλαγεί με κάποιο άλλο σε διάφορες αναλογίες. «Εν τούτοις η ανταλλακτική του αξία παραμένει αναλλοίωτη, όπως και αν αυτή εκφρασθεί, σε Χ ποσότητα τσιγάρων, Ψ ποσότητα μεταξιού, Ω ποσότητα χρυσού και ούτω καθ’ εξής. Πρέπει επομένως αυτή να έχει περιεχόμενο διαφορετικό των παραπάνω εκδηλώσεων.» Το περιεχόμενο αυτό σύμφωνα με τον Κ. Μαρξ είναι η αναγκαία ποσότητα της απλής εργασίας για την παραγωγή του εμπορεύματος.

Αναμφισβήτητα υπάρχει κάτι διακριτό στις διάφορες εκφράσεις που αναφέρει ο Κ. Μαρξ, αλλά αυτό δεν αποτελεί «περιεχόμενο του εμπορεύματος» —είναι όμως, όταν πρόκειται περί μέτρου ανταλλαγής, η αποτίμηση με την οποία οι ανταλλαγείς εκτιμούν την αξία χρήσης των ανταλλασομένων εμπορευμάτων.



Όταν πρόκειται περί μέτρου ανταλλαγής το αντίθετο είναι φανερό. Ας υποθέσουμε ότι έχετε τόσο νερό όσο σας χρειάζεται για τις πλέον επείγουσες ανάγκες σας, και σας προσφέρουν ένα βαρέλι νερού σε αντάλλαγμα του ρολογιού σας? εσείς αρνείσθε την γελοία αυτή πρόταση. Γιατί; διότι, δεδομένων των συνθηκών υπό των οποίων βρίσκεσθε, η αξία χρήσης ενός βαρελιού νερού, προστιθέμενη στην ποσότητα του νερού που ήδη έχετε, είναι για εσάς πολύ μικρότερη της αξίας χρήσεως του ρολογιού σας. Αλλά εάν έχετε απόλυτη ανάγκη νερού για να ξεδιψάσετε, μετ’ ευγνωμοσύνης θα αποδεχθείτε μια τέτοια ανταλλαγή, διότι τότε η αξία χρήσεως της προσφερομένης ποσότητας νερού είναι για εσάς πολύ μεγαλύτερη της αξίας χρήσεως του ρολογιού σας.