Εξομολόγηση ενός οικονομικού δολοφόνου

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Κριτική:

Ο Τζον Πέρκινς σε μια εκ βαθέων θεωρία συνωμοσίας

Η κουζίνα του ιμπεριαλισμού

ΕΑΝ ΤΟ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙΣ 50 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΣΤΗ ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ
ΕΥΠΩΛΗΤΩΝ ΤΩΝ «ΝΕW ΥΟRΚ ΤΙΜΕS» ΔΕΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ
ΜΙΑ ΚΑΛΟΣΤΗΜΕΝΗ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΑΠΟ ΜΟΝΟ ΤΟΥ,
ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΤΙ ΑΛΛΟ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΤΗΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΕΙ.
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΠΟΥ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΛΟΙΔΟΡΗΘΗΚΕ
- ΑΛΛΑ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΛΟΙΔΟΡΙΑΣ, (ΑΝΑ)ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΗΚΕΟΣΟ
ΕΛΑΧΙΣΤΑ, ΜΑΣ ΔΙΝΕΙ ΜΠΟΛΙΚΗ ΤΡΟΦΗ ΓΙΑ ΣΚΕΨΗ.

Παλαιότερα θα τον είχαν σκοτώσει. Ούτε συζήτηση. Αυτόν και την κόρη του και το εγγόνι του. Ήταν πιο μπρούτοι παλαιότερα- αν δώσουμε βάση και στη δική του εξομολόγηση. Σήμερα αρκούνται να τον λοιδορούν. Να υποστηρίζουν ότι όσα γράφει είναι για τα μπάζα. Σε μια κοινωνία όπου, δεκαετίες πλέον- και αναμφίβολα με τη δική τους ευθύνη- οι συγκλονιστικές μαρτυρίες και οι ευφάνταστες θεωρίες συνωμοσίας συνυπάρχουν στα ράφια των βιβλιοπωλείων επί ίσοις όροις, αρκεί να ρίξεις λίγη λάσπη σε ένα βιβλίο για να τραβήξεις το χαλί της αναγνωστικής εμπιστοσύνης. Μα για σταθείτε μια στιγμή. Μήπως ο Πέρκινς γνώριζε πως θα αντιδράσουν έτσι και ανέπτυξε εξαρχής μια θεωρία συνωμοσίας, βέβαιος ότι δεν θα πειράξουν ούτε μια τρίχα από την κεφαλή του; Δυστυχώς, θα μείνουμε με την απορία. Εάν εκμεταλλεύτηκε την ευπιστία μας, εμείς του βγάζουμε το καπέλο. Δεν θα είναι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος που σπεκουλάρει πάνω στην ανάγκη μας να δώσουμε ένα έρμα- συνωμοτικό έστω έρμα- σε αυτόν τον ανερμάτιστο κόσμο.

Οικονομικοί δολοφόνοι

Τι μας λέει ο Πέρκινς; Πως ο ιμπεριαλισμός, από τον καιρό τον κονκισταδόρων, έχει βελτιώσει αισθητά τις μεθόδους του- ως προς την αποτελεσματικότητα, να εξηγούμαστε, όχι ως προς τον περιορισμό της απανθρωπιάς (εκεί κολυμπάμε στα ίδια σκατά). Δεν στέλνει ευθύς εξαρχής αγροίκους μισθοφόρους για να σφάξουν, να λεηλατήσουν και να καρπωθούν νέα εδάφη. Πρώτα θα στείλει ανθρώπους σαν τον Πέρκινς, ευγενικούς και μορφωμένους, τους λεγόμενους «Οικονομικούς Δολοφόνους». Εάν οι τόσο εύγλωττοι «Οικονομικοί Δολοφόνοι» δεν τα καταφέρουν, ο ιμπεριαλισμός θα στείλει τα «τσακάλια»- τους πληρωμένους δολοφόνους της CΙΑ και της ΝSΑ (Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας). Εάν και τα «τσακάλια» σπάσουν τα μούτρα τους- όπως στην πρόσφατη περίπτωση του Ιράκ-, ο ιμπεριαλισμός θα στείλει τους παλιούς καλούς... κονκισταδόρες. Όμορφα και νοικοκυρεμένα.
Αυτονόητα, η αποστολή των πρώτων, των «Οικονομικών Δολοφόνων», είναι και η πιο ντελικάτη, αν και όχι απαραίτητα η πιο αναίμακτη (εκ των συνεπειών της τουλάχιστον). Οι «Οικονομικοί Δολοφόνοι» αναλαμβάνουν να πείσουν την ιθύνουσα τάξη της εκάστοτε υπανάπτυκτης χώρας- λέγε με Εκουαδόρ, λέγε με Ινδονησία, λέγε με Παναμά- ότι η ανάπτυξη είναι μονόδρομος, όχι μονάχα για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του εξαθλιωμένου πληθυσμού (γι΄ αυτό η ιθύνουσα τάξη συνήθως χέστηκε), αλλά και για την πολιτική (ενίοτε και την... κυριολεκτική) επιβίωση των ίδιων των ιθυνόντων. Η ανάπτυξη συνάδει με τα μεγάλα δημόσια έργα- ένα κολοσσιαίο υδροηλεκτρικό φράγμα, λόγου χάριν-, το κόστος και τη σημασία του οποίου οι «Οικονομικοί Δολοφόνοι» φροντίζουν να παραφουσκώσουν. Φυσικά ο δημόσιος κορβανάς αυτών των χωρών δεν αρκεί- ακόμη και αν τον χρησιμοποιούσαν αποκλειστικά για τον εν λόγω σκοπό- για να χρηματοδοτήσει τόσο φιλόδοξα έργα.

Ανταλλάγματα

Νo problem. Οι «Οικονομικοί Δολοφόνοι» προτείνουν να ξεπεραστεί ο σκόπελος με ένα δάνειο από την Παγκόσμια Τράπεζα και με την ανάθεση του έργου σε συγκεκριμένες αμερικανικές μεγαλοεταιρείες. Η μαθηματική ομορφιά αυτής της πρότασης έγκειται στο προφανές: έτσι το χρήμα δεν βγαίνει καν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ανακυκλώνεται απλώς ανάμεσα στην Παγκόσμια Τράπεζα και στις μεγαλοεταιρείες, χωρίς καμία φανερή εμπλοκή της αμερικανικής κυβέρνησης και συνεπώς χωρίς καμία παρεμβατική δυνατότητα ελέγχου του τόσο εύθικτου Κογκρέσου. Λίαν συντόμως ωστόσο οι άφρονες ιθύνοντες που θα δεχτούν την πρόταση των «Οικονομικών Δολοφόνων» θα αντιληφθούν ότι- εκτός από το υπερτιμημένο όφελος των έργων και την εγκληματική μόλυνση που προκαλούν- αδυνατούν να πληρώσουν, όχι μονάχα τις δόσεις του υπέρογκου δανείου, αλλά και αυτούς τούτους τους τόκους. Νo problem again. Μπορούν να κάνουν τράμπα την κατανόηση της Παγκόσμιας Τράπεζας με τη φιλοαμερικανική ψήφο τους στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ή με τη στρατιωτική συμμετοχή τους (όχι πάντοτε συμβολική) σε συμμαχίες τύπου «Προθύμων». Αμ πώς; Γιατί λέτε βρέθηκαν Πολωνοί και Βούλγαροι να πυροβολούν σουνίτες στη Βαγδάτη; Είχαν θεόσταλτη έμπνευση;
Ο Πέρκινς χρονολογεί την εμφάνιση των «Οικονομικών Δολοφόνων» από το 1951- με πρώτο διδάξαντα τον πράκτορα της CΙΑ Κέρμιτ Ρούσβελτ και άμεσο αποτέλεσμα την πτώση του πρωθυπουργού Μοσαντέκ στο Ιράν (ένα πραξικόπημα που μακροπρόθεσμα θα αποβεί μπούμερανγκ για τις Ηνωμένες Πολιτείες).

Να γιατί μας μισούν τόσο!

Ο ίδιος ο Πέρκινς ανέλαβε αποστολή «Οικονομικού Δολοφόνου» στα είκοσι έξι του, το 1971, κι έκτοτε θα οργώσει με αυτή του την ιδιότητα ολόκληρο τον πλανήτη - από τη Βόρεια στη Νότια Αμερική και από τη Μέση Ανατολή στην Άπω. Η διαρκώς αυξανόμενη ηθική του δυσφορία- με σημεία καμπής το 1981 και το 1991, όταν δύο δημοφιλείς και «απείθαρχοι» Λατινοαμερικανοί ηγέτες, ο Χάιμε Ρόλντος του Εκουαδόρ και ο Ομάρ Τορίχος του Παναμά, βρήκαν φρικτό θάνατο σε πανομοιότυπα «αεροπορικά δυστυχήματα»- τον απομάκρυνε σταδιακά από την ενεργό υπηρεσία και τον προσανατόλισε σε (εξαιρετικά πετυχημένες) εναλλακτικές οικολογικές δραστηριότητες. Ίσως να μην αποκάλυπτε ποτέ την κρυφή του ιδιότητα, όπως διατείνεται, αν δεν μεσολαβούσε το ταρακούνημα της 11ης Σεπτεμβρίου. Με αυτό το βιβλίο θέλησε να δώσει μια πειστική απάντηση στην ανυπόκριτη όσο και αφελή απορία των συμπατριωτών του: «Γιατί μας μισούν τόσο;». Πιθανόν υποτίμησε το γεγονός ότι όποιος ρωτάει κάτι δεν είναι και υποχρεωτικά προετοιμασμένος για να ακούσει την απόκριση.

ΤΑ ΕΖΗΣΕ ΑΠΟ ΜΕΣΑ

Αυτό που μας λέει ο Τζον Πέρκινς, ο μετανοημένος εξηντάρης- η εξομολόγηση, ισχυρίζεται, είναι το πρώτο βήμα προς τη μετάνοια και την άφεση αμαρτιών-, δεν είναι ούτε τόσο πρωτότυπο, ούτε τόσο τολμηρό. Το πρωτότυπο και τολμηρό είναι ότι το λέει αυτός, ο Πέρκινς, ένας άνθρωπος που τα έζησε από μέσα και όχι κάποιος ξαναμμένος ακτιβιστής που τα έμαθε παπαγαλία.

Πέτρος Τατσόπουλος, Τα Νέα, 28/7/2007