Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας/ Ένωσης για την πρώην Γιουγκοσλαβία 1991-1996

ΚΡΙΤΙΚΗ




Ένα πρώτης τάξεως υλικό για τη μελέτη και αξιολόγηση της συμπεριφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της πρώην Γιουγκοσλαβίας στην περίοδο 1991 - 1996 περιλαμβάνεται στο βιβλίο του αναπληρωτή καθηγητή των Διεθνών Θεσμών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και γενικού γραμματέα Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του ΥΠΕΞ Στέλιου Περράκη. Στις 533 σελίδες του βιβλίου «Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Κοινότητας/Ένωσης για την πρώην Γιουγκοσλαβία (1991-1996). Κείμενα τεκμηρίωσης» ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να δει πώς αντέδρασε η Ευρώπη μετά την κατάρρευση της κομμουνιστικής εξουσίας στη Γιουγκοσλαβία όταν μπροστά στη γενικευμένη απογοήτευση οι πολίτες βρήκαν στον εθνικισμό και στην παθιασμένη εξύμνηση των «εθνικών αρετών» ένα εύκολο μέσο αυτοπροσανατολισμού και κινητοποίησης.

Με τη συλλογή και παρουσίαση επίσημων κειμένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Στ. Περράκης καταγράφει κατά τον καλύτερο τρόπο συνολικά την όλη δράση, θετική και αρνητική, των κοινοτικών εταίρων αρχικά στην αντιμετώπιση της γιουγκοσλαβικής έκρηξης του 1991 και στη συνέχεια στη διαχείριση της κρίσης και στην παρακολούθηση των εξελίξεων στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Έτσι επέλεξε: πράξεις νομοθετικού χαρακτήρα (από την Απόφαση περί καταγγελίας της συμφωνίας ΕΟΚ - Γιουγκοσλαβίας της 27ης Νοεμβρίου 1991 ως την πρόσφατη κοινοτική πράξη για την εφαρμογή αυτόνομων εμπορικών μέτρων στην ΟΔ Γιουγκοσλαβίας), δηλώσεις, κοινές θέσεις και άλλες αποφάσεις στο πεδίο της Πολιτικής Συνεργασίας (ΕΠΣ) και της ΚΕΠΠΑ, ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ερωτήσεις ευρωβουλευτών προς το Συμβούλιο, την Επιτροπή και τους υπουργούς Εξωτερικών των κρατών - μελών συνερχομένων στα πλαίσια της (τότε) ΕΠΣ. Επίσης, ο Στ. Περράκης παραθέτει όλες τις γνωμοδοτήσεις της Επιτροπής Banditer και τις πράξεις για το ιδιότυπο στο διεθνές πεδίο καθεστώς διοίκησης από την ΕΕ της πόλης Μόσταρ της Βοσνίας.

Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν σήμερα την άποψη ότι η Δύση δεν μπόρεσε να ικανοποιήσει τις ανάγκες αυτές της αποπροσανατολισμένης κοινωνίας, γι' αυτό και ανέχθηκε την έκρηξη της γιουγκοσλαβικής πυριτιδαποθήκης. Για παράδειγμα, ο Ignacio Ramonet, διευθυντής του «Monde Diplomatique» (βλέπε «Le Monde Diplomatique - Maniere de Voir», Νο 17, «Nationalismes: La Tragedie Yougoslave», σελ. 6-7), υποστηρίζει ότι όσοι αμφέβαλλαν είχαν «ολοζώντανο μπροστά στα έκπληκτα μάτια τους το παράδειγμα πως η βαρβαρότητα μπορεί να επιζεί ακόμη στο κέντρο του σύγχρονου πολιτισμού. Στην καρδιά της Ευρώπης, δύο βήματα από τη Βενετία». Η απανθρωπιά, η κυνικότητα, η σκληρότητα των μαχών που έφεραν αντιπάλους Σέρβους, Κροάτες και Μουσουλμάνους προκάλεσαν τη γενική αγανάκτηση. Γιατί όμως αυτός ο βρώμικος πόλεμος;

Κανένα επιχείρημα δεν δικαιολογεί σήμερα, στην αυγή της τρίτης χιλιετίας, την έκρηξη ενός τέτοιου μίσους όπως αυτό που έζησε το Σαράγεβο, μια πόλη στην οποία συμβίωσαν για εκατοντάδες χρόνια Σέρβοι, Κροάτες και Μουσουλμάνοι.

ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΑΛΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 26-04-1998