Το διεθνές δικαστήριο των Ηνωμένων Εθνών

«...Ο 21ος αιώνας βρίσκει το ΔΔ μπροστά στις προκλήσεις που η μεταδιπολική περίοδος -και όχι μόνο- φαίνΕται να σωρεύει στις μεταβαλλόμενες διεθνείς σχέσεις, στις νέες αντιλήψεις δικαίου αλλά και πολιτικής. Μ’ ένα εξαιρετικά διευρυμένο παρεμβατικό ρόλο των Ην. Εθνών και το Συμβούλιο Ασφαλείας ως μοχλό που -έστω με παραλείψεις ή και επιλεκτικά- προωθεί το κράτος δικαίου, το σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την επιβολή και οικοδόμηση της ειρήνης, ενώ, ταυτόχρονα, προωθείται η διεθνής συνεργασία που στοχεύει στην ανάπτυξη όρων για την εμπέδωση στον κόσμο, πρώτιστα, της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, της ειρήνης, της δικαιοσύνης.

Σ’ αυτό το διεθνές περιβάλλον κι ενώ οι τριβές ανάμεσα στα κράτη εξακολουθούν να παράγονται κι η απειλή ενόπλων ανθρωπιστικών επεμβάσεων να είναι παρούσα μετά το Κόσοβο, το ΔΔ καλείται να συνεχίσει τη λειτουργία του πειστικά και αποτελεσματικά εφαρμόζοντας, ερμηνεύοντας το διεθνές δίκιαιο, υπενθυμίζοντας τις υποχρεώσεις που απορρέουν για τα κράτη από το ΧαρτΗΕ και τους άλλους κανόνες του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου που εφαρμόζεται στις ένοπλες συρράξεις. Γι’ αυτό στην υπόθεση Νομιμότητα χρήσης βίας (προσωρινά μέτρα) (1999), το ΔΔ επεσήμανε, ως obiter, ότι ανεξάρτητα από το εάν ένα κράτος αποδέχεται τη δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, εξακολουθεί να φέρει ευθύνη για πράξεις που συνιστούν παραβάσεις του διεθνούς δικαίου.

Αν η συνολική αποτίμηση της παρουσίας και δράσης του ΔΔ μέσα στην ανταγωνιστική ψυχροπολεμική διεθνή κοινωνία και στη μεταδιπολική διεθνή κοινότητα της συνεργασίας και της σύγκλισης κρίνεται θετική, κληροδοτώντας στον 21ο αιώνα μεγαλύτερες προσδοκίες, είναι σαφές ότι προσδιοριστικός παράγων στην προοπτική υλοποίησής τους, παραμένουν πρωταρχικά τα κράτη, αφού εκτός των διαφορών που δύνανται να υποβάλλουν στο ΔΔ είναι αυτά που ουσιαστικά κινητοποιούν -μέσω των οργάνων των ΗΕ- και τη γνωμοδοτική διαδικασία του Δικαστηρίου της Χάγης.