Νεοελληνική Γραμματική και Συγκριτική (Αντιπαραθετική) Ανάλυση

Ενώ ο πρώτος τόμος του έργου απευθύνεται σε αρχάριους σπουδαστές, ο δεύτερος τόμος απευθύνεται σε προχωρημένους προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς στην αρχή της μαθητείας-τους. Ο πρώτος τόμος δέν προϋπέθετε γλωσσολογικές γνώσεις. Ο δεύτερος προϋποθέτει την εξοικείωση με το περιεχόμενο του πρώτου, και την εξάσκηση με τις συνοδευτικές ασκήσεις. Τούτος ο τόμος έχει τους εξής στόχους:

1. Να εισαγάγει τους σπουδαστές στη φωνολογική ανάλυση με βάση κάπως απλουστευμένο το "κλασικό" μοντέλο της γενετικής σχολής με ευκαιριακές αναφορές στις πιό πρόσφατες εξελξίξεις.

2. Να εξασκήσει σε φωνολογική σύγκριση του συστήματος της νέας ελληνικής με τα συστήματα των γλωσσών που ενδιαφέρουν περισσότερο στην Ελλάδα, δηλαδή των αγγλικών, των γαλλικών, των γερμανικών, και των ιταλικών. Σε διάφορες περιπτώσεις γίνεται σύγκριση και με φωνολογικά φαινόμενα της αρχαίας ελληνικής.

3. Να παρουσιάσει συστηματική σύγκριση ανάμεσα σ' αυτές τις γλώσσες της ορθογραφικής και της φωνητικής μορφής των ελληνογενών διεθνισμών, δηλαδή διεθνισμών που στηρίζονται ενόλω ή ενμέρει σε αρχαία ελληνικά λεξικά στοιχεία, παραθέτοντας και πίνακες για τις σχετικές συγκρίσεις.

4. Να υποδείξει την αξιοποίηση της φωνολογικής ανάλυσης στη γλωσσοδιδαχτική.

5. Να οδηγήσει τους σπουδαστές ν' αγαπούν και να σέβονται τις φυσικές γλώσσες (όχι, βέβαια, και τις διάφορες καθαρεύουσες).

Όπως δηλώθηκε και στον πρώτο τόμο, έτσι κι εδώ δηλώνεται οτι η αντιμετώπιση των ασκήσεων είναι απαραίτητη για την ουσιαστική κατανόηση της ύλης, κάτι που βέβαια δέν ισχύει μονο για την επιστήμη της γλωσσολογίας. Μάλιστα, ορισμένες θεωρητικές τοποθετήσεις παρουσιάζονται (μόνο) στο τεύχος των ασκήσεων σε συνδυασμό με τη σχετική άσκηση. Δυστυχώς διαπιστώνω πως απο τον πρώτο τόμο διατίθενται πολλαπλάσια αντίτυπα του θεωρητικού μέρους απ' ότι του τεύχους των ασκήσεων. Εδώ τα δύο μέρη, το θεωρητικό και το πραχτικό, παρουσιάζονται ενωμένα σ' έναν τόμο.
Όπως συνέβηκε με τον πρώτο τόμο, έτσι και ο δεύτερος είναι αποτέλεσμα πολύχρονης πείρας σε διδασκαλία προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Η αντιπαράθεση μαζί-τους συνέβαλε ουσιαστικά στη διαμόρωση του περιεχομένου, και σ' αυτούς οφείλεται το δεύτερο μέρος, το μέρος των ασκήσεων. Εφόσον πρόκειται για διδαχτικό εγχειρίδιο, βασικές ιδέες επαναλαμβάνονται σε διάφορα μέρη του έργου με απλούστερη ή περισσότερο τυπική διατύπωση, ώστε να εντυπωθούν πληρέστερα στο σπουδαστή. Ένα μέρος της παρουσίασης, όπως το κεφάλαιο για τις διαδικασίες της συλλαβικής δομής, στηρίχτηκε στο μοντέλο που παρουσιάζεται στο μικρό εγχιειρίδιο του S. Schane.
Σάν συνέχεια του δεύτερου τόμου συστήνεται το εγχειρίδιο της M. Nespor, που υπάρχει και σε ελληνική προσαρμογή απο τη συγγραφέα με τη συνεργασία της Α. Ράλλη. Το εγχειρίδιο αυτό απευθύνεται σε μεταπτυχιακούς φοιτητές, και προορίζεται για την εισαγωγή-τους στην πιό πρόσφατη εξέλιξη της θεωρίας: μή γραμμική φωνολογία. Ελπίζω ν' ακολουθήσει και τεύχος ασκήσεων αυτού του έργου.

Καθώς το θέμα είναι αρκετά δύσκολο, προτιμήθηκε η χρήση ύφους απλού και κατανοητού, που να μήν απέχει πολύ απο τον προφορικό λόγο.