Ο κύκλος της ζωής

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, τα έμβια όντα γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν στον πλανήτη μας. Το βιβλίο, στο οποίο αναφερόμαστε, μέσα από τις εικονογραφημένες του σελίδες και τα απλά κείμενά του στοχεύει να δώσει στα παιδιά πληροφορίες για το μεγαλείο της αναπαραγωγής στον έμβιο κόσμο. Με αναφορές στις μυστικές τελετουργίες, που γίνονται από τα αρσενικά και τα θηλυκά για να προσεγγίσουν το αντίθετο φύλλο, τις διαφορές ανάμεσα στον τρόπο επιλογής ζευγαριού, αλλά και στην μορφολογία του κάθε ξεχωριστού είδους. [...]





ΚΡΙΤΙΚΗ



«Όταν τα πρώτα ζώα στον κόσμο μεγάλωσαν, έκαναν παιδιά, ύστερα γέρασαν... και τα παιδιά τους μεγάλωσαν και οι γονείς τους, τα πρώτα ζώα στον κόσμο, πέθαναν. Αυτά, τα παιδιά, μεγάλωσαν, έκαναν παιδιά, έπειτα γέρασαν και τα παιδιά τους έκαναν παιδιά και όταν θα μεγαλώσουν, θα έρθει η σειρά τους, των γέρικων γονιών, να πεθάνουν... και έτσι, συνεπώς, θα υπάρχει πάντοτε ζωή πάνω στη Γη, επειδή υπάρχουν πάντοτε μωρά που γεννιούνται...».

Ο κύκλος της ζωής, μέσα από ένα πολυβραβευμένο βιβλίο, ξεχωριστό στο είδος του. Μια αληθινή προσφορά στα παιδιά που διαρκώς απομακρύνονται από τη φύση, συχνά αγνοώντας το θαύμα της ζωής το μέγιστο και υποσχετικό. Και εφόσον άγνοια σημαίνει όχι μόνο παραμερισμός από τις χαρές, τις εκπλήξεις, το ρίγος της δημιουργίας, το ενδιαφέρον του καιρού και του χρόνου, σημαίνει και απουσία αισθημάτων. Αλλά, βέβαια, και ανευθυνότητα και έλλειψη στόχων και στοχασμών και εφησυχασμός. Επομένως, τι καλύτερο και πιο κατατοπιστικό από ένα βιβλίο σαν αυτό, μέσω του οποίου ο νεαρός αναγνώστης θα συναντηθεί με τον υπέροχο, τον απροσποίητο κόσμο των ζώων, θα γνωρίσει τις λεπτομέρειες της αναπαραγωγής, της επιβίωσης και της διαιώνισης αυτού του «απ' αιώνων» βασιλείου... Του ανθεκτικότερου κι ωστόσο περισσότερο βαλλόμενου από όσα βασίλεια γνώρισε ποτέ η γη.

Μια μύηση είναι το έξοχο αυτό βιβλίο, μύηση στο μυστήριο και την πρόνοια της φύσης. Είναι, όμως, κι ένα πρώτο και σημαντικό βήμα στην καλλιέργεια του σεβασμού προς αυτήν και στην ανάγκη προστασίας και συντήρησής της. Έννοιες, λειτουργίες, πράξεις όπως η συντήρηση, η διατροφή, η ανάπτυξη, ο προσανατολισμός, η μετακίνηση, η έρευνα, η αναπαραγωγή, ο αγώνας, η κατοχή χώρου... Η συνύπαρξη, επίσης, η δημιουργία σχέσεων, η προσέγγιση, η αύξηση των σωματικών διαστάσεων, η επιλογή συντρόφου, η προστασία του αδύναμου, όλα αυτά, που στην ουσία είναι η οδός που επέλεξε η ζωή για να διαιωνισθεί πάνω στη Γη, παίρνουν μια πιο οικεία όψη με το διάβασμα του συναρπαστικού, ακόμη και για τον ενήλικο αναγνώστη, βιβλίου της Sylvaine Reyrols.

Ξέραμε μήπως ότι το θηλυκό καναρίνι χάνει τα φτερά του από το στέρνο του για να ζεστάνει καλύτερα τα αβγά; Γνωρίζουμε πώς συμβαίνει και τραγουδά η φάλαινα; Ή πόση γλύκα έχει το συμβολικό χάδι με το ράμφος των κοκκινολαίμηδων... Ή το εξαίσιο στιλ στο κολύμπι της ερωτευμένης πάπιας; Το αρσενικό -διαβάζουμε- περιστέρι δίνει το γάλα από την κοιλιά του στο θηλυκό κι έπειτα ζευγαρώνουν. Και πώς ένα ζευγάρι ερωτευμένων ζαρκαδιών διαγράφει πολυάριθμους κύκλους γύρω από τα δέντρα πριν την ένωσή του. Τα ίχνη που αφήνουν τριγύρω ονομάζονται «κύκλοι των νεράιδων». Όσο για το αφρικανικό ελεφαντάκι, γεννιέται αφού περάσει 22 μήνες στην κοιλιά της μητέρας του, ζυγίζει εκατό, περίπου, κιλά, έχει ύψος ένα μέτρο και μέσα σε μισή ώρα στέκεται όρθιο. Ο αρσενικός δρομαίος παραλαμβάνει τα αβγά από το θηλυκό που φεύγει και τα κλωσσά (ο αρσενικός) για 56 ημέρες χωρίς τροφή και νερό και όταν γεννηθούν, και για 7 μήνες, δεν ξεκολλά από κοντά τους περιφρουρώντας τα μικράκια του. Η μαμά αρκούδα, για δύο χρόνια, εξασκεί τα αρκουδάκια της στις μυρωδιές, στις γεύσεις, στους ήχους και στους κινδύνους της ζωής. Έπειτα τα αποχωρίζεται. Είναι πια υπεύθυνα. Και ικανά να τα βγάζουν πέρα μόνα τους. Και να αναζητήσουν την επικράτειά τους πρώτα, και αργότερα σύντροφο, διαιωνίζοντας τη ζωή. Λεπτομέρειες. Αγνωστες ή συγκινητικές, χαριτωμένες ή καθοριστικές, μελετημένες και πάνσοφες, απλές και απαραχάρακτες, περίπλοκες άλλοτε, πάντοτε αξιοθαύμαστες, συχνά οδηγούν σε συγκρίσεις γύρω από τις ομοιότητες των περισσότερων όντων, όχι μόνο στα πρώτα στάδια της ζωής αλλά και αργότερα στον έρωτα, στη συμβίωση, στην κοινότητα.

Αλλά ένα τόσο σημαντικό -για τη ζωή- βιβλίο δεν μπορεί να παρουσιαστεί διεξοδικώς σε αυτόν τον καθορισμένο χώρο. Αρκεί να προσθέσουμε ότι μας άφησε καταγοητευμένους. Και ακόμα, ότι τα σκίτσα και το φωτογραφικό υλικό είναι όχι μόνο κατατοπιστικά και διευκρινιστικά αλλά και αισθητικότατα. Τέλος, ο νεαρός αναγνώστης μπορεί να βοηθηθεί και από το γλωσσάρι καθώς και από το ευρετήριο όρων.

ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 07/12/2001