Η χαρά της ζωής

Είναι σαφές ότι ως Μεσογειακοί, ως Ισπανοί, έχουμε συνείδηση του ότι ανήκουμε σε αυτόν τον μεγάλο, κοινό άξονα πολιτισμού που είναι η Μεσόγειος. Στην αρχή ο Πικάσο ζούσε στην Ισπανία, και, όταν ήρθε στο Παρίσι, επισκέφτηκε το Λούβρο, όπου είδε πολλές αρχαιότητες ελληνικές και ρωμαϊκές, αλλά και αιγυπτιακές και άλλες. Ο διάλογος με την Ελλάδα δεν αρχίζει, όμως, ακόμη. Αυτό γίνεται αργότερα, τη δεκαετία του είκοσι, με τα μπαλέτα και τις πτυχώσεις των κοστουμιών, και γίνεται πια εμφανές τη δεκαετία του τριάντα. Υπήρχαν τότε στο Παρίσι πολλοί ενδιαφέροντες Έλληνες όπως ο Ζερβός ή ο Τεριάντ (που δούλευε για τον Ζερβό), αλλά και άλλοι που είχαν εισέλθει στους παρισινούς κύκλους της διανόησης και της τέχνης. Επρόκειτο κυρίως για διανοούμενους, των οποίων οι ιδέες προκαλούσαν συζητήσεις και όλοι παθιάζονταν με αυτές. Ήταν επίσης μια εποχή, όπου παντού στην Ευρώπη ανακάλυπταν εκ νέου την Ελλάδα, όπου γινόταν ανασκαφές, κυρίως βέβαια την ανακάλυπταν ως πρότυπο, ως μοντέλο δημοκρατίας, ως μοντέλο υψηλών φιλοσοφικών ιδεών. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο είχαν διατυπωθεί ερωτήματα για το τι είναι ο άνθρωπος, για το πώς μπορεί να είναι τόσο βίαιος. Υπήρχαν εκατομμύρια νεκροί -ο άνθρωπος έπρεπε να γίνει πιο μετρημένος, περισσότερο σκεπτόμενος. Αυτό τους απασχολούσε όλους, όπως και τον Πικάσο. Από τη στιγμή που αναδομούσε την ιστορία της τέχνης, ήταν φυσικό να γυρίσει πίσω στο χρόνο και να εμπνευστεί από τον υποδειγματικό χαρακτήρα του ελληνικού τρόπου σκέψης. Στην αρχή έκανε πολλά ακαδημαϊκά και κλασικά έργα, αλλά μετά προσπάθησε να βρει καινούργιους τρόπους έκφρασης προσεγγίζοντας θέματα από την ελληνική μυθολογία. Αναζητούσε κάτι με το οποίο θα μπορούσε να συνδεθεί και να βρει ένα νόημα. Έτσι έπεσε πάνω στον Μινώταυρο. Σε αυτόν ο Πικάσο αναγνώρισε τον εαυτό του, γι' αυτό ταυτίστηκε μαζί του. Στη συνέχεια, η Ελλάδα μπήκε στην καθημερινή ζωή της οικογένειάς μας.... Υπήρχαν στον περίγυρό μας όλο και πιο πολλοί Έλληνες. Η μητέρα μας μάς έφερνε στην Ελλάδα, εμένα και την Παλόμα, και μέναμε για πολύ καιρό. Η Ελλάδα ήταν σαν πατρίδα μας, σαν να γεννηθήκαμε εκεί. Νιώθαμε πολύ κοντά στους ανθρώπους, αγαπούσαμε το ελληνικό τοπίο, αυτό το τοπίο που επηρεάζει τον τρόπο σκέψης σου. Το γεγονός ότι είναι ταυτόχρονα σκληρό και όμορφο είναι πολύ έντονο... Ο αέρας είναι πολύ δυνατός, ο ήλιος είναι πολύ δυνατός... Όλα έχουν έντονο χαρακτήρα. Και αυτό σου επιτρέπει να έχεις καθαρό μυαλό. Γι' αυτό εγώ είμαι πάντα τόσο δεμένος με την Ελλάδα.