Περιπλάνηση

[...] Και πράγματι πολλά χρωστάει η ανθρωπότητα στους Πορτογάλους θαλασσοπόρους που πρώτοι αυτοί τόλμησαν να διασχίσουν τους άγνωστους και τρομαχτικούς ωκεανούς με τις καραβέλες τους και να φτάσουν στα πέρατα της γης, να περιπλεύσουν τη σφαίρα σαν τον Μαγγελάνο, να φτάσουν στη μυθική Ανατολή σαν τον Βάσκο ντα Γκάμα, ν’ ανακαλύψουν νέες χώρες στην καινούρια αμερικανική γη σαν τον Καμπράλ.


Ανάμεσα τους κι ο Φερνάο Μένδες Πίντο, λιγότερο γνωστός, αλλά καθόλου λιγότερο σημαντικός. Γεννημένος στα 1514, ξεκίνησε έφηβος τα ταξίδια του, σαν ναύτης, σαν στρατιώτης, σαν ναυαγός και σκλάβος, σαν κουρσάρος και σαν πρέσβης, κέρδισε και έχασε περιουσίες, αιχμαλωτίστηκε 13 φορές και πουλήθηκε ως σκλάβος άλλες 17. Ταξίδεψε σχεδόν σ’ όλο τον κόσμο, πατώντας αυτός πρώτος το πόδι του στη γη της εξωτικής και μακρινής Ιαπωνίας. Την αφήγηση του, την ονομάζει Περιπλάνηση και μέσα εκεί υπάρχουν πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και ιστορίες που πρώτη φορά έφταναν στ’ αυτιά των συγχρόνων του.


Γι’ αυτή, Τη συγκλονιστική Περιπλάνηση, η οποία μεταφράστηκε σ’ όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες και γνώρισε τεράστια επιτυχία, η συμπατριώτισσα του ποιήτρια Σοφία ντε Μέλλο Μπρέινερ Άντερσεν σημειώνει χαρακτηριστικά:


«Η Περιπλάνηση αποτελεί μια καταπληκτική μαρτυρία για την πολυμορφία του κόσμου και της πραγματικότητας του. Για την αξία του διαφορετικού, τη δημιουργική αξία του διαφορετικού. Για τη σημασία της συνάντησης του Ανθρώπου με άλλους ανθρώπους, για τη συνάντηση των πολιτισμών. Συνάντηση με αυτό που για μας είναι καινούριο και είναι διαφορετικό και μας εξυψώνει, και μας βοηθά να εξυψωθούμε και να ξεπεράσουμε τα προσωπικά μας όρια. Αυτό που είναι ουσιαστικό για την Ευρώπη, αυτό που την προσδιορίζει σε σχέση με άλλους πολιτισμούς, είναι η δυνατότητα και η κλίση της στην υπέρβαση των ορίων. Η κλίση αυτή εκδηλώνεται πρώτα με τους Έλληνες, λαό θαλασσοπόρων και εξερευνητών, λαό συνάντησης πολιτισμών. Οι Πορτογάλοι όμως είναι εκείνοι που στην ιστορία κάνουν το αποφασιστικό βήμα πέρα από εκείνα τα όρια».