0
Your Καλαθι
Ογδόντα χαϊκού (1966-2003)
Έκπτωση
30%
30%
Περιγραφή
Λίγα λόγια για τα χαϊκού
Θυμάμαι όταν πρωτοδιάβασα χαϊκού το 1965 στα γερμανικά. Η δύναμη της εικόνας, η αίσθηση του κεραυνοβόλου, η λακωνική αντιμετώπιση της εμπειρίας μέσα σε λίγες συλλαβές, η τρομακτική οικονομία των λέξεων με άφησαν κυριολεκτικά άφωνο.
Οι μεγάλοι «μάστορες» με τον θρύλο που τους περιέβαλλε, ο Basho, ο Buson, ο Issa και αργότερα ο Shiki – σε μεταφράσεις φυσικά –, με γοήτευσαν και με γοητεύουν μέχρι σήμερα.
Αν και ο τελευταίος «κλασικός», ο Masaoka Shiki, πέθανε στις αρχές του 20ού αιώνα, το χαϊκού από τότε έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες και γλώσσες.
Έχουν γραφτεί χιλιάδες ποιήματα, κυκλοφορούν πολυάριθμα περιοδικά, φυλλάδια, βιβλία από καινούργιες γραφές χαϊκού.
Σκέφτομαι ότι αυτή η ποίηση είναι καθαρό προϊόν της ιαπωνικής παράδοσης και γλώσσας, ακόμα και θρησκείας – να μην ξεχνάμε πόσο βαθιά ήταν στο Ζεν ο Basho και οι άλλοι κλασικοί μάστορές του.
Η μορφή του πέντε-επτά-πέντε
Πολλοί ποιητές, ακόμα και σημερινοί Γιαπωνέζοι, έχουν ξεστρατίσει από το πέντε-επτά-πέντε.
Διαβάζουμε ποιήματα με δύο στίχους, με 21 συλλαβές, με άλλη διάταξη.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη αυτό είναι μέγιστο λάθος. Η μορφή του χαϊκού επιβάλλει τις 17 συλλαβές, και έτσι πρέπει να παραμείνει για να έχει τη μορφή του χαϊκού. Δεν υπάρχει τέχνη α-μορφή!
Γράφοντας ελληνικά είναι μια ολόκληρη άλλη υπόθεση. Δεν είμαστε βουδιστές, η γλώσσα μας συμπεριφέρεται διαφορετικά, η παιδεία μας και η εποχή μας μπορεί να μας οδηγούν αλλού.
Παρ’ όλο που έχουν γραφτεί όμορφα τρίστιχα δεκαεπτασύλλαβα στα ελληνικά, θα πρέπει ένας κλασικά εκπαιδευμένος αναγνώστης της ιαπωνικής ποίησης να μας αντιμετωπίσει με κάποια διάθεση ευνοϊκή και να συγχωρέσει ελαφρά παραστρατήματα, όπως μπερδέματα με «διανοούμενες» τάσεις, κάποιες μεταφορές, λίγα επίθετα παραπάνω, μερική απουσία των εποχών του χρόνου.
Ελπίζω όμως να μπορέσει τελικά να γευτεί έστω και κάτι μικρό από τη φύση τους και τη χάρη τους εκεί που υπάρχει.
Ανδρέας Πίττας
Θυμάμαι όταν πρωτοδιάβασα χαϊκού το 1965 στα γερμανικά. Η δύναμη της εικόνας, η αίσθηση του κεραυνοβόλου, η λακωνική αντιμετώπιση της εμπειρίας μέσα σε λίγες συλλαβές, η τρομακτική οικονομία των λέξεων με άφησαν κυριολεκτικά άφωνο.
Οι μεγάλοι «μάστορες» με τον θρύλο που τους περιέβαλλε, ο Basho, ο Buson, ο Issa και αργότερα ο Shiki – σε μεταφράσεις φυσικά –, με γοήτευσαν και με γοητεύουν μέχρι σήμερα.
Αν και ο τελευταίος «κλασικός», ο Masaoka Shiki, πέθανε στις αρχές του 20ού αιώνα, το χαϊκού από τότε έχει διαδοθεί σε πολλές χώρες και γλώσσες.
Έχουν γραφτεί χιλιάδες ποιήματα, κυκλοφορούν πολυάριθμα περιοδικά, φυλλάδια, βιβλία από καινούργιες γραφές χαϊκού.
Σκέφτομαι ότι αυτή η ποίηση είναι καθαρό προϊόν της ιαπωνικής παράδοσης και γλώσσας, ακόμα και θρησκείας – να μην ξεχνάμε πόσο βαθιά ήταν στο Ζεν ο Basho και οι άλλοι κλασικοί μάστορές του.
Η μορφή του πέντε-επτά-πέντε
Πολλοί ποιητές, ακόμα και σημερινοί Γιαπωνέζοι, έχουν ξεστρατίσει από το πέντε-επτά-πέντε.
Διαβάζουμε ποιήματα με δύο στίχους, με 21 συλλαβές, με άλλη διάταξη.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη αυτό είναι μέγιστο λάθος. Η μορφή του χαϊκού επιβάλλει τις 17 συλλαβές, και έτσι πρέπει να παραμείνει για να έχει τη μορφή του χαϊκού. Δεν υπάρχει τέχνη α-μορφή!
Γράφοντας ελληνικά είναι μια ολόκληρη άλλη υπόθεση. Δεν είμαστε βουδιστές, η γλώσσα μας συμπεριφέρεται διαφορετικά, η παιδεία μας και η εποχή μας μπορεί να μας οδηγούν αλλού.
Παρ’ όλο που έχουν γραφτεί όμορφα τρίστιχα δεκαεπτασύλλαβα στα ελληνικά, θα πρέπει ένας κλασικά εκπαιδευμένος αναγνώστης της ιαπωνικής ποίησης να μας αντιμετωπίσει με κάποια διάθεση ευνοϊκή και να συγχωρέσει ελαφρά παραστρατήματα, όπως μπερδέματα με «διανοούμενες» τάσεις, κάποιες μεταφορές, λίγα επίθετα παραπάνω, μερική απουσία των εποχών του χρόνου.
Ελπίζω όμως να μπορέσει τελικά να γευτεί έστω και κάτι μικρό από τη φύση τους και τη χάρη τους εκεί που υπάρχει.
Ανδρέας Πίττας
Κριτικές
Δεν βρέθηκαν δημοσιεύσεις
