Κρεβατοποιηματάκια

Πολύ απαλό και χρυσή ευκαιρία
κρεβάτι που του 'χουν μεγάλη λατρεία
(συντρέχουν στην επιλογή άπειροι λόγοι)
και το προτιμούνε οι ορνιθολόγοι.

Σαν μία αιώρα είναι φτιαγμένο
σε δυο δέντρα ανάμεσα στερωμένο
και τραμπαλίζεσαι στην κορυφή ψηλά
μέσα σε πράσινα φύλλα και κλαδιά πυκνά.

Και μετράς ανάσκελα πλήθος πουλιά
σπίνους, σπουργίτια, κοράκια μπλαβιά,
σημειώνοντας ονόματα σ' ένα βιβλίο,
κρατώντας το προσωπικό σου αρχείο.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Η Αμερικανίδα ποιήτρια Σύλβια Πλαθ (Sylvia Plath, Βοστόνη 1932 - Λονδίνο 1963) αναμφισβήτητα υπήρξε μια ξεχωρίστη, ευαίσθηση όσο και σπαρακτική ποιητική φωνή γεμάτη αγωνίες και σκοτεινές λάμψεις. Και εμμονές. Στα έργα της «Ο Κολοσσός και άλλα ποιήματα», «Αριελ», «Διασχίζοντας το νερό», «Χειμωνιάτικα δέντρα» κ.ά. διακρίνεται ολοκάθαρο και πηγαίο το ταλέντο που της χαρίστηκε, αλλά και η εκ γενετής και αδιάκοπη θλίψη της, οι φοβίες που την κατέτρυχαν μέχρι την τραγική εκούσια αναχώρησή της.

Αυτή η αισθαντική, κυνηγημένη από -ποιος να ξέρει τι συναπαντήματα σε κόσμους ψυχής- ποιήτρια έγραψε και ποιήματα για παιδιά, και μάλιστα ποιήματα γεμάτα χιούμορ, χαρά, σπιρτάδα. Εγινε μητέρα και λαχτάρησε να τραγουδήσει στα παιδιά της κι έτσι μας άφησε μερικά αληθινά διαμάντια. Πώς να ξεχάσουμε το εξαίσιο «Το κοστούμι δεν με μέλει» στη μετάφραση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ (εκδ. «Πατάκη», εξαντλημένο, δυστυχώς) γεμάτο ανατροπές, αθωότητα και σοφία σε μια ωραιότατη έκδοση.

Τελευταίως έφτασε στα χέρια μας ένα άλλο ποιητικό έργο της Σύλβια Πλαθ, τα «Κρεβατοποιηματάκια» («The bed book», «Faber & Faber»), ποιήματα για παδιά γραμμένα με οίστρο και πρωτοτυπία και μια αίσθηση αμέτρητων πτήσεων επάνω από χρώματα, αύρες, αρώματα, χαρές, κελαηδισμούς, με όχημα τη φαντασία ξαπλωμένη φρέσκια και κεφάτη επάνω σε κρεβατάκια -το πλείστον παιδικά. Και ενώ ξεκινά με τα κρεβάτια για ύπνο στο σπίτι, που τα βρίσκεις παντού, τονίζει ότι πολύ πιο ενδιαφέροντα είναι τα άλλα, όπως λ.χ. «...κρεβάτια ψαρέματος να είναι σαν τράτες / κρεβάτια που φτιάχνονται μόνο για γάτες / κρεβάτια για μια παρέα ακροβάτες». Και πώς το εκπληκτικό σ' ένα κρεβάτι είναι να μπορεί να γίνει και υποβρύχιο. «Μες στα νερά να μπορεί να γλιστρά /νερά που να 'ναι πράσινα και καθαρά / να τα διασχίζει με μία προπέλα / σε χρώμα ασημί σαν τη σαρδέλα». Κι αν τυχόν και πεινάσεις, τότε έχουμε το Κολατσοκρέβατο με το αφράτο ψωμένιο μαξιλάρι και τη φαγοποτομηχανή. Υπάρχει και το Πιτσιλοκρέβατο, για τους όχι και πολύ καθαρούς, με τόσα χρώματα στα στρωσίδια, ώστε «Η γάτα, ο σκύλος και ο παπαγάλος / χορεύουνε πάνω τους χορούς όλος κάλλος / ναι, στα σκεπάσματα τα απλωμένα / με πόδια στη λάσπη καλά βουτηγμένα...». Αλλά εκείνο το κρεβάτι το καλούμενο Ορνιθολογικό, τι χάρμα. «Σαν μια αιώρα είναι φτιαγμένο... μέσα σε πράσινα φύλλα και κλαδιά πυκνά / Και μετράς ανάσκελα πλήθος πουλιά/ σπίνους, σπουργίτια, κοράκια μπλαβιά / σημειώνοντας ονόματα σ' ένα βιβλίο, κρατώντας το προσωπικό σου αρχείο» 'Η «Κρεμάς φωλιές από άχυρο/ σε μπούφους και κούκους δίνεις σκεπή/ και στον παπαγάλο τον μεγαλοπρεπή... Με κεράσια και μούρα μαζί σου δειπνούνε/ και κομματάκια μπέικον με μυτιές τσιμπούνε».

Μάλιστα, ποίηση. Που φτερουγίζει ξέφρενη. Συμβαίνει αυτό με την ποίηση, να μη γνωρίζει όρια δηλαδή όταν μαζεύει τον κόσμο γύρω της και τον κοιτά και του γνέφει και τον οδηγεί όπου αυτή θέλει, όπως, ας πούμε, η Σύλβια Πλαθ, που προτρέπει τα παιδιά να προμηθευτούν για τις κρύες νύχτες ένα Κρεβάτι του Βόρειου Πόλου. «Του Βόρειο Πόλου αυτή η κούνια / κατασκευάζεται μέσα σε γούνα... σαν φρεσκοψημένη ζεστή φρυγανιά / πολλά μέτρα από χιόνια λευκά...» Οσο για το Πηδηχτοκρέβατο... φαντάζετστε τι γίνεται «Πολύ πιο ψηλά κι από το φεγγάρι / μέχρι το Τιμπουκτού μπορεί να σε πάρει».

Θαυμάσιο έργο για όλα τα παιδιά προσχολικής ή πρώτης σχολικής ηλικίας, πολύ καλή η απόδοση της Αργυρώς Πιπίνη και του Φοίβου Δουδώνη, χαρούμενα τα σκιτσάκια της Δωροθέας Λαμπρινοπούλου, αλλά η μορφή, η επιμέλεια της έκδοσης, κρίμα, το αδικούν. Ολοφάνερα. Δεν προσφέρεται για την απόλαυση της όρασης και την τέρψη του νου των σημερινών παιδιών. Ευελπιστούμε σε μιαν άλλη έκδοση, για να μη μείνουν άγνωστα στους πολλούς αναγνώστες, μικρούς και μεγάλους, ετούτοι οι αληθινά ωραίοι και πραγματικά ευφρόσυνοι στίχοι.



ΕΛΕΝΗ ΣΑΡΑΝΤΙΤΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 07/04/2006