Πολιτικός

Ο Πολιτικός είναι από τους ύστερους πλατωνικούς διαλόγους, ο δεύτερος μιάς τριλογίας που αρχικώς περιλάμβανε τον Σοφιστή, αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Συνεχίζει τη συζήτηση που ξεκίνησε στον Σοφιστή, ενώ συνδέει κατά μια έννοια την Πολιτεία με τους Νόμους και παρουσιάζει την εξέλιξη των πλατωνικών πολιτικών ιδεών προς πιο μετριοπαθείς θέσεις, με απόσταση από την άκαμπτη ιδανικότητα. Προηγήθηκε αυτής της μετάφρασης η μελέτη μου Η πολιτική στον «Πολιτικό» του Πλάτωνα (ΜΙΕΤ, 2016), όπου είχα προσπαθήσει να προτείνω και να στηρίξω μια συγκεκριμένη στρατηγική ανάγνωσης του πλατωνικού κειμένου στηριζόμενος στις κύριες ερμηνευτικές μου θέσεις. Η μετάφραση ωστόσο του διαλόγου ήταν σκληρή δοκιμασία, από αυτές που μας ωθούν στην κόψη των ορίων ως προς τις όποιες ερμηνευτικές μας ικανότητες.

Η πλατωνική διαλογική συζήτηση δεσμεύεται από την παραδοχή ότι οι συμμετέχοντες στον διάλογο είναι φορείς μιάς κοινής έλλογης δυνατότητας. Είναι φορείς ορθοφροσύνης. Οι πλατωνικοί διάλογοι δεν είναι εκτενή φιλοσοφικά δοκίμια που καλύπτονται πίσω από τη διαλογική μορφή. Η μορφή τους είναι αποτελεσματικό λογοτεχνικό μέσο που θέτει την εκφραστική δύναμη στην υπηρεσία φιλοσοφικών νοημάτων και συναφών προβληματισμών. Η ζητούμενη ορθότητα, αν δεν θέλουμε να παραιτηθούμε από τη αναζήτηση και τη διεκδίκησή της και να εγκαταλειφθούμε στην καθησυχαστική βεβαιότητα του δογματισμού, θα πρέπει να αναζητηθεί στη σύζευξη πεποίθησης και αλήθειας. Τούτο είναι κρίσιμο και για τη θεωρία της δημοκρατίας. Ο Πλάτων του Πολιτικού —και όχι μόνο του Πολιτικού— αναδεικνύεται απροσδόκητα νεωτερικός ως προς την κριτική σε κάθε δογματισμό, σε κάθε ολοκληρωτισμό και, κατά συνέπεια, καθίσταται προκλητικά επίκαιρος.