Καλλιτεχνικώς προοδεύομεν...

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα (και ιδίως η τελευταία τριακονταετία του) υπήρξε για την ελληνική επαρχία μια περίοδος όχι μόνο κοινωνικής και οικονομικής ανασυγκρότησης αλλά και πολιτισμικής αναζήτησης.
Δύο κυρίως προτάσεις είχαν πέσει στο νοητό τραπέζι των διεργασιών, μια πρώτη δυτικόφιλη που αντλούσε τα πρότυπά της από την "πολιτισμένη" Ευρώπη και μια δεύτερη ελληνοκεντρική που επέμενε στην αξιοποίηση της πλούσιας παράδοσης του ελληνισμού, τουλάχιστον από το Βυζάντιο και την Τουρκοκρατία.
Μεταξύ των περιοχών της ελληνικής επαρχίας που έλαβαν μέρος σε αυτόν τον διάλογο συγκαταλέγεται και η Καλαμάτα. Η πόλη παρουσιάζει για τον μελετητή της περιόδου (αλλά και κάθε φιλίστορα και φιλόμουσο αναγνώστη) ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε μια σχεδόν όψιμη περίοδο της διαμάχης.
Η καλλιτεχνική ιστορία της Καλαμάτας συνδέεται άμεσα με πρόσωπα και πράγματα που άφησαν τη σφραγίδα τους όχι μόνο σε άλλες επαρχιακές πόλεις αλλά και στην ίδια την πρωτεύουσα του ελληνικού βασιλείου. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο Μελόδραμα, στη Φιλαρμονική, την Εκκλησιαστική μουσική, τα καφέ-σαντάν, τους μουσικούς συλλόγους, τις σχολές χορού και τους κανταδόρους.
Η μελέτη αυτή βασίζεται στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο της εποχής που κατά μεγάλο μέρος σώζεται μέχρι σήμερα σε αρχεία και βιβλιοθήκες της Μεσσηνιακής πρωτεύουσας. Διανθίζεται από ευάριθμες εικόνες που προέρχονται από πίνακες και γκραβούρες της εποχής, αλλά και από πρωτότυπα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου. Οι φιλόμουσοι αναγνώστες μπορούν να ανατρέξουν στις παρτιτούρες μελωδιών που αναφέρονται στο κείμενο.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)