Περί της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής

Ο Γάϊος Πλίνιος Σεκούνδος, ο επιλεγόμενος Πρεσβύτερος, γεννήθηκε το 23 ή 24 μ.Χ. στο Κόμο της Βόρειας Ιταλίας και πέθανε στις 24 Αυγούστου του 79 μ.Χ. πνιγμένος από τους δηλητηριώδεις ατμούς της έκρηξης του Βεζουβίου που κατέστρεψε την Πομπηία. Στρατιωτικός ψηλά στην ιεραρχία και διοικητής επαρχίας, υπηρέτησε από την Ισπανία μέχρι τη Συρία. Ιστορικός και εγκυκλοπαιδιστής, υπήρξε πολυγραφότατος και πολυσχιδής συγγραφέας. Ολοκλήρωσε τα 37 βιβλία της Φυσικής Ιστορίας το 77 μ.Χ.

Στο 35ο βιβλίο, όπου εξετάζονται τα διάφορα είδη γαιών, βασικής πρώτης ύλης για τις χρωστικές ουσίες του καιρού του, παραθέτει μια Ιστορία της ζωγραφικής και απαριθμεί τους κυριότερους εκπροσώπους της από τον 6ο π.Χ. μέχρι τον 1ο μ.Χ. αι. Στο ίδιο βιβλίο περιλαμβάνεται και μία σύντομη ιστορία της πλαστικής.

Τα περί τέχνης κεφάλαια του Πλίνιου είναι πολύτιμα και αναντικατάστατα γιατί συμπληρώνουν και εντάσσουν σ' ένα σύνολο τις σκόρπιες πληροφορίες που έχουμε από άλλες ποικίλες πηγές και ακόμα γιατί μας κάνουν γνωστά τα ονόματα και τα έργα εκατοντάδων αρχαίων γλυπτών, ζωγράφων και ψηφοθετών άγνωστων από άλλες πηγές. Είναι το εκτενέστερο και πληρέστερα διαρθρωμένο αρχείο της ελληνικής τέχνης που έχουμε από την αρχαιότητα.



Η παρούσα έκδοση είναι η πρώτη απόπειρα να εκδοθεί πλήρες και σχολιασμένο το κείμενο του Πλίνιου στα ελληνικά. Σ' ένα εκτενέστατο σώμα Σημειώσεων του ζωγράφου Αλέκου Λεβίδη, παρατίθενται τα αποσπάσματα όλων των σημαντικών συγγραφέων και σχολιαστών της Αρχαιότητας, απ' τον Λουκιανό, τον Αιλιανό, τον Πλούταρχο, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη, τον Θεόφραστο, τον Φιλόστρατο, τον Ξενοκράτη, τον Διογένη τον Λαέρτιο, τον Κικέρωνα κ.ά., που αναφέρονται στα θέματα που θίγει ο Πλίνιος, καθώς και οι σημαντικότερες απόψεις των παλαιότερων και σύγχρονων σχολιαστών γύρω από τα θέματα ιστορίας, τέχνης, τεχνικής και ορολογίας που θέτει το κείμενο. Η έκδοση συνοδεύεται από ένα ένθετο 64 σελίδων με φωτογραφίες έργων της αρχαιότητας που φωτίζουν το κείμενο, καθώς και εκτενές Επίμετρο με κείμενο του ζωγράφου Γιάννη Τσαρούχη για την αρχαία ελληνική ζωγραφική και του V. J. Bruno για τα υλικά της κλασικής ζωγραφικής, και επίσης τις επιστολές του Πλίνιου του Νεότερου για τη σταδιοδρομία και για το θάνατο του Πλίνιου του Πρεσβύτερου.



Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 1995