Άνθρωπος και θεάνθρωπος

Ο λόγος του Αγίου Ιουστίνου είναι πάντα επίκαιρος. Συσχετίζει την παιδεία με την αγιότητα με έναν άρρηκτο τρόπο. Γράφει: «Μόνο ο άγιος είναι ο αληθινός διδάσκαλος και παιδαγωγός, αληθινός «διαφωτιστής», και μόνον η αγιότητα είναι ο αληθινός φωτισμός. Αυτή είναι η ευαγγελική αλήθεια, την οποία αποκάλυψε ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός και την οποία διαφύλαξε η Ορθοδοξία. Ακούστε τον ορθόδοξο λαό μας, εισέλθετε στο ιερό της ψυχής του. Δεν βλέπετε ότι αυτός έχει ταυτίσει την έννοια της παιδείας με την έννοια της αγιότητας, την έννοια του διδασκάλου (φωτιστού) με την έννοια του αγίου; […] Από τους διδασκάλους και παιδαγωγούς ο λαός μας ζητεί πρωτίστως την αγιότητα. Όπου δεν την βρίσκει, εκεί γνωρίζει ότι δεν υπάρχει ούτε παιδεία. Η αίσθηση και η αντίληψη αυτή της παιδείας ως αγιότητας, ως φωτισμού υπό το φως του Χριστού, έγινε πλέον συνείδηση του ορθόδοξου λαού μας. Αυτός δεν θέλει μιαν επιδερμική, μηχανική ευρωπαϊκή παιδεία, μιαν εξωτερική διαφώτιση, αλλά θέλει την παιδεία των Αγίων Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας».