Οι Κοινωνικές τάξεις στον Σύγχρονο Καπιταλισμό

Στο πρώτο του περισπούδαστο βιβλίο Πολιτική εξουσία και κοινωνικές τάξεις ο Νίκος Πουλαντζάς προσπάθησε να απαντήσει στο ερώτημα: μπορούμε να αντλήσουμε μια «πολιτική» από τον μαρξισμό;
Συνεχίζοντας τούτη την προσπάθεια, ο Πουλαντζάς αναλαμβάνει εδώ να εφαρμόσει τη μέθοδό του ανάλυσης των συγκεκριμένων καταστάσεων, στις κοινωνικές συγκρούσεις που ξετυλίγονται μέσα στα πλαίσια του σύγχρονου μονοπωλιακού καπιταλισμού. Έτσι αρχίζει με την εξέταση της σημερινής εξέλιξης του καπιταλισμού προς τη διεθνοποίηση (πολυεθνικές) του συναγωνισμού και των αντιθέσεων του καπιταλισμού υπό την αμερικάνικη ηγεμονία, και τέλος του ρόλου του κράτους στη σημερινή φάση. Πεισμένος οπαδός του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης στην επαναστατική διαδικασία, ο Πουλαντζάς θεωρεί ωστόσο αναγκαίο να δώσει εδώ ιδιαίτερη προσοχή στα διάφορα στρώματα της αστικής τάξης (του αντίπαλου), καθώς και στις μεσαίες τάξεις, παλιές και νέες (τους εφικτούς συμμάχους)· αυτό παρέχει στον συγγραφέα την ευκαιρία να διαχωρίσει τη θέση του απέναντι στον τύπο των συμμαχιών που συνεπάγεται η θεωρία ορισμένων Κ.Κ. για τον κρατικό-μονοπωλιακό καπιταλισμό. Με δυο λόγια, το θεωρητικό τούτο έργο διέπεται ολόκληρο από τον σύγχρονο στοχασμό για την πολιτική στρατηγική της αριστεράς.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ



ΠΡΟΛΟΓΟΣ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
ΟΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ ΚΑΙ Η ΔΙΕΥΡΥΝΟΜΕΝΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΟΥΣ
Μέρος Α'
Η ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ
Ι. Η σημερινή φάση του ιμπεριαλισμού και η κυριαρχία των Η.Π.Α.
ΙΙ. Το εθνικό κράτος
ΙΙΙ. Συμπέρασμα: Το σημερινό στάδιο και οι προοπτικές του
Μέρος Β'
ΟΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΤΑΞΕΙΣ, ΟΙ ΑΝΤΙΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ
Ι. Πώς τίθεται το πρόβλημα σήμερα
ΙΙ. Οι σημερινές αντιφάσεις της αστικής τάξης
ΙΙΙ. Το σημερινό κράτος και οι αστικές τάξεις
IV. Παρατηρήσεις σχετικά με το αστικό προσωπικό
Μέρος Γ'
Η ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΜΙΚΡΟΑΣΤΙΚΗ ΤΑΞΗ
Ι. Το πρόβλημα στη θεωρητική και την πρακτική του επικαιρότητα
ΙΙ. Παραγωγική και μη παραγωγική εργασία: Η νέα μικροαστική τάξη και η εργατική τάξη
ΙΙΙ. Οι πολιτικές και ιδεολογικές συνιστώσες του ταξικού προσδιορισμού της νέας μικροαστικής τάξης
IV. Ο ρόλος του διαχωρισμού διανοητικής - χειρωνακτικής εργασίας για το σύνολο της νέας μικροαστικής τάξης
V. Η νέα μικροαστική τάξη και η γραφειοκρατικοποίηση της διανοητικής εργασίας
VI. Η νέα μικροαστική τάξη και η κατανομή των φορέων της
VII. Ο ταξικός προσδιορισμός της παραδοσιακής μικροαστικής τάξης
VIII. Το μικροαστικό ιδεολογικό υποσύνολο και η πολιτική τοποθέτηση της μικροαστικής τάξης
ΙΧ. Η σημερινή κατάσταση και το ζήτημα των ταξικών μερίδων της νέας μικροαστικής τάξης
Χ. Η σημερινή κατάσταση της παραδοσιακής μικροαστικής τάξης
ΧΙ. Συμπέρασμα: Οι πολιτικές προοπτικές