Λογοτεχνία, διαλογικότητα, ψυχολογία

Ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τις προσεγγίσεις της λογοτεχνικής θεωρίας και κριτικής αφορά τη φύση και τους παράγοντες που προσδιορίζουν ή συν-προσδιορίζουν την ερμηνεία, την κατανόηση και το νόημα ενός λογοτεχνικού κειμένου. Ποια είναι η φύση της λογοτεχνίας και με ποιον τρόπο ή τρόπους θα μπορούσε κανείς να αντλήσει νόημα από αυτήν, εξασφαλίζοντας συγχρόνως την έγκυρη και σωστή κατανόησή της; Το ερώτημα αυτό αφορά σήμερα όχι μόνο τη λογοτεχνία, αλλά κάθε μορφή λόγου, προφορικού ή γραπτού, ρηματικού ή εικονικού, που προκύπτει από ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών δραστηριοτήτων του ανθρώπου, ακόμη και αυτών που σχετίζονται με την επιστημονική έρευνα και κυρίως με τις ποιοτικές μεθόδους ανάλυσης των δεδομένων των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών.

Για να δώσουμε απάντηση στο αναφερόμενο πιο πάνω ερώτημα, διαθέτουμε σήμερα μια πληθώρα αντιμαχόμενων μεταξύ τους μεθόδων και προσεγγίσεων, που οι περισσότερες αναπτύχθηκαν μετά τη δεκαετία του 1960. Πρόκειται για τις μιμητικές και αλληγορικές προσεγγίσεις, τις ερμηνευτικές προσεγγίσεις, τις προσεγγίσεις του ρωσικού και του τσεχικού φορμαλισμού, τις προσεγγίσεις της Νέας Κριτικής, τις δομιστικές προσεγγίσεις, τις σημειωτικές και συμβολικές προσεγγίσεις, τις υφολογικές και αφηγηματολογικές προσεγγίσεις, τις αποδομητικές και μεταδομιστικές προσεγγίσεις, τις φαινομενολογικές προσεγγίσεις, τις κοινωνιολογικές, μαρξιστικές, φεμινιστικές προσεγγίσεις, τις προσεγγίσεις του ιστορικισμού και του νέου ιστορικισμού, τις ψυχολογικές προσεγγίσεις, τις αρχετυπικές και μυθολογικές προσεγγίσεις, τις προσεγγίσεις των γλωσσικών πράξεων, τις προσεγγίσεις της κριτικής αναγνωστικής και τις διαλογικές προσεγγίσεις.
Το παρόν βιβλίο περιλαμβάνει εργασίες που σχετίζονται με τη διαλογική προσέγγιση του Mikhail Bakhtin, την αφηγηματική προσέγγιση στην ψυχολογία, την ψυχαναλυτική προσέγγιση του Jacques Lacan, τη φεμινιστική προσέγγιση, τη μαρξιστική προσέγγιση και με προσεγγίσεις που το ενδιαφέρον εστιάζεται στο πώς στα λογοτεχνικά έργα αναπαριστάνονται από τους συγγραφείς τους διάφορα ζητήματα, όπως τα ψυχικά τραύματα των εφήβων, η αυτοχειρία των νέων και οι αξίες και τα πρότυπα συμπεριφοράς των εφήβων.